Brauron (stgr. Βραυρών) – starożytne miasto greckie i sanktuarium ku czci Artemidy, położone na terenie dzisiejszej miejscowości Wrawrona (Βραυρώνα) we wschodniej części Attyki. Według Homera Brauron było miejscem zbiórki okrętów przed wyruszeniem na wojnę trojańską.

Świątynia Artemidy w Brauron

Historia osady edytuj

Najstarsze ślady bytności człowieka na terenie późniejszego Brauron pochodzą z neolitu. We wczesnej starożytności istniało tu ważne miasto portowe (dziś ruiny położone są kilka kilometrów w głąb lądu), z niewiadomych przyczyn prawdopodobnie opuszczone po okresie mykeńskim (ok. XII wieku p.n.e.). W VIII wieku p.n.e. rozpoczyna się ponowny rozkwit miasta, zakończony powodzią w 300 r. p.n.e.

Sanktuarium edytuj

W Brauron znajdują się pozostałości dawnej świątyni ku czci Artemidy. Do naszych czasów dotrwało kilka doryckich kolumn. W starożytności pokazywano tu także grób Ifigenii, według tradycji złożonej w ofierze Artemidzie i pochowanej w Brauron. Na terenie kompleksu świątynnego zachowało się też źródło, uważane przez starożytnych Greków za święte.

Praktyki religijne edytuj

Według źródeł starożytnych świątynia Artemidy w Brauron była miejscem, w którym ateńskie dziewczęta w wieku między 5 a 10 lat „odgrywały niedźwiedzice” w służbie bogini, jednak dokładny sens tego wyrażenia nie jest jasny. Według klasycznej interpretacji, sformułowanej przez A. Brelicha, „odgrywanie niedźwiedzicy” było formą rytuału inicjacyjnego dziewcząt ateńskich przechodzących do kolejnej grupy wiekowej[1]. Obecnie jednak uważa się, że pod wyrażeniem „odgrywać niedźwiedzicę” kryły się przynajmniej dwie różne praktyki religijne, które nie miały związku z inicjacją do grupy wiekowej[2]. Jedną z nich była ofiara przebłagalna, składania w imieniu wspólnoty przez dziewczęta i analogiczna do składanej przez chłopców ofiary przebłagalnej dla Apollona. Drugą natomiast była nieobligatoryjna i indywidualna ofiara, którą składały dziewczęta przed zamążpójściem, również w celu odżegnania potencjalnego gniewu bogini.

Przypisy edytuj

  1. Brelich 1969.
  2. Faraone 2003

Bibliografia edytuj

  • Brelich, Angelo, 1969, Paides e Parthenoi, vol. 1, Roma.
  • Faraone, Christopher A., 2003, Playing the bear and the fawn for Artemis: female initiation or substitute sacrifice?, [in:] D.B. Dodd, C.A. Faraone (ed.), Initiation in Ancient Greek Rituals and Narratives, London–New York: 43–68.