Cewi Zimmerman, Henryk Zimmerman (hebr.: צבי הנריק צימרמן, ang.: Zvi Zimmerman, ur. 2 stycznia 1913 w Skale Podolskiej, zm. 10 czerwca 2006) – izraelski prawnik, polityk i dyplomata, w latach 1959–1974 poseł do Knesetu z list Ogólnych Syjonistów, Partii Liberalnej i Gahalu, ambasador Izraela w Nowej Zelandii w latach 1983–1986. Podczas II wojny światowej współpracownik Henryka Sławika, następnie opiekun pamięci o nim.

Cewi Henryk Zimmerman
‏צבי הנריק צימרמן‎
Data i miejsce urodzenia

2 stycznia 1913
Skała Podolska, Galicja, Austro-Węgry

Data śmierci

10 czerwca 2006

Poseł do Knesetu
Okres

od 1959
do 1974

Przynależność polityczna

Ogólni Syjoniści, Partia Liberalna, Gahal

Życiorys edytuj

Urodził się 2 stycznia 1913 w Skale Podolskiej, na terenie ówczesnych Austro-Węgier[1]. W II Rzeczypospolitej ukończył szkołę średnią. Od 1928 działał w ruchu młodych Ogólnych Syjonistów. Studiował na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego, podczas studiów był przewodniczącym żydowskiej organizacji studenckiej Kadima w Krakowie oraz wiceprzewodniczącym jej ogólnopolskich struktur. Był także wiceprzewodniczącym syjonistycznej organizacji absolwentów uniwersytetów[1].

Podczas II wojny światowej działał w żydowskim ruchu oporu[1]. Przebywał w krakowskim getcie[2], a po jego likwidacji w obozie pracy Plaszow, skąd udało mu się uciec i przedostać na Węgry – m.in. dzięki pomocy Henryka Sławika[3][4][5]. Następnie współpracował ze Sławikiem i jego węgierskimi współpracownikami organizując dla żydowskich uciekinierów aryjskie dokumenty. Podczas tych działań Zimmerman sam musiał się ukrywać[5]. W latach 1943–1944 pełnił funkcję przewodniczącego komitetu ds. uchodźców – najpierw w Budapeszcie, następnie w Bukareszcie. W 1944 opuścił Europę i wyemigrował do Palestyny[1].

W niepodległym Izraelu kontynuował działalność w ramach ugrupowania Ogólnych Syjonistów. W latach 1951–1959 był członkiem rady miejskiej Hajfy. W wyborach parlamentarnych w 1959 po raz pierwszy dostał się do izraelskiego parlamentu[1]. Po połączeniu się Ogólnych Syjonistów z Partią Progresywną w 1961 uzyskał reelekcję z listy Partii Liberalnej[1]. W tym samym roku zeznawał w procesie Adolfa Eichmanna[2]. W kolejnych wyborach zdobył mandat z listy nowo powstałego bloku Gahal (czyli Liberałów i Herutu). Po raz czwarty – i ostatni – dostał się do Knesetu w 1969. W siódmej kadencji był zastępcą przewodniczącego parlamentu. W latach 1969–1982 przewodniczył organizacji Ogólnych Syjonistów. W latach 1983–1986 był ambasadorem Izraela w Nowej Zelandii[1].

Pod koniec lat osiemdziesiątych XX wieku przyjechał do Polski poszukiwać śladów Henryka Sławika[3], przyczynił się przywrócenia pamięci o jego działaniach i przyznania mu tytułu Sprawiedliwego Wśród Narodów Świata[5].

W 1997 ukazała się po polsku jego książka autobiograficzna Przeżyłem, pamiętam, świadczę[6].

Zmarł 10 czerwca 2006 w wieku dziewięćdziesięciu trzech lat[1].

Przypisy edytuj

  1. a b c d e f g h Cewi Zimmerman (ang.) – profil na stronie Knesetu.
  2. a b The Trial of Adolf Eichmann Session 62. nizkor.org. [dostęp 2017-02-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-02-21)]. (ang.).
  3. a b Henryk Sławik – Sprawiedliwy wśród Narodów Świata. dzieciholocaustu.org.pl. [dostęp 2017-02-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-10-09)].
  4. The Righteous Among The Nations – Henryk Sławik. yadvashem.org. [dostęp 2017-02-20]. (ang.).
  5. a b c Dr. Henryk Slawik – a Polish Raoul Wallenberg?. holocaustforgotten.com. [dostęp 2017-02-20]. (ang.).
  6. Przeżyłem, pamiętam, świadczę. lubimyczytac.pl. [dostęp 2017-02-20].