Brzóza Stadnicka
Brzóza Stadnicka – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie łańcuckim, w gminie Żołynia[4].
wieś | |
Spichlerz-magazyn gorzelniany w Brzózie | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Powiat | |
Gmina | |
Liczba ludności (2021) |
1158[2] |
Strefa numeracyjna |
17 |
Kod pocztowy |
37-110[3] |
Tablice rejestracyjne |
RLA |
SIMC |
0667678[4] |
Położenie na mapie gminy Żołynia | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa podkarpackiego | |
Położenie na mapie powiatu łańcuckiego | |
50°11′49″N 22°16′24″E/50,196944 22,273333[1] |
W latach 1954-1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Brzoza Stadnicka. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa rzeszowskiego.
Części wsi edytuj
SIMC | Nazwa | Rodzaj |
---|---|---|
0667684 | Dół | część wsi |
0667690 | Góra | część wsi |
0667709 | Podgóry | część wsi |
1042609 | Podkudłacz | część wsi |
Geografia edytuj
Brzóza Stadnicka leży w Kotlinie Sandomierskiej. Przed wiekami tereny te wchodziły w skład Puszczy Sandomierskiej. Jej pozostałością są dziś kompleksy leśne, z których najciekawszym zachowanym fragmentem są Lasy Julińskie. Obecnie należą one do obszarów chronionych. W 1992 r. na mocy rozporządzenia wojewody rzeszowskiego utworzono tu Brzóźniański Obszar Chronionego Krajobrazu liczący ok. 190 ha.
Historia edytuj
Prawdopodobnie ze względu na położenie wśród brzozowych lasów, osada, która tu powstała w XVI wieku, otrzymała nazwę Brzoza (Brzozówka). Pierwsza wzmianka o jej istnieniu znajduje się w spisie poborowym z 1578 roku. Prawdopodobnie lokowali ją ówcześni dziedzice Łańcuta – Krzysztof Pilecki z żoną Anną z Sienna. W tekstach źródłowych można też spotkać inną nazwę osady Stadniki.
Brzóza Stadnicka wchodziła w skład żołyńskiego klucza dóbr łańcuckich. Po Pileckich wieś dzierżyli kolejno: Stadniccy (1585–1629), Lubomirscy i na końcu Potoccy (po roku 1809). Drugi człon nazwy Stadnicka nie pochodzi więc od nazwiska założycieli. Wprowadzono go później, dla rozróżnienia z Brzozą Królewską, wsią należącą do starostwa leżajskiego.
Za czasów Potockich w I połowie XIX w. powstał we wsi folwark. Przy folwarku wybudowano gorzelnię i młyn wodny. Do dziś przetrwał spichlerz-magazyn gorzelniany wybudowany w latach 1843–1845.
Przypisy edytuj
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 11857
- ↑ Wieś Brzóza Stadnicka w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2023-03-01] , liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 100 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
- ↑ a b c TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
Bibliografia edytuj
- Stanisław Kłos – Podkarpackie – przewodnik, wyd. "Bosz" 2005
- Opracowanie Magdaleny Kątnik-Kowalskiej z Gminnego Ośrodka Kultury w Żołyni
Linki zewnętrzne edytuj
- Brzóza Stadnicka, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 423 .