Burmasporum – wymarły rodzaj chrząszczy z podrzędu Myxophaga i rodziny gałeczkowatych, obejmujący tylko jeden znany gatunek: Burmasporum rossi. Żył w cenomanie.

Burmasporum
Kirejtshuk, 2009
Okres istnienia: cenoman
100.5/93.9
100.5/93.9
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Gromada

owady

Rząd

chrząszcze

Podrząd

Myxophaga

Nadrodzina

Sphaeriusoidea

Rodzina

gałeczkowate

Rodzaj

Burmasporum

Typ nomenklatoryczny

Burmasporum rossi

Taksonomia

edytuj

Rodzaj i gatunek typowy zostały opisane w 2009 roku przez Aleksandra Kirejczuka na łamach czasopisma „Denisia”. Opisu dokonano na podstawie pojedynczej inkluzji samicy w bursztynie birmańskim, pochodzącej z cenomanu w kredzie. Holotyp oznaczono numerem 19132 i zdeponowano w Muzeum Historii Naturalnej w Londynie[1].

Burmasporum został drugim opisanym rodzajem rodziny gałeczkowatych i stanowi jedyny ich takson znany z mezozoiku. Pozostałe gałeczkowate to współczesne gatunki zaliczane do rodzaju gałeczka (Sphaerius)[1][2]. Ogólnie cały podrząd Myxophaga jest w zapisie kopalnym słabo reprezentowany[1]. Z mezozoiku znane są tylko Hydroscapha jeholensis[3], Leehermania prorova[4] i trzy gatunki z rodzaju Lepicerus[5].

Morfologia

edytuj

Chrząszcz ten miał owalne w zarysie, wypukłe grzbietowo ciało o długości 0,8 mm, szerokości 0,5 mm i wysokości 0,4 mm. Oskórek był nagi, o ubarwieniu ciemnobrązowym do czarnego. Głowa była stosunkowo duża i trochę spłaszczona, większa i bardziej wydłużona niż u gałeczek. Oczy złożone były nieco wydłużone, nie zaś poprzeczne jak u gałeczek. Czułki wyróżniały się od tych u rodzaju gałeczka wydłużonym trzonkiem, drobnym członem trzecim i buławką złożoną z czterech luźno połączonych członów. Aparat gębowy miał odsłoniętą wargę górną, bardzo długie żuwaczki i dwukrotnie dłuższy niż szeroki człon końcowy głaszczków szczękowych. Ponad dwukrotnie szersze niż dłuższe przedplecze miało szeroko zaokrąglone kąty przednie i tylne. Kształt tarczki był niemal trójkątny. Długość przedpiersia wynosiła zaledwie ćwierć długości spodu głowy. Odnóża były dłuższe niż u gałeczek, miały uda porośnięte krótkimi szczecinkami i punktowane, zaś golenie pokryte wszędzie gęstym owłosieniem, a wzdłuż zewnętrznych krawędzi także ciemnobrązowymi szczecinkami. Odwłok był w połowie tak długi jak zapiersie i miał niemal trójkątne hypopygium o kanciastym szczycie[1].

Paleoekologia

edytuj

Owad ten współwystępował z wieloma innymi stawonogami. W tym samym okazie bursztynu co jego holotyp znajdują się także inkluzje Mantoblatta mira z nadrzędu Polyneoptera, Burmitembia venosa z grupy termitów oraz nieoznaczonego jeszcze gatunku kleszcza[1].

Przypisy

edytuj
  1. a b c d e A.G. Kirejtshuk. A new genus and species of Sphaeriusidae (Coleoptera, Myxophaga) from Lower Cretaceous Burmese amber. „Denisia”. 26, s. 99-102, 2009. 
  2. W. Eugene Hall: 5. Sphaeriusidae. W: Australian Beetles Volume 2: Archostemata, Myxophaga, Adephaga, Polyphaga (part). Adam Slipinski, John Lawrence. CSIRO Publishing, 2019.
  3. C.Y. Cai, A.E.Z. Short, D.Y. Huang. The first skiff beetle (Coleoptera: Myxophaga: Hydroscaphidae) from Early Cretaceous Jehol biota. „Journal of Paleontology”. 86 (1), s. 116-119, 2012. 
  4. S. Chatzimanolis, D.A. Grimaldi, M.S. Engel. Taxonomic names, in Leehermania prorova, the earliest staphyliniform beetle, from the Late Triassic of Virginia (Coleoptera: Staphylinidae). „American Museum Novitates”. 3761, s. 6-17, 2012. 
  5. A.G. Kirejtshuk, G. Poinar: On the systematic position of the genera Lepiceroides gen. n. and Haplochelus, with notes on the taxonomy and phylogeny of the Myxophaga (Coleoptera). W: Insect Evolution in an Ambiferous and Stone Alphabet. 2013, s. 55-69.