Cerkiew Świętego Andrzeja w Kijowie
Cerkiew Świętego Andrzeja[1] (ukr. Андріївська церква) – barokowa osiemnastowieczna cerkiew w Kijowie, przy ulicy Zjazd św. Andrzeja.
 80-385-0036
| |||||||||||||||||||
| cerkiew przedstawicielstwa Patriarchatu Konstantynopolitańskiego | |||||||||||||||||||
 Widok ogólny | |||||||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miasto wydzielone | |||||||||||||||||||
| Miejscowość | |||||||||||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||||||||||
| Kościół | |||||||||||||||||||
| Wezwanie | |||||||||||||||||||
| Wspomnienie liturgiczne |
30 listopada/13 grudnia | ||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
Położenie na mapie Kijowa  | |||||||||||||||||||
Położenie na mapie Ukrainy  | |||||||||||||||||||
Położenie na mapie Kijowa i obwodu kijowskiego  | |||||||||||||||||||
 50°27′32,0″N 30°31′05,0″E/50,458889 30,518056
| |||||||||||||||||||
| Strona internetowa | |||||||||||||||||||
Historia edytuj
Świątynia została zbudowana z inicjatywy carycy Elżbiety w latach 1744–1753 według projektu Bartolomeo Rastrellego na miejscu wcześniejszej cerkwi Podwyższenia Krzyża Świętego. Według legendy wzgórze to mijał w czasie swojej podróży w 40 r. św. Andrzej i wskazał je jako miejsce, gdzie za sprawą bożą powstanie miasto i wspaniała świątynia[2]. Pracami budowlanymi kierował Iwan Miczurin, rokokową dekorację wnętrza wykonali według pomysłów Rastrellego O. Antropow, H. Lewicki, I. Wyszniakow i P. Borispolec. Do budowy obiektu zużyto łącznie dwadzieścia trzy i pół tysiąca cegieł. Kamień węgielny caryca położyła osobiście[3].
W 1892 uderzenie pioruna zniszczyło część cerkiewnego wyposażenia, odrestaurowanego po 1963 na podstawie oryginalnych projektów Rastrellego. Wcześniej, od 1958, obiekt zamieniono na muzeum, które to funkcje pełnił przez 50 kolejnych lat. W latach 1978–1979 miała miejsca częściowa restauracja cerkwi. Ponowny remont został przeprowadzony w latach 1992–2000.
W 2008 cerkiew, decyzją prezydenta Ukrainy Wiktora Juszczenki, została przekazana niekanonicznemu Ukraińskiemu Autokefalicznemu Kościołowi Prawosławnemu[4].
Po uznaniu 11 października 2018 r. kanoniczności UAKP przez Patriarchat Konstantynopolitański, cerkiew św. Andrzeja stała się – na wniosek prezydenta Ukrainy Petra Poroszenki – świątynią przedstawicielstwa tegoż Patriarchatu, co zaaprobowała 18 października 2018 r. Rada Najwyższa Ukrainy[5][6].
W latach 2015–2020 świątynia została gruntownie odrestaurowana[7][8][9].
Architektura edytuj
Cerkiew ma 46 metrów wysokości, 30 długości i 23 szerokości. Jest wzniesiona na planie krzyża, z jedną kopułą główną i czterema wieżyczkami zwieńczonymi mniejszymi kopułami. Wejście do cerkwi prowadzi przez czternastometrowe schody. Ze wszystkich stron obiekt zdobią rzędy korynckich pilastrów oraz złocone płaskorzeźby z motywami roślinnymi. Okna cerkwi są okrągłe lub półokrągłe (na poziomie głównej kopuły). Cerkiewny ikonostas wykonali w latach 1754–1761 Antropow i Wyszniakow, którzy namalowali również ikony zesłania Ducha Świętego, kazania na górze i Ostatniej Wieczerzy, a na ścianach transeptów malowidła Wybór wiary przez księcia Włodzimierza i Nauczanie Scytów przez apostoła Andrzeja.
W kulturze edytuj
Polski poeta romantyczny Seweryn Goszczyński napisał wiersz Cerkiew św. Andrzeja. Utwór został zainspirowany wizytą poety w świątyni w roku 1825[10].
Przypisy edytuj
- ↑ Polski egzonim przyjęty na 121. posiedzeniu KSNG.
- ↑ O. Aleksejczuk, Kijów i okolice, Pascal, Bielsko-Biała, 2006, s. 93 ISBN 83-7304-546-5
- ↑ O. Aleksiejczuk, Kijów i okolice, Pascal, Bielsko-Biała, 2006, s. 93 ISBN 83-7304-546-5
- ↑ Украинской автокефальной православной церкви отдают Андреевскую церковь
- ↑ Петро Порошенко пропонує передати Андріївську церкву Вселенському патріарху. andriyivska-tserkva.kiev.ua, 16 października 2018. [dostęp 2018-10-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-10-18)]. (ukr.).
- ↑ Рада передала Андріївську церкву в користування Вселенському патріархату. unian.ua, 18 października 2018. [dostęp 2018-10-18]. (ukr.).
- ↑ Андріївська церква. Ставропігія Вселенського Патріарха в Києві. andriyivska-tserkva.kiev.ua. [dostęp 2019-11-11]. (ukr.).
- ↑ Представництво Константинополя в Києві очолив архімандрит Михаїл (Аніщенко). kyrios.org.ua, 13 stycznia 2019. [dostęp 2020-11-11]. (ukr.).
- ↑ У Андріївській церкві проведуть першу Службу після 5 років реставрації. risu.ua, 2 grudnia 2020. [dostęp 2020-12-02]. (ukr.).
- ↑ Janina Rosnowska, Goszczyński, Warszawa 1977, s. 105.