Cerkiew św. Mikołaja w Szychowicach

Cerkiew św. Mikołajaprawosławna murowana cerkiew w Szychowicach, wzniesiona w 1882[1] i rozebrana w latach 50. XX w.

Cerkiew św. Mikołaja
cerkiew parafialna
Państwo

 Polska

Miejscowość

Szychowice

Wyznanie

prawosławne

Kościół

Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny

Diecezja

warszawsko-chełmska

Wezwanie

św. Mikołaja

brak współrzędnych
Miejsce, gdzie dawniej znajdowała się cerkiew

Historia edytuj

Pierwsza cerkiew św. Mikołaja, należąca do dekanatu hrubieszowskiego unickiej diecezji chełmskiej, istniała przed 1760. Była to budowla drewniana[2]. W ramach likwidacji unickiej diecezji chełmskiej parafia szychowicka została przymusowo przyłączona do eparchii chełmsko-warszawskiej Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego. Według niektórych źródeł już po 1875 w Szychowicach wzniesiona została nowa cerkiew[3]. Działała do 1915, gdy miejscowi wierni udali się na bieżeństwo. Cztery lata później świątynia była już użytkowana ponownie; część wiernych wróciła z Rosji, polskie władze wystawiły służącemu w niej kapłanowi specjalną delegację[4]. Następnie w Szychowicach powstała etatowa parafia, należąca do dekanatu hrubieszowskiego diecezji warszawsko-chełmskiej Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego, licząca w 1939 r. 6800 wiernych[5].

W 1938 do cerkwi przeniesiono otoczoną lokalnym kultem Prehoryłską Ikonę Matki Bożej, pochodzącą z cerkwi Narodzenia Matki Bożej w Prehoryłem, zniszczonej w czasie akcji polonizacyjno-rewindykacyjnej[6].

Po II wojnie światowej i wywiezieniu z Lubelszczyzny prawosławnych Ukraińców cerkiew w Szychowicach została zaadaptowana na spółdzielnię produkcyjną[7], a następnie rozebrana[8]. Przeciwko tej decyzji bezskutecznie protestował dziekan lubelski i proboszcz parafii Przemienienia Pańskiego w Lublinie ks. Aleksy Baranow[7]. Prawosławna diecezja lubelsko-chełmska ubiega się o odszkodowanie za zniszczoną świątynię[9]. W Szychowicach pozostał czynny cmentarz prawosławny, którym opiekuje się parafia w Hrubieszowie[10][a].

Uwagi edytuj

  1. Na oficjalnej stronie parafii prawosławnej w Hrubieszowie wymieniana jest filia „Szychowice – św. Mikołaja”. Brak bliższych danych. Zob. [1]

Przypisy edytuj

  1. Kraina cerkiewnych kopuł – Nad Bugiem w 1908 roku. [dostęp 2015-03-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-04-02)].
  2. Szychowice
  3. Grzesiak K.: Diecezja lubelska wobec prawosławia w latach 1918–1939. Wydawnictwo Archidiecezjalne GAUDIUM, 2010, s. 118. ISBN 978-83-7548-003-0.
  4. Grzesiak K.: Diecezja lubelska wobec prawosławia w latach 1918–1939. Wydawnictwo Archidiecezjalne GAUDIUM, 2010, s. 54–55. ISBN 978-83-7548-003-0.
  5. Grzesiak K.: Diecezja lubelska wobec prawosławia w latach 1918–1939. Wydawnictwo Archidiecezjalne GAUDIUM, 2010, s. 65–66. ISBN 978-83-7548-003-0.
  6. Horbaczewski R.. Zapłakała Matka w Prehoryłem. „Przegląd Prawosławny”. 6 (324), czerwiec 2012. ISSN 1230-1078. 
  7. a b J. Wysocki: Ukraińcy na Lubelszczyźnie w latach 1944–1989. Lublin: Instytut Pamięci Narodowej, 2011, s. 131. ISBN 978-83-7629-260-1
  8. Grzesiak K.: Diecezja lubelska wobec prawosławia w latach 1918–1939. Wydawnictwo Archidiecezjalne GAUDIUM, 2010, s. 556–557. ISBN 978-83-7548-003-0.
  9. Strona diecezji lubelsko-chełmskiej — Ziemia za świątynie
  10. D. Kawałko, Cmentarze województwa zamojskiego, Państwowa Służba Ochrony Zabytków, Zamość 1994, s. 161.