Brązogłówka prążkowana

gatunek ptaka

Brązogłówka prążkowana[4] (Psittacella brehmii) – gatunek średniej wielkości ptaka z podrodziny dam w obrębie rodziny papug wschodnich (Psittaculidae). Jest endemitem Nowej Gwinei. Nie jest zagrożony wyginięciem.

Brązogłówka prążkowana
Psittacella brehmii[1]
Schlegel, 1871
Ilustracja
Samiec
Ilustracja
Samica
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

papugowe

Rodzina

papugi wschodnie

Podrodzina

damy

Plemię

Psittacellini

Rodzaj

Psittacella

Gatunek

brązogłówka prążkowana

Synonimy
  • Psittacus brehmiiK.B.H. Rosenberg[2]
  • Psittacella brehmi typica Hartert, 1897[2]
  • Psittacella pallida A.B. Meyer, 1886[2]
  • Psitacella bürgersi Reichenow, 1918[2]
  • Psittacella brehmi ornata Mayr, 1931[2]
Podgatunki
  • P. b. brehmii Schlegel, 1871
  • P. b. intermixta E.J.O. Hartert, 1930
  • P. b. harterti Mayr, 1931
  • P. b. pallida A.B. Meyer, 1886
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3]

Występowanie edytuj

Brązogłówka prążkowana zamieszkuje obszary górskie Nowej Gwinei; można ją spotkać na wysokości 1500–2600 m n.p.m., na półwyspie Huon nawet do 3800 m n.p.m.[5]

Systematyka edytuj

Gatunek ten opisał w 1871 roku Hermann Schlegel, nadając mu nazwę Psittacella brehmii[2][6], która obowiązuje do tej pory[2][4][5][7]. Jako miejsce typowe autor wskazał góry na wysokości 4000–5000 stóp, na zachodnim brzegu zatoki Geelvink Bay, tj. góry Arfak[2][5][6]. Epitet gatunkowy brehmii upamiętnia Alfreda Brehma (1829–1884) – niemieckiego zoologa, podróżnika i kolekcjonera okazów[8].

Podgatunki edytuj

Wyróżnia się cztery podgatunki P. brehmii[7]:

  • P. brehmii brehmii Schlegel, 1871 – góry półwyspu Ptasia Głowa (północno-zachodnia Nowa Gwinea)
  • P. brehmii intermixta E.J.O. Hartert, 1930 – góry zachodnio-środkowej Nowej Gwinei
  • P. brehmii harterti Mayr, 1931 – góry półwyspu Huon (północno-wschodnia Nowa Gwinea)
  • P. brehmii pallida A.B. Meyer, 1886 – góry wschodnio-środkowej i południowo-wschodniej Nowej Gwinei

Morfologia edytuj

Papuga ta nie osiąga zbyt dużych rozmiarów, długość jej ciała wynosi około 24 cm, a masa ciała 94–120 gramów[5].

Większość jej ciała jest zielona, z wyjątkiem głowy i gardła, które są czekoladowobrązowe. Na karku, płaszczu, kuprze i pokrywach nadogonowych zielono-czarne prążkowanie. Ma brązowawoszary dziób z jaśniejszymi krawędziami tnącymi oraz czerwone pokrywy podogonowe. Ogon z wierzchu zielony, od spodu brązowy. Samce mają żółte łuki na boku głowy, a samice żółto-czarne prążkowanie na piersi[5].

Ekologia edytuj

Biotop

Brązogłówka prążkowana zamieszkuje górskie lasy, w tym lasy z zastrzalinem (Podocarpus) i lasy bukanowe (Nothofagus), także obrzeża lasów[5][9].

Rozród

Bardzo słabo poznany; ptaka w kondycji lęgowej obserwowano w styczniu[5], a podloty w maju i czerwcu[5][9].

Pożywienie

Odnotowano, że zjada pąki, owoce i liście Homalanthus, twarde jagody, małe twarde nasiona i owoce zastrzalinu[5].

Status i ochrona edytuj

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje brązogłówkę prążkowaną za gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern). Liczebność populacji nie została oszacowana, ale ptak ten opisywany jest jako dość pospolity i szeroko rozprzestrzeniony. Ze względu na brak dowodów na spadki liczebności bądź istotne zagrożenia dla gatunku BirdLife International uznaje trend liczebności populacji za prawdopodobnie stabilny[3].

Gatunek ten jest ujęty w II załączniku konwencji waszyngtońskiej (CITES)[10].

Przypisy edytuj

  1. Psittacella brehmii, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. a b c d e f g h D. Lepage: Brehm's Tiger-Parrot Psittacella brehmii. [w:] Avibase [on-line]. [dostęp 2023-03-11]. (ang.).
  3. a b Psittacella brehmii, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  4. a b Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek, M. Kuziemko: Plemię: Psittacellini Wolters, 1975 (Wersja: 2022-09-13). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2023-03-11].
  5. a b c d e f g h i N. Collar & P.F.D. Boesman: Brehm's Tiger-Parrot (Psittacella brehmii), version 1.0. [w:] Birds of the World (red. J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D.A. Christie & E. de Juana) [on-line]. Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA, 2020. [dostęp 2023-03-11]. (ang.).  
  6. a b H. Schlegel, Observations zoologiques, „Nederlandsch Tijdschrift voor de Dierkunde”, 4, Amsterdam [1873], s. 35 (fr.).
  7. a b F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v13.1). [dostęp 2023-03-11]. (ang.).
  8. brehmii, [w:] The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2023-03-12] (ang.).
  9. a b Brehm’s Tiger Parrot (Psittacella brehmii). [w:] Parrot Encyclopedia [on-line]. World Parrot Trust. [dostęp 2023-03-12]. (ang.).
  10. Psittacella brehmii. [w:] Species+ [on-line]. UNEP-WCMC, CITES Secretariat. [dostęp 2023-03-11]. (ang.).

Linki zewnętrzne edytuj