Centyrz

polana w Gorcach

Centyrz – polana w Gorcach. Położona jest na południowych zboczach Wyżniej, mniej więcej w połowie wysokości jej zboczy opadających do doliny Łopuszanki. Otoczona jest z wszystkich stron lasem i znajduje się poza szlakami turystycznymi[1]. Dawniej była użytkowana; koszona i wypasana. Jest dobrze widoczna z niebieskiego szlaku turystycznego prowadzącego z Łopusznej przez Zarębek Wyżni i Bukowinę Waksmundzką na Turbacz. Na polanie zachowały się zabudowania. Tworzą one oryginalny, rzadko spotykany w Gorcach pasmowy układ wzdłuż gruntowej drogi wiodącej środkiem polany. Polana znajduje się poza obszarem Gorczańskiego Parku Narodowego i stanowi własność prywatną. Szałasy i inne zabudowania przerabiane są przez ich właścicieli na domki letniskowe[2].

Centyrz
Ilustracja
Państwo

 Polska

Położenie

województwo małopolskie

Pasmo

Gorce, Karpaty

Wysokość

904–965 m n.p.m.

Zagospodarowanie

łąki, nieużytki, zabudowania

Położenie na mapie gminy wiejskiej Nowy Targ
Mapa konturowa gminy wiejskiej Nowy Targ, u góry nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Centyrz”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Centyrz”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Centyrz”
Położenie na mapie powiatu nowotarskiego
Mapa konturowa powiatu nowotarskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Centyrz”
Ziemia49°31′17,0″N 20°07′52,5″E/49,521389 20,131250

Cenrtyrz położony jest na wysokości 904–965 m n.p.m. i należy do wsi Łopuszna w gminie Nowy Targ, powiecie nowotarskim w województwie małopolskim[3].

Według legendy nazwa polany pochodzi od tego, że znajdował się na niej w bardzo dawnych czasach cmentarz z okresu jakiejś epidemii, których wiele przetoczyło się przez Podhale, lub wielkiej wojny. Z polaną związana jest jeszcze inna legenda. Według niej spod wielkiego pniaka znajdującego się na polanie wychodził pokutujący mnich, który uciekł z klasztoru i został zabity przez zbójników. Początkowo był tak mały, że mieścił się w otworze pod pniakiem, ale gdy stanął, powiększał się tak, że stawał się większy od najroślejszych chłopów. Ukazywał się w różnej postaci, najczęściej jednak w kapturze mnisim i białym płaszczu, czasami jednak widywano go przebranego za kobietę-szlachciankę. Wystarczyło o nim mówić, by się pojawił, znikał zaś w wodzie. Nie mówił do ludzi i nic złego im nie czynił, przerażał jednak swoim pojawieniem się. Pewnego razu przestraszony jego pojawieniem człowiek krzyknął – Wszelki Duch Pana Boga Chwali, na co mnich odpowiedział: I ja Go chwalę. Od tej pory nie pojawiał się więcej[4].

Przypisy edytuj

  1. Gorce. Mapa turystyczna 1: 40 000, wyd. 16, Kraków: Compass, ISBN 978-83-8184-217-4.
  2. M. Cieszkowski, P. Lubieński, Gorce – przewodnik dla prawdziwego turysty, P. Lubieński (red.), Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, 2004, ISBN 83-89188-19-8.
  3. Geoportal. Mapa lotnicza [online] [dostęp 2021-12-27].
  4. Lucjan Hipolit Siemieński, Podania i legendy polskie, ruskie i litewskie.