Bugisi

lud indonezyjski

Bugisi, Bugijczycy (To Ugi) – indonezyjska grupa etniczna, najliczniejsza z trzech głównych grup etnolingwistycznych Celebesu Południowego[1].

Bugisi, Bugijczycy
To Ugi
Ilustracja
Małżonkowie bugijscy w tradycyjnym stroju podczas swojego ślubu
Populacja

6 mln (2010)

Miejsce zamieszkania

Indonezja (Celebes)

Język

bugijski, indonezyjski

Religia

islam, wierzenia tradycyjne, chrześcijaństwo

Grupa

ludy austronezyjskie, Indonezyjczycy

Pokrewne

Makasarczycy, Mandar, Toradżowie

Dom w tradycyjnym stylu bugijskim

Posługują się językiem indonezyjskim, a także własnym językiem etnicznym, zwanym Basa Ugi. W jego obrębie można wyróżnić kilka zróżnicowanych dialektów.

W 1605 roku Bugijczycy przeszli na islam z animizmu[2]. Niektórzy Bugijczycy zachowali swoją przedislamską wiarę zwaną tolotang, a inni przyjęli chrześcijaństwo poprzez małżeństwo, jednakże nadal stanowią mniejszość[3]. Pod względem kulturowym są bliscy Makasarczykom (obie grupy bywają ze sobą mylone), ale stanowią wyraźnie odrębną grupę etniczną, a języki bugijski i makasarski nie są wzajemnie zrozumiałe[4].

Styl życia edytuj

Słyną jako doskonali szkutnicy i żeglarze. W przeszłości rywalizowali z sąsiadującymi z nimi Makasarczykami. Większość współczesnych Bugijczyków zarabia obecnie na życie jako plantatorzy ryżu, handlarze lub rybacy. Kobiety pomagają w pracy w rolnictwie i w domach. Większość Bugijczyków mieszka w domach na palach, niekiedy trzy lub więcej metrów nad ziemią, ze ścianami i podłogami z desek.

Wiele małżeństw jest nadal aranżowanych przez rodziców i ma miejsce przede wszystkim między kuzynami. Bugisi uznają kuzynów aż do dziewiątego z rzędu. Nowożeńcy często mieszkają z rodziną żony przez pierwsze lata ich małżeństwa.

Mówi się, że Bugijczycy uznają pięć odrębnych płci[5]. Są to makkunrai i oroané, które przypominają odpowiednio cispłciowych mężczyzn i kobiety, jak również calabai, calalai i bissu, które trudno jest porównać z zachodnimi wyobrażeniami na temat płci[6].

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. Michael G. Peletz, Gender pluralism. Southeast Asia since early modern times, New York: Routledge, 2009, ISBN 978-0-415-93160-1, OCLC 259754335 [dostęp 2019-10-23] (ang.).
  2. Keat Gin Ooi, Southeast Asia. A historical encyclopedia, from Angkor Wat to East Timor, Santa Barbara, Calif.: ABC-CLIO, 2004, ISBN 1-57607-770-5, OCLC 54528945 [dostęp 2019-10-23] (ang.).
  3. Religion and Cultural Identity Among the Bugis (A Preliminary Remark) [online], www.sabrizain.org [dostęp 2019-10-23] (ang.).
  4. Anthony Jukes: A Grammar of Makasar: A Language of South Sulawesi, Indonesia. Leiden–Boston: Brill, 2019, s. 17, seria: Grammars and Sketches of the World’s Languages, Mainland and Insular South East Asia 10. DOI: 10.1163/9789004412668. ISBN 978-90-04-41266-8. OCLC 1130902791. [dostęp 2022-09-05]. (ang.).
  5. Sulawesi’s fifth gender – Inside Indonesia – a quarterly magazine on Indonesia and its people, culture, politics, economy and environment [online], web.archive.org, 28 lipca 2012 [dostęp 2019-10-23] [zarchiwizowane z adresu 2012-07-28] (ang.).
  6. Sharyn Graham, It’s Like One of Those Puzzles: Conceptualising Gender Among Bugis, „Journal of Gender Studies”, 13 (2), 2004, s. 107–116, DOI10.1080/0958923042000217800, ISSN 0958-9236 [dostęp 2019-10-23] (ang.).

Bibliografia edytuj

  • Indonesia, wyd. polskie, Londyn: Insight Guides, 2006, ISBN 978-83-60174-66-1.
  • Indonesia. A travel survival kit, Robert Storey, wyd. 3rd ed, Hawthorn, Vic., Australia: Lonely Planet Publications, 1992, ISBN 0-86442-163-X, OCLC 27245124 (ang.).