Wikipedia

Cerkiew św. Jana Złotoustego w Polanach

Cerkiew św. Jana Złotoustego - dawna cerkiew greckokatolicka zbudowana w 1914, znajdująca się w Polanach.

Cerkiew św. Jana Złotoustego; Kościół Matki Bożej Częstochowskiej
cerkiew parafialna, kościół parafialny
Ilustracja
Elewacja boczna
Państwo

 Polska

Województwo

 podkarpackie

Miejscowość

Polany

Wyznanie

katolickie

Kościół

greckokatolicki; rzymskokatolicki

Parafia

św. Jana Chryzostoma; Matki Bożej Częstochowskiej

Wezwanie

Jana Złotoustego; Matki Bożej Częstochowskiej

Położenie na mapie gminy Krempna
Mapa konturowa gminy Krempna, po prawej znajduje się punkt z opisem „Polany, cerkiew”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Polany, cerkiew”
Położenie na mapie województwa podkarpackiego
Mapa konturowa województwa podkarpackiego, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Polany, cerkiew”
Położenie na mapie powiatu jasielskiego
Mapa konturowa powiatu jasielskiego, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Polany, cerkiew”
Ziemia49°29′31,2″N 21°34′09,1″E/49,492000 21,569194
Multimedia w Wikimedia Commons
Nagrobki w otoczeniu

Po 1949 przejęta i użytkowana przez kościół rzymskokatolicki. Od 1969 roku pełni funkcję kościoła parafialnego pw. Matki Bożej Częstochowskiej parafii w Polanach. Współużytkowana także przez grekokatolików, od 1991 pełniąc funkcję kościoła parafialnego dla tego obrządku.

Historia edytuj

Została zbudowana w miejscu starszej drewnianej cerkwi (odnotowanej już w 1826), która już w roku 1899 była opisana jako bardzo stara i w bardzo złej kondycji[1].

W 1927, podczas schizmy tylawskiej, około połowy parafii greckokatolickiej przeszło na prawosławie. W 1934 parafia została włączona do Apostolskiej Administracji Łemkowszczyzny. W 1944 w czasie walk o Przełęcz Dukielską cerkiew została częściowo zburzona[1].

Po wojnie greckokatolickich parafian wysiedlono, a cerkiew zamieniono na magazyn. W 1949 cerkiew przekazano dla obrządku rzymskokatolickiego[2]. W 1956 część wysiedlonych powróciła, i wskutek ich starań 24 lutego 1966 władze przekazały im ruiny cerkwi, którą remontowano do 1971. Dnia 28 listopada 1971 rzymscy katolicy z Polan i okolicznych wsi, rozbijając zamki i wyrąbując drzwi od zakrystii, wdarli się do cerkwi i zawładnęli nią. Rozpoczęła się seria walk o cerkiew najpierw na miejscu, a potem w sądzie. Spory trwały do listopada 1992, od kiedy to cerkiew jest współużytkowana przez grekokatolików i rzymskich katolików, a wyznawcy prawosławia korzystają z cerkwi w innych miejscowościach[3]. Dnia 19 listopada 1972 dokonano poświęcenia świątyni pw. Matki Bożej Częstochowskiej[2].

Architektura i wyposażenie edytuj

Cerkiew została zbudowana na planie krzyża greckiego i nakryta centralnie położoną dużą kopułą. Bryłę wzorowano na cerkwiach kijowskich. Budowa była w dużej mierze finansowana dzięki wsparciu łemkowskich emigrantów ze Stanów Zjednoczonych. Projektantem obiektu był Rudnicki ze Lwowa[1].

  •  
    Elewacja frontowa
  •  
    Wnętrze
  •  
    Widok od strony prezbiterium
Osobne artykuły: Parafia Matki Bożej Częstochowskiej w Polanach i Parafia Greckokatolicka św. Jana Chryzostoma w Polanach.

Przypisy edytuj

  1. ↑ a b c Polany, historia. Tablica informacyjna w świątyni, dostęp: 2013-08-24.
  2. ↑ a b Polany. strona diecezji rzeszowskiej. [dostęp 2018-05-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-06-10)].
  3. ↑ Witold Grzesik, Tomasz Graczyk, Bartłomiej Wadas: Beskid Niski. Od Komańczy do Wysowej. Sklep Poróżnika, Warszawa 2012, s. 175,176. ISBN 978-83-7136-087-9.

Bibliografia edytuj

Linki zewnętrzne edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Cerkiew_św._Jana_Złotoustego_w_Polanach&oldid=70163240”