Bureja

Bureja (ros. Бурея) – rzeka w azjatyckiej części Rosji, dopływ Amuru. Jest szóstym pod względem długości dopływem Amuru.

Bureja

Kontynent	Azja
Państwo	Rosja
Lokalizacja	Kraj Chabarowski Obwód amurski
Rzeka
Długość	623 km
Powierzchnia zlewni	ok. 70 tys. km²
Średni przepływ	910 m³/s (przy ujściu)
Źródło
Współrzędne	51°39′45,4″N 134°16′54,1″E
Ujście
Recypient	Amur
Współrzędne	49°24′52,6″N 129°31′58,4″E
Położenie na mapie obwodu amurskiego źródło ujście
Położenie na mapie Rosji źródło ujście

Charakterystyka

Ma 623 km długości (739 od źródeł Prawajej Burei), powierzchnia dorzecza wynosi około 70 tys. km². Początek bierze w północnej części Gór Burejskich, a dokładnie w łańcuchu Dusse-Aliń. Płynie następnie na zachód, zbierając dopływy z Gór Burejskich oraz z łańcucha Turana. Średni przepływ przy ujściu wynosi 910 m³/s, a więc więcej niż w Dniestrze i Donie.

Osadnictwo

Nazwa pochodzi od ewenkijskiego słowa birija, znaczącego „rzeka”. Pierwsi rosyjscy myśliwi pojawili się tutaj w XVIII wieku, zastawszy już Ewenków. Masowe osiedlanie się Rosjan i Ukraińców rozpoczęło się w końcu XIX wieku. Osadników zachęcały dobre gleby zalegające w dolinie rzeki, która należy jednak do bardzo kapryśnych pod względem ilości niesionej wody i rolnictwo nie miało tu właściwych warunków rozwojowych. Uprawiano głównie pszenicę, owies, ziemniaki, len i słonecznik. W początkach XX wieku sprowadzono soję z Mandżurii, a potem wprowadzano pomidory i cebulę. Rozwój upraw wstrzymywały jednak nieprzewidywalne wahania poziomu wód.

Hydrologia

W ciągu kilku dni poziom rzeki może podnieść się o 6–8 metrów – niesie ona wtedy liczne połamane drzewa, zagrażając żegludze. Na przystaniach instaluje się z tego względu ruchome pomosty, uzależniające swoje położenie od poziomu wody. Rejon dorzecza ma najwyższą w całym dorzeczu Amuru roczną sumę opadów – do 900 mm. Od września do maja stany wód są niskie (przede wszystkim zimą) – przepływ spada wówczas do kilku m³ na sekundę (w 1930 było to nawet 0,9 m³). Latem, zwłaszcza po gwałtownych ulewach (w lipcu przypada 80% rocznej sumy opadów), przepływ osiągać może kilka tysięcy m³/s (rekord padł w 1917 – 15 tys. m³/s, czyli dwukrotna wartość dla Wołgi).

Gospodarka

Największą miejscowością nad rzeką jest Nowy Urgal, leżący na trasie kolei bajkalsko-amurskiej. Na rzece budowana jest zapora, planuje się oddanie jej do użytku w roku 2011.