Brązówka[5] (Anas rubripes) – gatunek dużego ptaka z rodziny kaczkowatych (Anatidae), zamieszkujący Amerykę Północną. Nie jest zagrożony wyginięciem.

Brązówka
Anas rubripes[1]
Brewster, 1902
Ilustracja
Samiec
Ilustracja
Samica
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

blaszkodziobe

Rodzina

kaczkowate

Podrodzina

kaczki

Plemię

Anatini

Rodzaj

Anas

Gatunek

brązówka

Synonimy
  • Anas platyrhynchos rubripes Brewster, 1902[2]
  • Anas obscura J. F. Gmelin, 1789[2]
  • Anas obscura rubripes Brewster, 1902[3]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4]

Zasięg występowania
Mapa występowania

     w sezonie lęgowym

     występuje przez cały rok

     zimowiska

Taksonomia edytuj

Jest to gatunek monotypowy[3][6]. Bywał niekiedy uznawany za podgatunek krzyżówki, z którą na wolności często się krzyżuje[3].

Występowanie edytuj

Wschodnia Kanada i północno-wschodnie USA[6]. Zimuje na południe od zasięgu letniego aż po środkową Florydę i północne wybrzeża Zatoki Meksykańskiej[4].

Morfologia edytuj

Długość ciała 48–60 cm, rozpiętość skrzydeł 84–91 cm, masa ciała 1400 g[7][8]. Ptak ten wielkością oraz sylwetką przypomina krzyżówkę. Pióra na tułowiu ciemnobrązowe, szyja i głowa jaśniejsze. W locie widoczne białe pokrywy podskrzydłowe, które kontrastują z ciemnym tułowiem. Lusterko purpurowe lub niebieskie, czarno obrzeżone. Nogi pomarańczowe, samiec ma jaśniejsze. Dziób u samca jasnożółty, u samicy ciemny z plamkami, a u młodych oliwkowozielony.

Ekologia edytuj

 
Świeżo wyklute pisklęta

Zamieszkuje jeziora, bagna oraz inne wody słodkowodne[7]. Żywi się nasionami, roślinami wodnymi i uprawnymi, owadami wodnymi, mięczakami, płazami i skorupiakami[7]. W gnieździe zbudowanym z trawy, gałęzi i igliwia wypchanym puchem i pierzem, samica składa 6–12 kremowobiałych jaj, które wysiaduje przez 28 dni[7].

Status edytuj

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje brązówkę za gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern) nieprzerwanie od 1988 roku[4]. Jest to pospolity ptak łowny. Jego liczebność znacząca spadła w latach 1966–2014, choć po 2004 roku spadki spowolniły. Główne przyczyny zmniejszenia się populacji to rozwój rolnictwa, pozyskiwanie drewna i urbanizacja w siedliskach lęgowych i na zimowiskach tego gatunku, a także intensywne polowania[9].

Przypisy edytuj

  1. Anas rubripes, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. a b Denis Lepage: brazówka (Anas rubripes) Brewster, 1902. Avibase. [dostęp 2021-08-02].
  3. a b c American Black Duck (Anas rubripes). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-15)]. (ang.).
  4. a b c Anas rubripes, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  5. Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Anatini Leach, 1820 (wersja: 2020-07-06). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-08-02].
  6. a b F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v11.2). [dostęp 2021-08-02]. (ang.).
  7. a b c d American Black Duck Anas rubripes. WhatBird. [dostęp 2014-01-16]. (ang.).
  8. Sterry i in. 2002 ↓, s. 68.
  9. American Black Duck Life History. [w:] All About Birds [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. [dostęp 2021-08-02]. (ang.).

Bibliografia edytuj

  • Andrew Gosler: Atlas ptaków świata. MULTICO Oficyna Wydawnicza, 2000. ISBN 83-7073-059-0.
  • Paul Sterry, Andrew Cleave, Andy Clements, Peter Goodfellow: Ptaki Europy: przewodnik ilustrowany. Warszawa: Horyzont, 2002. ISBN 83-7311-341-X.

Linki zewnętrzne edytuj