Botik Piotra Wielkiego

Botik Piotra Wielkiego – pochodząca z połowy XVIII wieku niewielkich rozmiarów drewniana łódka należąca do cara Piotra I Wielkiego. Znajduje się w zbiorach Centralnego Muzeum Marynarki Wojennej w Petersburgu. Nazywana jest „dziadkiem rosyjskiej floty”[1][2].

Botik Piotra Wielkiego w Centralnym Muzeum Marynarki Wojennej w Petersburgu

Wykonana w stylu angielskim łódka została zbudowana około 1640 roku albo w Anglii i przewieziona stamtąd do Rosji, albo w samej Rosji przez holenderskich szkutników[2]. Zainteresowany żeglugą nastoletni Piotr odnalazł ją w 1688 roku podczas pobytu w podmoskiewskiej wsi Izmajłowo wśród rzeczy należących niegdyś do jego dziadka z bocznej linii, Nikity Romanowa[1]. Jednostka ma siedem metrów długości i dwa metry szerokości[2]. Na stewie rufowej posiada ster obsługiwany za pomocą rumpla[2]. Za radą swoich holenderskich doradców, Franza Timmermana i Karstena Brandta, car wyremontował zaniedbaną łódź i wyposażył ją w maszt, dzięki czemu można nią było żeglować zarówno z wiatrem, jak i pod wiatr[1]. Na burtach zaś ustawił cztery małe działka o kalibrze funta[1]. Odrestaurowaną łódź car chciał wypróbować na rzece Jauzie, okazała się jednak za mała i w końcu trafiła na Jezioro Perejasławskie[1].

W 1701 roku łódź przeniesiono na moskiewski Kreml, gdzie umieszczono ją w specjalnie wybudowanym pawilonie usytuowanym koło dzwonnicy Iwana Wielkiego[1]. W 1722 roku z rozkazu cara z okazji zawarcia pokoju w Nystad wystawiono ją na widok publiczny, a następnie przetransportowano do Petersburga, gdzie została początkowo umieszczona w ławrze Aleksandra Newskiego. W sierpniu 1723 roku jednostka wzięła udział w uroczystej defiladzie na Newie, po czym trafiła do Twierdzy Pietropawłowskiej, gdzie została postawiona na postumencie[2]. Zgodnie z rozkazem cara, corocznie w dzień podpisania pokoju w Nystad (30 sierpnia?/10 września) jednostka miała być wodowana na Newie. W 1745 roku ponownie wzięła udział w defiladzie, wyprawionej z okazji ceremonii zaślubin Katarzyny Wielkiej z Piotrem III[2]. W latach 60. XVIII wieku carowa poleciła wznieść dla ochrony łodzi pawilon, w którym ją umieszczono[2]. Traktowana jako symbol narodzin i potęgi rosyjskiej floty jednostka była otaczana wielkim kultem. W 1872 roku, z okazji 200. rocznicy urodzin Piotra I, łódź zaprezentowano na wystawie w Moskwie. W chwili przybycia do miasta powitano ją 101 wystrzałami armatnimi[2].

W 1928 roku łódź przeniesiona została do Peterhofu, a od 1940 roku eksponowana jest w Centralnym Muzeum Marynarki Wojennej w Petersburgu[1].


Przypisy edytuj

  1. a b c d e f g Władysław A. Serczyk: Piotr Wielki. Wrocław-Warszawa-Kraków: Ossolineum, 2003, s. 36–37. ISBN 83-04-04483-8.
  2. a b c d e f g h James Cracraft: The Revolution of Peter the Great. Cambridge: Harvard University Press, 2006, s. 50–53. ISBN 0-674-01984-9.