Cerbera manghasgatunek rośliny z rodziny toinowatych, pochodzący z tropikalnych rejonów Oceanu Indyjskiego i Pacyfiku. Roślina rozprzestrzenia się hydrochorycznie, dzięki owocom dryfującym wzdłuż wybrzeża. Preferuje zaplecze namorzynów. Roślina zawiera silnie trujący sok mleczny. Najbardziej toksyczne jest bielmo nasion. Zawarty w nich glikozyd nasercowy zwany cerberyną może spowodować śmierć.

Cerbera manghas
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

goryczkowce

Rodzina

toinowate

Rodzaj

Cerbera

Gatunek

Cerbera manghas

Nazwa systematyczna
Cerbera manghas Linneusz
Sp. Pl. 208 1753[3]
Synonimy
  • Cerbera tanghin Hook.
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4]

Kwiaty
Owoce

Morfologia edytuj

Pokrój
Wiecznie zielone drzewo osiągające wysokość do 15 m; korona zaokrąglona, kora szara, spękana.
Liście
Podługowato-owalne, ciemnozielone, błyszczące, o długości do 30 cm, z wyraźnie zaostrzoną końcówką.
Kwiaty
Kwiaty barwy białej i jaśminowym zapachu. W gardzieli korony widoczna czerwonawa plamka, z czym wiąże się zwyczajowa nazwa angielska pink-eyed cerbera.
Owoce
Jajowate pestkowce o długości do 10 cm, przypominające wyglądem niedojrzały owoc mango, stąd popularna nazwa sea mango. Dojrzałe owoce mają barwę ciemnoczerwoną. Po opadnięciu egzokarp szybko czernieje i rozpada się. Mezokarp gruby, włóknisty, co pozwala owocom przez długi czas unosić się na wodzie, nie tracąc zdolności do kiełkowania.

Zastosowanie edytuj

Gatunek sadzony jest jako drzewo ozdobne, ekranujące i cieniodajne.

Śmiertelnie trujące nasiona spożywano na Madagaskarze podczas tzw. sądów bożych[5].

Przypisy edytuj

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2013-04-09] (ang.).
  3. Cerbera manghas. [w:] The Plant List [on-line]. [dostęp 2013-04-09]. (ang.).
  4. Cerbera manghas, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  5. Tanguin. [w:] Anthropologie en ligne [on-line]. [dostęp 2013-04-09]. (fr.).