Bow echo (ang. bow – łuk) – charakterystyczny obraz radarowy mezoskalowego układu konwekcyjnego w kształcie łuku. Taki układ może wytworzyć silne wiatry, a czasem tornada, powodując poważne szkody.

Obraz radarowy bow echo nad Kansas City 2 maja 2008 (NWS Kansas City)

Termin został po raz pierwszy użyty przez dr. Theodore'a Fujitę z University of Chicago w pracy Manual of Downburst Identification for Project NIMROD z 1978[1].

Przypadki bow echo w Polsce edytuj

Układy burzowe, które przybierają formę bow echo, należą do najgroźniejszych burz pojawiających się na terytorium Polski. Mogą przyczyniać się one do bardzo poważnych szkód wiatrowych. Oto przykłady tych zjawisk:

  • Nawałnica w Puszczy Piskiej (4 lipca 2002) — wiatry szkwałowe związane z tworzącym się bow echo zrównały z ziemią 44 tysiące ha lasu. Po utworzeniu się w Polsce bow echo przeszło przez Litwę, Łotwę i Estonię czyniąc i tam szkody, układ konwekcyjny rozpadł się dopiero w południowej Finlandii[2].
  • Nawałnica na Mazurach (21 sierpnia 2007) — w wyniku uderzenia silnego wiatru zginęło na jeziorach mazurskich 12 osób, bow echo skierowało się z Mazur w stronę Zatoki Gdańskiej po drodze generując bardzo silne podmuchy (zanotowano 126 km/h w Mikołajkach oraz 108 km/h w Kętrzynie)[3].
  • Nawałnica (nocą z 11 na 12 sierpnia 2017)burza wielokomórkowa, która przeszła w pasie od Dolnego Śląska, przez Wielkopolskę i Kujawy, po Pomorze Gdańskie oraz Warmię. Prędkość wiatru w porywach podczas przejścia tego układu osiągała 120 km/h, a punktowo przekraczała nawet 150 km/h[4]. W wyniku nawałnicy zginęło 6 osób, a 52 osoby zostały ranne[5]. W szczytowej fazie awarii spowodowanych przez wichurę prądu nie miało nawet 500 tys. odbiorców. W wyniku przejścia układu burzowego zostało zniszczonych bądź uszkodzonych w różnym stopniu blisko 4 tys. budynków, w tym 2,9 tys. budynków mieszkalnych[6]. 79,7 tysięcy ha lasów uległo całkowitemu lub częściowemu zniszczeniu, co przekłada się na około 9,8 mln m3 drewna[7].

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. Bow Echo Prototype. [dostęp 2009-10-29]. (ang.).
  2. Synoptic and mesoscale analysis of a high latitude derecho – severe thunderstorm outbreak in Finland on 5 July 2002. Cytat: During the afternoon of 4 July a severe bow echo developed in the warm sector and traveled from Lithuania over Estonia to Southern Finland (ang.).
  3. Depesze synop. [dostęp 2010-01-07].
  4. 42 m/s, „Pogoda i Klimat”, 11 sierpnia 2017 [dostęp 2017-08-16] (ang.).
  5. Violetta Baran, Śmiercionośne burze nad Polską. Ilu ludzi musi jeszcze zginąć, zanim powstanie skuteczny system ostrzegania?, „wiadomosci.wp.pl”, 16 sierpnia 2017 [dostęp 2017-08-16] (pol.).
  6. "Jedna czwarta rocznych interwencji tylko w jedną noc. To pokazuje skalę", „TVN24.pl”, 16 sierpnia 2017 [dostęp 2017-08-16].
  7. Największa taka klęska w historii polskich lasów [online], www.lasy.gov.pl, 14 sierpnia 2017 [dostęp 2017-08-17].