Chłopiec gryziony przez jaszczurkę
Chłopiec gryziony przez jaszczurkę – obraz olejny włoskiego malarza barokowego Caravaggia. Dzieło powstało prawdopodobnie na zamówienie kardynała Francesco Del Monte, obecnie znajduje się w zbiorach Fondazione Roberto Longhi we Florencji.
| |
| Autor | |
|---|---|
| Data powstania |
ok. 1596 |
| Medium | |
| Wymiary |
65 × 52 cm |
| Miejsce przechowywania | |
| Miejscowość | |
| Lokalizacja | |
| |
| Autor | |
|---|---|
| Data powstania |
1595–1600 |
| Medium | |
| Wymiary |
66 × 49,5 cm |
| Miejsce przechowywania | |
| Lokalizacja | |
Istnieje też replika, która została namalowana prawdopodobnie z przeznaczeniem na sprzedaż, wspomina o niej m.in. biograf malarza Giulio Mancini. Obie wersje datowane są najczęściej na lata 1596–1597, w literaturze poświęconej artyście występują nieznaczne różnice, kwestionowana też bywa autentyczność płótna z National Gallery w Londynie[1]. Obie wersje obrazu są bardzo do siebie podobne, różnią się nieznacznie kolorystyką i intensywnością oświetlenia.
Opis edytuj
Tematem dzieła jest młody mężczyzna w chwili, gdy sięgając po owoce, zostaje przypadkowo ugryziony przez jaszczurkę. Tytułowa postać przypomina Chłopca z koszem owoców. Młody, zniewieściały mężczyzna ustawiony jest nieco bokiem do widza, ma odkryte i wyeksponowane prawe ramię. Jego twarz wyraża ból i zaskoczenie, scena jest pełna ekspresji, którą podkreślają cofnięte ręce i nienaturalnie wykrzywione palce. Tło jest szare i jak zwykle u Caravaggia obojętne, całość oświetla ukośnie, umieszczone z prawej strony, niewidoczne źródło światła. Scena przedstawiona jest realistycznie z dbałością o szczegóły, stanowi fotograficzny zapis chwili i emocji.
Osobną częścią kompozycji jest martwa natura umieszczona w prawym, dolnym rogu obrazu. Obok owoców i ukrytej w półcieniu jaszczurki uwagę zwraca szklane naczynie z różą. Owal naczynia koresponduje z umieszczonym po przekątnej owalem twarzy chłopca, refleksy świetlne i odbicia na szkle podkreślają przestrzenność kompozycji.
Interpretacje edytuj
Chłopiec gryziony przez jaszczurkę był najczęściej interpretowany jako alegoria pięciu zmysłów. Kwiaty jednoznacznie nawiązują do zmysłu zapachu, jaszczurka do dotyku, wiśnie do smaku, a odbicie w szklanym naczyniu do wzroku[2].
Obraz zawiera wiele podtekstów erotycznych, róża i wiśnie symbolizują miłość, jaszczurka i wyróżniony środkowy palec już w XVII w. budziły dwuznaczne skojarzenia. Sam młodzieniec jest wyzywający, zniewieściały, o hermafrodytycznych rysach, jego wygląd i kwiat we włosach, wskazuje, iż może to być męska prostytutka[1].
Według części krytyków scena może być również interpretowana jako alegoria utraty niewinności, bolesnego i niespodziewanego zderzenia młodzieńczej naiwności z brutalną i ponurą stroną rzeczywistości. Dostrzegana jest także edukacyjna wymowa obrazu, beztroska którą symbolizuje wpięty we włosy kwiat, zostaje przykładnie ukarana przez niewielką jaszczurkę.
Przypisy edytuj
- ↑ a b Giles Lambert: Caravaggio: 1571-1610. Warszawa: Edipresse, 2005. ISBN 83-89192-60-8.
- ↑ Analiza obrazu na stronie National Gallery. [dostęp 2009-05-20]. (ang.).
Bibliografia edytuj
- Rosa Giorgi: Caravaggio. Warszawa: Rzeczpospolita, 2005. ISBN 978-83-605-2909-6.
Linki zewnętrzne edytuj
- The Guardian: Boy Bitten by a Lizard, Caravaggio (1595-1600). [dostęp 2009-05-20]. (ang.).
- Web Gallery of Art – opis obrazu. [dostęp 2009-05-20]. (ang.).