Burchard III ze Schraplau
Burchard III ze Schraplau (zm. 21 września 1325 w Magdeburgu) – arcybiskup Magdeburga od 1307, toczący nieustanne spory z mieszczanami Magdeburga i przez nich zabity.
| Data śmierci | |
|---|---|
| Arcybiskup Magdeburga | |
| Okres sprawowania |
1307–1325 |
| Wyznanie | |
| Sakra biskupia |
1308 |
Życiorys edytuj
Burchard pochodził z bocznej linii rodu panów Kwerfurtu; był synem Burcharda, pana Schraplau[1][2][3]. Od 1294 był kanonikiem katedralnym w Magdeburgu[2][3]. Później został także kanonikiem w Hildesheimie (1296) i Halberstadt (1298)[1][2]. W listopadzie 1307 został wybrany na arcybiskupa Magdeburga, a w marcu kolejnego roku otrzymał w Poitiers paliusz z rąk papieża Klemensa V[1][3], który także wyświęcił go na arcybiskupa[1].
Po krótkim okresie dobrej współpracy arcybiskupa z jego stolicą na początku rządów szybko doszło do ostrego konfliktu, wywołanego nałożeniem na mieszczan nowych podatków (zwłaszcza dotyczących produkcji piwa)[1][3]. Burchard kwestionował także dotychczasowe przywileje miast, w tym nadane przez swoich poprzedników[1]. W 1309 doszło do ugody, zgodnie z którą Magdeburg zapłacił arcybiskupowi 600 srebrnych marek za utrzymanie swych praw[1][3].
W 1310 został upoważniony przez papieża do zasekwestrowania komturii templariuszy położonych nie tylko na terenie arcybiskupstwa, ale także biskupstwa Halberstadt. Doprowadziło to do konfliktu Burcharda z tamtejszym biskupem oraz arcybiskupem Moguncji. Przeciwnicy obłożyli Burcharda klątwą, od której uwolniła go decyzja papieska w 1311, ale już wkrótce konflikt wybuchł na nowo wywołany wykorzystaniem przez Burcharda do celów wojskowych dwóch kościołów w sąsiedniej diecezji[1][3]. W latach 1311–1312 Burchard odbył podróż na dwór papieski w Vienne[1].
Po powrocie Burcharda do Magdeburga doszło do kolejnego jego konfliktu z mieszczanami. Burchard nałożył podatki i cła związane z wydobyciem i wywozem soli, zakwestionował też jeden z przywilejów potwierdzonych układem z 1309[1][3]. W efekcie, w 1313[2][3], Burchard został pojmany przez mieszkańców Magdeburga i przez kilka tygodni był przez nich więziony[1][3]. Po uwolnieniu Burchard obłożył miasto klątwą i obległ je z pomocą margrabiego Miśni, księcia Brunszwiku i innych książąt. Według zapisów kronik mieszczanie co tydzień wysyłali posła do oblegających oferując im żywność. Zdumiony margrabia Miśni miał wybrać się do miasta i przekonawszy się o tym, że – wbrew zapewnieniom arcybiskupa – nie panuje tam głód, zerwał oblężenie[1]. Pokój między arcybiskupem i miastem został zawarty w 1314 dzięki pośrednictwu margrabiego Brandenburgii Waldemara[1][3].
Mimo to w dalszym ciągu dochodziło do konfliktów między Burchardem i jego stolicą. Doszło do tego, że w 1323 Magdeburg wystąpił do króla Niemiec Ludwika IV Bawarskiego z prośbą o potwierdzenie dotychczasowych przywilejów. Mimo to Burchard kontynuował swoją politykę[1]. Wreszcie, 5 lutego 1324 sojusz przeciwko arcybiskupowi zawarły dwa największe miasta jego księstwa, Magdeburg i Halle. Halle wypowiedziało wojnę Burchardowi, a do sojuszu przystąpiły nie tylko kolejne miasta, ale także możni[1][3], w tym książę Brunszwiku Otto i hrabiowie Kwerfurtu[1]. 13 października 1324 doszło do porozumienia[1][3]. Jednak jeszcze w tym samym roku konflikt wybuchł ponownie[3]. Gdy 29 sierpnia 1325 Burchard przybył do Magdeburga, został pojmany i umieszczony w areszcie domowy w swoim pałacu[1]. W nocy z 21 na 22 września został zabrany do piwnic ratusza i tam zabity przez swych strażników[1][2][3].
Dopiero 18 sierpnia 1326 Burchard został pochowany w magdeburskiej katedrze. Zabicie arcybiskupa miało poważne konsekwencje dla miasta: zostało obłożone papieską klątwą (zdjętą dopiero w 1331), konsekwencje wobec mieszczan wyciągnął też król Ludwik Bawarski[1]. Magdeburg utracił też polityczną niezależność[3].
Burchard zapisał się w historii jako chciwy i tyrański książę Kościoła[1]. Był energicznym władcą, starającym się zwiększyć swoją potęgę wszelkimi środkami[3]. Autorzy jego żywota w miejscowej kronice bronili go, podkreślając jego zalety i fakt, że działał w interesie Kościoła i w obronie swoich praw. Jednak kilkukrotne prośby o kanonizację Burcharda nie odniosły skutku[1].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v Regina-Bianca Kubitscheck: Burchard III. von Schraplau. W: Biographisch-Bibliographisches Kirchenlexikon. T. 30. Nordhausen: Verlag Traugott Bautz, 2009, s. 163–167. ISBN 978-3-88309-478-6.
- ↑ a b c d e Berent Schwineköper: Burchard III., genannt Lappe. W: Neue Deutsche Biographie. T. 3. Berlin: Duncker & Humblot, 1957, s. 26–27.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p Karl Janicke: Burchard III.. W: Allgemeine Deutsche Biographie. T. 3. Leipzig: Verlag von Dunckler & Humblot, 1876, s. 559–561.