Carbon leakage
Carbon leakage (ucieczka emisji CO2) – zjawisko polegające na przenoszeniu emisji dwutlenku węgla z jednego kraju do drugiego. Do ucieczki emisji dochodzi gdy na skutek wprowadzenia w jednym kraju restrykcyjnej polityki klimatycznej ograniczającej emisję CO2 energochłonna produkcja przemysłowa przenoszona jest do państw gdzie ograniczeń nie ma lub są mniej kosztowne. W efekcie globalna emisja CO2 nie spada, a nawet może wzrosnąć gdy w nowym miejscu korzysta się z metod produkcji które emitują więcej CO2 na tonę danego produktu.
Skala zjawiska edytuj
Badania przeprowadzone na zlecenie Komisji Europejskiej po zakończeniu II fazy EU ETS nie wykazały występowania zauważalnego zjawiska ucieczki emisji z krajów objętych systemem[1]. Do podobnych wniosków doszli badacze z Niemieckiego Instytutu Badań Gospodarczych DIW z Berlina[2].
Pokrewnym do ucieczki emisji zjawiskiem jest transfer gazów cieplarnianych w związku z międzynarodową wymianą handlową (ang. export of embodied emissions). Ma on miejsce gdy emisje związane z wytworzeniem produktu zaliczane są na konto innego kraju niż ten, w którym produkt jest użytkowany. Raport ClimateWorks Fundation z 2017 r. stwierdza, że podczas gdy Unia Europejska jest na dobrej drodze do osiągnięcia założonej 20% redukcji emisji gazów cieplarnianych w latach 1990–2020 to po uwzględnieniu gazów cieplarnianych uwolnionych podczas wytworzenia importowanych produktów unijne emisje – zamiast spadać – wzrosły o 11% w latach 1995–2009 (szczególnie od czasu przyjęcia ChRL do WTO)[3].
Według raportu KGM & Associates i Global Efficiency Intelligence[4] "średnio jedna czwarta globalnego śladu węglowego (sumy emisji gazów cieplarnianych) pochodzi z importowanych towarów. Te ukryte strumienie unikają większości rodzajów polityki dotyczącej emisji dwutlenku węgla". Raport stwierdza również, że w przypadku wielu rozwiniętych krajów (szczególnie Wielkiej Brytanii i Polski) osiągnięcie celów redukcyjnych wynikających z Protokołu z Kioto wydaje się być skutkiem wyeksportowania emisji do krajów rozwijających się[5].
Metody przeciwdziałania edytuj
Ponieważ polityka ograniczania emisji wiąże się z pogorszeniem konkurencyjności gospodarki a występowanie zjawiska ucieczki emisji zmniejsza skuteczność tej polityki, kraje ograniczające emisje wprowadzają regulacje mające przeciwdziałać ucieczce. Przykładami takich regulacją są:
- przekazywanie sektorom narażonym na zjawisko ucieczki emisji większej ilości darmowych uprawnień do emisji w Europejskim Systemie Handlu Emisjami[6],
- Buy Clean Act w Kalifornii wymagający aby materiały przy produkcji których emituje się duże ilości CO2 (m.in. stal i szkło) spełniały odpowiednie normy intensywności węglowej gdy kupowane są z funduszy stanowych[5]. Podobne rozwiązania funkcjonują w Danii i Holandii a w EU jako koncepcja nieobowiązkowych "zielonych zamówień publicznych"[7].
- Cła importowe zależne od śladu węglowego importowanego produktu[8].
Przypisy edytuj
- ↑ https://ec.europa.eu/clima/sites/clima/files/ets/allowances/leakage/docs/cl_evidence_factsheets_en.pdf
- ↑ https://www.diw.de/documents/publikationen/73/diw_01.c.565609.de/dp1689.pdf
- ↑ https://www.climateworks.org/wp-content/uploads/2017/09/EU-carbon-loophole_final-draft-for-consultation.pdf
- ↑ http://forsal.pl/biznes/ekologia/artykuly/1244932,redukcja-emisji-co2-przez-zachod-to-fikcja-kraje-rozwiniete-wyeksportowaly-czesc-zanieczyszczenia-do-indii.html Redukcja emisji CO2 przez Zachód to fikcja? Kraje rozwinięte wyeksportowały część zanieczyszczenia do Indii
- ↑ a b Zarchiwizowana kopia. [dostęp 2018-09-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-09-05)].
- ↑ Carbon leakage | Działania w dziedzinie klimatu [online], ec.europa.eu [dostęp 2018-09-09] (pol.).
- ↑ Zielone zamówienia publiczne w Polsce - Forbes [online], www.forbes.pl [dostęp 2018-09-09] (pol.).
- ↑ Are carbon tariffs a good idea?, „The Economist” [dostęp 2018-11-26] (ang.).