Chata Skalka
Chata Skalka – górskie schronisko turystyczne położone w Beskidzie Morawsko-Śląskim w Czechach. Budynek znajduje się na wysokości 906 m n.p.m. na zachód od szczytu Skałki (932 m n.p.m., Masyw Wielkiego Połomu), w granicach administracyjnych Mostów koło Jabłonkowa.
 Chata Skalka (2010) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Pasmo | |
| Wysokość |
906 m n.p.m. |
| Data otwarcia |
1928 |
| Właściciel | |
Położenie na mapie Beskidu Śląskiego  | |
Położenie na mapie Karpat  | |
 49°30′59,6″N 18°42′58,2″E/49,516556 18,716167
| |
| Strona internetowa | |
Schroniskiem zarządza Sdružení Skalka (obiekt stanowi współwłasność centrali KČT, okręgu Morawsko-Śląskiego KČT i gminy Mosty koło Jabłonkowa – z przeważającymi udziałami KČT)[1].
Historia edytuj
Obiekt powstał jako inwestycja niemieckiego Beskidenvereinu i miał być konkurencją dla otwartego w 1924 roku schroniska Klubu Czechosłowackich Turystów pod Wielkim Połomem[1][2][3]. Ówcześni członkowie Beskidenvereinu w celu pozyskania odpowiednich środków finansowych organizowali różne imprezy towarzyskie i kwesty. Kamień węgielny pod budowę położono 1 lipca 1928 r. a już 7 października schronisko został uroczyście otwarte[1][2].
Był to dwupiętrowy drewniany budynek z kamienną podmurówką i użytkowym poddaszem. Na parterze znajdowały się trzy mniejsze pomieszczenia restauracyjne, bufet i kuchnia, na piętrach było 12 pokoi dla gości i 3 noclegownie, łącznie z 60 łóżkami. Dalszych 60 miejsc noclegowych oferowano na siennikach. Obiekt wyposażono w oświetlenie elektryczne, wodociąg, łazienki, suszarnię, narciarnię, i magazyn[1][3][4]. W pobliżu funkcjonowała mała skocznia narciarska[5].
W latach międzywojennych był miejscem spotkań tutejszych członków Partii Sudeckoniemieckiej[potrzebny przypis]. Po zajęciu Zaolzia jesienią 1938 roku przez krótki czas znalazł się w granicach Polski, niemniej nie zmienił właściciela – nadal był zarządzany przez Beskidenverein[5][6]. W 1939 podawano, że schronisko dysponowało 45 łóżkami[6]. W latach II wojny światowej budynek był punktem oparcia dla niemieckich formacji Jagdkommando, walczących z partyzantką[potrzebny przypis], a także miejscem rekonwalescencji rannych żołnierzy[1].
Po wojnie schronisko przeszło w ręce Klub Czeskich Turystów (KČT), jednak działalność tej organizacji została w krótkim czasie zakończona[3]. Obiekt przejęło państwo, zmieniali się najemcy. W latach powojennych obiekt był w zarządzie różnych organizacji, zajmujących się kulturą fizyczną[2][3] (m.in. Československý svaz tělesné výchovy)[1].
W 1991 roku Klub Czeskich Turystów odzyskał obiekt, który był jednak w tak złym stanie technicznym, że centralne władze klubu w 1994 roku rozważały jego sprzedaż[1][2]. Koszty remontu oszacowano na 7 milionów koron. Ostatecznie, wobec sprzeciwu beskidzkiego oddziału KČT, schronisko pozostało w rękach organizacji[2]. Od października 1994 roku rozpoczęły się w nim prace remontowe[potrzebny przypis] prowadzone w znacznej mierze przez kilkudziesięciu wolontariuszy. Czternaście dni przed ponownym otwarciem, 7 stycznia 1998 roku w budynku wybuchł pożar, który w ciągu dwóch godzin strawił jego drewnianą część. Prawdopodobną przyczyną była awaria instalacji elektrycznej. Akcję gaśniczą znacznie utrudniała zalegająca pokrywa śnieżna, która opóźniła przyjazd wozów strażackich[1][2].
Klub wkrótce przystąpił do odbudowy schroniska. Jeszcze zimą uprzątnięto pogorzelisko, a wiosną przystąpiono do budowy. W pracach brało udział kilkuset wolontariuszy, dotacje w wysokości 2 mln koron udzieliły powiaty Frydek-Mistek i Karwina oraz wieś Mosty. Wśród osób prywatnych rozprowadzano także cegiełki o wartości 100 koron. Budowa postępowała w rekordowo szybkim tempie: na Wielkanoc 1999 uruchomiono część restauracyjną, w 2000 roku zaczęto udzielać noclegów, a w pełną funkcjonalność obiekt odzyskał zimą 2002 roku[1][2][3]. Obecny budynek został odtworzony w pierwotnej formie, choć już z cegły, jedynie obłożonej drewnem[3].
W 2012 roku gospodarzem był Josef Szotkowski[1].
Warunki pobytu edytuj
Obiekt oferuje 40 miejsc noclegowych w 15 pokojach. Na miejscu znajduje się restauracja, prowadzona jest obsługa grup oraz imprez[7]. Schronisko jest czynne od wtorku do niedzieli, natomiast w poniedziałki tylko po uprzedniej rezerwacji[8].
Szlaki turystyczne edytuj
Mosty koło Jabłonkowa – Chata Skalka – Wielki Połom (1067 m n.p.m.) – Čuboňov (1011 m n.p.m.) – Przełęcz pod Małym Połomem (990 m n.p.m.) – Bílý Kříž (905 m n.p.m.)
Bocanovice (Boconowice) st. kol – Chata Skalka
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e f g h i j Jan Havelka, Z historie organizované turistiky. Chata Skalka v Beskydech, „Turista”, rok LI (10/2012), Klub Czeskich Turystów, październik 2012, s. 42–43, ISSN 0139-5467 (cz.). [za:] Horská chata Skalka [online], Klub Czeskich Turystów [dostęp 2024-05-04] [zarchiwizowane z adresu 2023-12-08] (cz.).
- ↑ a b c d e f g Historie chaty Skalka [online], Chata Skalka [dostęp 2024-05-04] [zarchiwizowane z adresu 2023-12-03] (cz.).
- ↑ a b c d e f Historia schroniska Skalka [online], Gorolské turistické informační centrum [dostęp 2024-05-04] [zarchiwizowane z adresu 2021-04-18] (pol.).
- ↑ Ryszard Bogdziewicz, Schroniska karpackie od Beskidu Śląskiego do Czarnohory w latach 1874–1945, wyd. I, Lublin: Drukarnia i Wydawnictwo Akademickie WSSP im. Wincentego Pola, 2012, s. 144, ISBN 978-83-60594-24-7, OCLC 956614813 (pol.).
- ↑ a b Kazimierz Sosnowski, Górski świat Zaolzia : Nowe polskie szlaki turystyczne, „Polska Zachodnia” (298), 30 października 1938, s. 6 (pol.).
- ↑ a b Mieczysław Orłowicz, Wrażenia z Beskidów Jabłonkowskich, Kazimierz Saysse-Tobiczyk, Adam Zieliński (red.), „Jedziemy” (19), Wydawnictwo Ligi Popierania Turystyki, 28 maja 1939, s. 6 (pol.).
- ↑ Ubytování na horské chatě Skalka [online], Chata Skalka [dostęp 2024-05-04] [zarchiwizowane z adresu 2023-10-04] (cz.).
- ↑ Otevírací doba [online], Chata Skalka [dostęp 2024-05-04] [zarchiwizowane z adresu 2023-12-03] (cz.).
Bibliografia edytuj
- Irena Cichá i inni, Beskidzkie gronie za Olzą i Wisłą, Bystrzyca: Regio, 2011, s. 163–165, ISBN 978-80-904230-5-3.