Bronisław Cieślak

polski aktor

Bronisław Emil Cieślak (ur. 8 października 1943 w Krakowie, zm. 2 maja 2021 w Marcyporębie[1]) – polski aktor, dziennikarz, prezenter telewizyjny i polityk. Odtwórca roli Sławomira Borewicza w serialu telewizyjnym 07 zgłoś się (1976–1987) i Bronisława Malanowskiego w serialu paradokumentalnym Malanowski i Partnerzy (2009–2016). W latach 1997–2005 poseł na Sejm III i IV kadencji.

Bronisław Cieślak
Ilustracja
Bronisław Cieślak (2014)
Imię i nazwisko

Bronisław Emil Cieślak

Data i miejsce urodzenia

8 października 1943
Kraków

Data i miejsce śmierci

2 maja 2021
Marcyporęba

Zawód

aktor, dziennikarz, prezenter telewizyjny, polityk

Współmałżonek

1. Jasna Krystyna Chrzanowska-Cieślak
2. Anna Cieślak

Lata aktywności

1968–2019

Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Srebrny Krzyż Zasługi Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”
Faksymile

Życiorys edytuj

Młodość i wykształcenie edytuj

Syn Bronisława i Marii[1]. Wychowywał się na krakowskim Kazimierzu. Jego ojciec był kolejarzem, matka zajmowała się domem. Miał dwóch braci: Jacka i Witolda[2].

W 1962 został absolwentem I Liceum Ogólnokształcącego im. Bartłomieja Nowodworskiego w Krakowie[3][4]. Podczas nauki występował w klubie studenckim Pod Jaszczurami[5]. W latach 1963–1968 studiował etnografię na Uniwersytecie Jagiellońskim, uzyskując absolutorium[3]. W młodości pracował jako ratownik wodny[6]. Był też zatrudniony jako kontysta oraz referent do spraw transportu[7].

Działalność zawodowa i aktorska edytuj

W 1968 rozpoczął pracę jako dziennikarz w Polskim Radiu, następnie pracował również w ośrodku krakowskim Telewizji Polskiej[8], gdzie w latach 1973–1991 był redaktorem i zastępcą redaktora naczelnego[3]. W 1976 prowadził program telewizyjny pod nazwą Bez togi[8].

W 1975 reżyser Roman Załuski zaproponował mu udział w zdjęciach próbnych do serialu obyczajowego Znaki szczególne[8]. Bronisław Cieślak był sceptyczny co do tego pomysłu. Do wzięcia udziału w tym przedsięwzięciu przekonał go Jacek Stwora, sugerując, że mimo prawdopodobnego niepowodzenia będzie to materiał na ciekawy reportaż[8]. Ostatecznie zawodowy dziennikarz otrzymał rolę aktorską w tym serialu, wcielając się w nim w postać inżyniera Bogdana Zawady[9]. W 1976 Krzysztof Szmagier powierzył mu główną rolę w serialu kryminalnym 07 zgłoś się[10]. Reżyser i scenarzysta, mając do dyspozycji kontrkandydatów będących aktorami zawodowymi, zdecydował się na Bronisława Cieślaka, uznając go za „prawdziwy typ aktorski” (czyli kogoś, „komu wierzy się, gdy mówi z ekranu”)[8]. Rola porucznika Sławomira Borewicza, w którą wcielał się w 21 odcinkach produkcji wyprodukowanych w latach 1976–1987[9], przyniosła mu największą rozpoznawalność i popularność[11]. Odgrywana przez niego postać stała się ikoną popkultury, a sam aktor określany był mianem polskiego Jamesa Bonda[12]. Jako komisarz Borewicz pojawił się także w filmie Latające machiny kontra Pan Samochodzik z 1991 w reżyserii Janusza Kidawy[2].

W latach 70. i 80 nadal wykonywał zawód dziennikarza i – jak sam przyznawał – „bywał też aktorem”[8][13]. W 1979 wystąpił w dwóch filmach fabularnych: w Kung-fu Janusza Kijowskiego zagrał dziennikarza Henryka Laskusa, a w filmie kryminalnym Wściekły w reżyserii Romana Załuskiego wcielił się w postać kapitana Zawady, próbującego rozwiązać sprawę tajemniczych morderstw[2]. W 1980 był lektorem w filmie dokumentalnym Od Rodezji do Zimbabwe[9]. We wrześniu 1984 pełnił rolę gospodarza podczas 9. Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdańsku[14]. W 1986 wystąpił w polsko-bułgarskim filmie dla młodzieży Złota mahmudia Kazimierza Tarnasa[9]. W 1987 był jednym z jurorów w wyborach Miss Małopolski[15][16]. W 1988 był reporterem w filmie dokumentalnym Reportaż z siedmiu dziesięcioleci[9]. W 1990 w Teatrze Telewizji wystąpił w sztuce Woody’ego Allena pt. Bóg w reżyserii Wojciecha Biedronia[17].

W 1991 zakończył pracę w Telewizji Polskiej, a następnie przez pewien czas pomagał żonie w prowadzeniu działalności handlowej w Krakowie[18]. Przez krótki okres był również zarejestrowany jako bezrobotny[6]. Później powrócił do współpracy z telewizją, prowadził m.in. Telewizyjne Biuro Śledcze[19].

 
Bronisław Cieślak (2015)

Wystąpił gościnnie w takich serialach telewizyjnych jak Bank nie z tej ziemi, Świat według Kiepskich oraz Pierwsza miłość[9]. Był narratorem serialu kryminalnego Tak czy nie? Ryszarda Bugajskiego[2]. W 2006 zagrał warszawskiego komendanta policji Modesta Strumiłłę w 8 odcinkach serialu Mrok w reżyserii Jacka Borcucha[9]. W latach 2009–2016 wcielał się w postać Bronisława Malanowskiego, grając w ponad 800 odcinkach serialu paradokumentalnego Malanowski i Partnerzy[9]. W 2019 wystąpił w filmie Na bank się uda Szymona Jakubowskiego, w którym zagrał ministra rolnictwa Sławomira Kowalika[9]. Brał również udział w Reality Shopka Szoł w krakowskim Teatrze „Groteska”[20].

Był członkiem Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich i Stowarzyszenia Dziennikarzy Rzeczypospolitej Polskiej[4]. W latach 1993–1997 pełnił funkcję sekretarza zarządu krakowskiego oddziału drugiej z tych organizacji[3].

Działalność polityczna edytuj

W latach 1971–1990 był członkiem Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej[3]. W 1991 bezskutecznie kandydował do Sejmu z ramienia Sojuszu Lewicy Demokratycznej[21].

Mandat poselski z listy tego ugrupowania uzyskał w wyborach w 1997 w okręgu krakowskim nr 21[22]. W Sejmie III kadencji zasiadał m.in. w Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych oraz Komisji Kultury i Środków Przekazu[23]. Po raz drugi został wybrany do Sejmu w wyborach w 2001 z ramienia koalicji SLD-UP w okręgu krakowskim nr 13 liczbą 24 252 głosów[24]. W IV kadencji pełnił funkcję rzecznika prasowego klubu parlamentarnego SLD. Zasiadał ponownie w Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych oraz Komisji Kultury i Środków Przekazu. Był też członkiem Komisji Sprawiedliwości i Spraw Człowieka[25]. Podczas obu kadencji pracował także w szeregu podkomisji[25][23].

24 grudnia 2001 został zatrzymany przez policję podczas jazdy pod prąd ulicą jednokierunkową i odmówił poddania się badaniu na zawartość alkoholu we krwi. Komisja Etyki Poselskiej uznała jego zachowanie za nadużycie immunitetu[26]. W maju 2002 został ukarany za wykroczenie drogowe karą 1200 zł grzywny oraz zakazem prowadzenia pojazdów na okres sześciu miesięcy[27].

W 2005 i 2007 bez powodzenia kandydował w kolejnych wyborach parlamentarnych[28][29]. W wyborach samorządowych w 2006 bezskutecznie ubiegał się o mandat radnego Krakowa[30].

Życie prywatne edytuj

 
Pogrzeb Bronisława Cieślaka
 
Grób Bronisława Cieślaka na Cmentarzu Podgórskim
 
Gwiazda Bronisława Cieślaka w Alei Gwiazd w Krakowie

Z pierwszą żoną Jasną Krystyną Chrzanowską-Cieślak miał córkę Katarzynę (obie wystąpiły wraz z nim w filmie Wściekły z 1979[31]). Z drugą żoną Anną Cieślak miał córkę Zofię i syna Jana[32]. Był stryjem aktorki Anny Cieślak[33].

Chorował na nowotwór prostaty[34]. W 2018 w związku z chorobą przeszedł operację[35], a także cykle radioterapii i chemioterapii[34].

Zmarł 2 maja 2021[36][37]. 4 maja Sejm IX kadencji uczcił jego pamięć minutą ciszy[38]. 10 maja 2021 został pochowany w grobowcu rodzinnym na cmentarzu Podgórskim w Krakowie[39] (kwatera XXXVI/6/12). Uroczystości pogrzebowe miały charakter świecki[40].

Odznaczenia edytuj

Filmografia edytuj

Filmy[9]
Rok Tytuł Rola Uwagi
1979 Wściekły kapitan Bogdan Zawada
1979 Kung-fu redaktor Henio Laskus
1980 Od Rodezji do Zimbabwe lektor film dokumentalny
1986 Złota mahmudia Sławek, ojciec Piotrka
1987 Zamknąć za sobą drzwi porucznik Sławomir Borewicz
1991 Latające machiny kontra Pan Samochodzik komisarz Borewicz
2019 Na bank się uda minister rolnictwa Sławomir Kowalik
Produkcje telewizyjne[9]
Rok Tytuł Rola Uwagi
1976 Znaki szczególne inżynier Bogdan Zawada serial telewizyjny
1976–1987 07 zgłoś się porucznik Sławomir Borewicz serial telewizyjny
1989 Bóg Naczelny spektakl telewizyjny
1994 Bank nie z tej ziemi znany detektyw serial telewizyjny
1999 Świat według Kiepskich w roli samego siebie serial telewizyjny
2003 Tak czy nie? narrator serial telewizyjny
2006 Mrok Modest Strumiłło serial telewizyjny
2007 Pierwsza miłość lekarz neurolog, do którego po pomoc zwróciła się cierpiąca na amnezję Marysia Radosz serial telewizyjny
2009–2016 Malanowski i Partnerzy detektyw Bronisław Malanowski serial telewizyjny

Przypisy edytuj

  1. a b Bronisław Cieślak. rejestry-notarialne.pl. [dostęp 2021-07-08].
  2. a b c d Bronisław Cieślak jako dziennikarz. Można obejrzeć jego reportaż o Nowej Hucie. onet.pl, 3 maja 2021. [dostęp 2021-05-05].
  3. a b c d e Sejm Rzeczypospolitej Polskiej. IV kadencja. Przewodnik. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, 2002, s. 34.
  4. a b Zmarł Bronisław Cieślak – odtwórca głównej roli w serialu „07 zgłoś się”. tvp.pl, 2 maja 2021. [dostęp 2021-05-02].
  5. Karolina Gawlik: Cieślak: Pięć dni w tygodniu tęsknię za moją krakowską dziuplą. gazetakrakowska.pl, 10 grudnia 2013. [dostęp 2021-05-05].
  6. a b Nie zawsze był porucznikiem Borewiczem. Gdy stracił pracę w telewizji, sprzedawał w kiosku. plejada.pl, 2 maja 2021. [dostęp 2021-05-03].
  7. Angelika Swoboda: Cieślak: Dobrze jest dostać w tyłek od życia. Byłem wysoko, ale też stałem w kolejce po zasiłek. Szczycę się tym. gazeta.pl, 6 maja 2018. [dostęp 2021-05-04].
  8. a b c d e f Maciej Iwanowski. Na nasze pytania odpowiada: Bronisław Cieślak – dziennikarz Ośrodka Krakowskiego TVP, wykonawca głównych rol w serialach „Znaki szczególne” i „07-zgłoś się”. „Nowiny Rzeszowskie”. Nr 225, s. 8, 5–7 października 1979. [dostęp 2021-05-10]. 
  9. a b c d e f g h i j k l Bronisław Cieślak w bazie filmpolski.pl. [dostęp 2019-11-05].
  10. Życie na Gorąco”. Nr 19, s. 58–59, 8 maja 2014. 
  11. Artyści, dziennikarze, politycy żegnają Bronisława Cieślaka. „Serce ścisnęło wspomnienie”. tvn24.pl, 3 maja 2021. [dostęp 2021-05-03].
  12. Bronisław Cieślak nie żyje. Lewica chce odznaczenia dla zmarłego aktora. polsatnews.pl, 2 maja 2021. [dostęp 2021-05-03].
  13. Janusz Pawlak. Muzyczno-filmowy kalejdoskop. „Nowiny Rzeszowskie”. Nr 146, s. 5, 24 czerwca 1988. [dostęp 2021-05-10]. 
  14. Wojciech Klemiato. Akcenty krakowskie. „Gazeta Krakowska”. Nr 219, s. 1, 12 września 1984. [dostęp 2021-05-14]. 
  15. 07… zgłosił się. „Echo Krakowa”. Nr 37, s. 1, 23 lutego 1987. [dostęp 2021-05-14]. 
  16. Jeszcze 4 dni i poznamy Miss Małopolski. „Echo Krakowa”. Nr 43, s. 1–2, 3 marca 1987. [dostęp 2021-05-14]. 
  17. Bronisław Cieślak, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby). [dostęp 2021-05-07].
  18. Olga Figaszewska: Los nie oszczędzał Bronisława Cieślaka, ale aktor nigdy się nie poddawał. Jak wyglądało jego życie?. viva.pl, 2 maja 2021. [dostęp 2021-05-03].
  19. Łukasz Knapik: „Telewizyjne Biuro Śledcze” w ATM Rozrywka TV. satkurier.pl, 19 grudnia 2012. [dostęp 2021-05-04].
  20. Arkadiusz Jastrzębski: Bronisław Cieślak nie żyje. Posłanki wspominają: Borewicz z „07 zgłoś się” w Sejmie. wp.pl, 2 maja 2021. [dostęp 2021-05-06].
  21. Poland – candidate data. University of Essex. [dostęp 2023-03-21]. (ang.).
  22. Obwieszczenie Państwowej Komisji Wyborczej z dnia 25 września 1997 r. o wynikach wyborów do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej przeprowadzonych w dniu 21 września 1997 r. (M.P. z 1997 r. nr 64, poz. 620).
  23. a b Strona sejmowa posła III kadencji. [dostęp 2021-05-03].
  24. Obwieszczenie Państwowej Komisji Wyborczej z dnia 26 września 2001 r. o wynikach wyborów do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej przeprowadzonych w dniu 23 września 2001 r. (Dz.U. z 2001 r. nr 109, poz. 1186).
  25. a b Strona sejmowa posła IV kadencji. [dostęp 2021-05-03].
  26. Uchwała nr 17 Komisji Etyki Poselskiej z dnia 30 stycznia 2001 r.. „Kronika Sejmowa” nr 161 (465) III kadencja, 2001. [dostęp 2012-02-10].
  27. 07 zgłoś się za pół roku po prawo jazdy. wp.pl, 9 maja 2002. [dostęp 2012-02-10].
  28. Serwis PKW – Wybory 2005. [dostęp 2021-05-02].
  29. Serwis PKW – Wybory 2007. [dostęp 2021-05-02].
  30. Serwis PKW – Wybory 2006. [dostęp 2021-05-02].
  31. „07” zgłosił się w Klubie Dziennikarzy…. „Echo Krakowa”. Nr 256, s. 2, 14 listopada 1979. 
  32. „07, zgłoś się!”: Bronisław Cieślak – Dołki nauczyły go doceniać górki. interia.pl, 12 maja 2015. [dostęp 2021-04-09].
  33. Anna Cieślak i Bronisław Cieślak. onet.pl, 29 marca 2007. [dostęp 2021-05-02].
  34. a b Bronisław Cieślak długo chorował. „Raka prostaty ciężko jest wyleczyć, ale nie poddaję się w walce”. plejada.pl, 2 maja 2021. [dostęp 2021-05-03].
  35. Bronisław Cieślak, czyli porucznik Borewicz, opowiedział o walce z chorobą. pinbook.pl, 18 października 2019. [dostęp 2019-11-11].
  36. Bronisław Cieślak nie żyje. „Sympatyczny, serdeczny, bardzo koleżeński”. tvn24.pl, 2 maja 2021. [dostęp 2021-05-02].
  37. Bronisław Cieślak nie żyje. Miał 77 lat. polsatnews.pl, 2 maja 2021. [dostęp 2021-05-02].
  38. Maciej Nycz: Bronisław Cieślak pożegnany minutą ciszy w Sejmie. „Pozostanie w pamięci”. rmf24.pl, 4 maja 2021. [dostęp 2021-05-04].
  39. Pogrzeb aktora Bronisława Cieślaka. polsatnews.pl, 10 maja 2021. [dostęp 2021-05-10].
  40. Pogrzeb Bronisława Cieślaka. Rodzina pożegnała go zgodnie z jego wolą i uszanowała jego poglądy. fakt.pl, 10 maja 2021. [dostęp 2023-03-20].
  41. Medal Zasłużony Kulturze – Gloria Artis. mkidn.gov.pl. [dostęp 2022-04-04].
  42. Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 5 maja 2021 r. o nadaniu orderu (M.P. z 2021 r. poz. 638).
  43. Bronisław Cieślak odznaczony pośmiertnie przez prezydenta Andrzeja Dudę. wprost.pl, 6 maja 2021. [dostęp 2021-05-06].

Linki zewnętrzne edytuj