Chipset – grupa specjalistycznych układów scalonych, które są przeznaczone do wspólnej pracy. Mają zazwyczaj zintegrowane oznaczenia i zwykle sprzedawane są jako jeden produkt.

Schemat współczesnego komputera typu PC IBM

W komputerach termin chipset jest powszechnie używany w odniesieniu do specjalistycznego układu scalonego lub zestawu układów płyty głównej komputera lub karty rozszerzeń.

Wydajność i niezawodność komputera w znaczącej mierze zależy od tych układów. Układ ten organizuje przepływ informacji pomiędzy poszczególnymi podzespołami komputera. Podział chipsetu na układy scalone oraz umieszczenie w nich układów wejścia-wyjścia zależy od koncepcji producenta jak i rozwoju możliwości produkcji układów o coraz większym stopniu integracji.

W skład tradycyjnego chipsetu wchodzą zazwyczaj dwa układy zwane mostkami:

Mostek północny zwykle łączony był z południowym za pomocą magistrali PCI[1]. Podstawowe układy występujące w chipsetach to:

Chipsety mogą również zawierać zegar czasu rzeczywistego, układy zarządzania energią, sterowniki dysków twardych IDE, dysków elastycznych, sterownik SCSI, sterownik portów szeregowych i równoległych.

Termin ten był również stosowany w latach 80. i 90. do oznaczania układów graficznych i dźwiękowych w komputerach i w konsolach do gier, na przykład Commodore Amiga Original Chip Set czy Sega System 16.

Modele chipsetów edytuj

Intel edytuj

Wczesne chipsety edytuj

Intel licencjonował chipset ZyMOS POACH dla procesorów Intel 80286 i Intel 80386SX:

Chipsety serii 4x0 edytuj

Chipsety dla procesorów serii 80486 edytuj
Chipset Nazwa kodowa Mostek południowy Data premiery Obsługiwane procesory FSB SMP Typ Pamięci Maksymalna ilość pamięci Parzystość/ECC L2 Cache Typ Wsparcie dla PCI
420TX Saturn SIO Listopad 1992 V 486 Do 33 MHz Nie FPM 128 MB Parzystość Asynchroniczna 2.0
420EX Aries 82426EX Marzec 1994 5 V/3.3 V 486 Do 50 MHz Nie FPM 128 MB Parzystość Asynchroniczna 2.0
420ZX Saturn II SIO Marzec 1994 5 V/3.3 V 486 Do 33 MHz Nie FPM 160 MB Parzystość Asynchroniczna 2.1
Chipsety dla procesorów serii Pentium edytuj

Płyt z chipsetami Mercury and Neptune można znaleźć w parze z kontrolerami IDE RZ1000 i CMD640 zawierającymi bug korupcji danych.

Chipset Nazwa Kodowa Numer Partii Mostek Południowy Data premiery Obsługiwane Procesory FSB SMP Typ pamięci Maksymalna ilość pamięci Maksymalna ilość cache’owanej pamięci Parzystość/ECC L2 Cache Typ Wsparcie dla PCI Wsparcie dla AGP
430LX Mercury S82434LX SIO Marzec 1993 P60/66 66 MHz Nie FPM 192 MB 192 MB Częściowo Parzystość Asynchroniczna 2.0 Nie
430NX Neptune S82433NX S82434NX SIO Marzec 1994 P75+ 66 MHz Tak FPM 512 MB 512 MB Częściowo Parzystość Asynchroniczna 2.0 Nie
430FX Triton SB82437FX-66 SB82437JX PIIX Styczeń 1995 P75+ 66 MHz Nie FPM/EDO 128 MB 64 MB Żaden Asynchroniczna/Pburst 2.0 Nie
430MX Mobile Triton 82437MX MPIIX Październik 1995 P75+ 66 MHz Nie FPM/EDO 128 MB 64 MB Żaden Asynchroniczna/Pburst 2.0 Nie
430HX Triton II FW82439HX FW82439JHX PIIX3 Luty 1996 P75+ 66 MHz Tak FPM/EDO 512 MB 512/64 MB Zależne od użytej pamięci Obydwa Asynchroniczna/Pburst 2.1 Nie
430VX Triton SB82437VX SB82438VX PIIX3 Luty 1996 P75+ 66 MHz Nie FPM/EDO/SDRAM 128 MB 64 MB Żaden Asynchroniczna/Pburst 2.1 Nie
430TX FW82439TX PIIX4 Luty 1997 P75+ 66 MHz Nie FPM/EDO/SDRAM 256 MB 64 MB Żaden Asynchroniczna/Pburst 2.1 Nie

Pozostałe edytuj

  • i815/E (FSB 133 MHz bez AGP/ ver E z AGP SDR 133 MHz Dla Pentium III)
  • i845E/GV (FSB 533 MHz AGPx4 2Go DDR PC2700 max)
  • i850e, i855G (855GME dla Pentium M)
  • i865G/P (FSB 533 MHz AGPx8 4Go DDR 2 serial ATA)
  • i875p = zoptymalizowany i865
  • E7205 (dla serwerów P4), E7500/E7501/E7505 (dla serwerów Xeon), E7520/E7525/E7530 (dla serwerów Bi-Xeon)
  • 910GML/GMZ, 915GM/PM, 945PM/GM
    • 945PM/GM + Intel PRO/Wireless 3945ABG + Intel Core Solo = Centrino (3. generacja)
    • 945PM/GM + Intel PRO/Wireless 3945ABG + Intel Core Duo = Centrino Duo
  • 910GL, 915P/PL/G/GL/GV, 925X/XE, 945P/PL/G/GZ, 955X (dla Pentium D/EE)
  • 963Q, 965P/G/Q, 975X (dla Intel Core 2 Duo)
  • 965PM/GM centrino Santa Rosa
  • P31/G31
  • G33
  • P35/G35/Q35
  • X38 (dla Intel Core 2 Duo w technologii 45nm, obsługa DDR3)
  • P41
  • P43/G43
  • P45/G45
  • X48
  • Intel P55 (dla Intel Core i5)
  • Intel X58 (dla Intel Core i7)
  • P/H61
  • P/H67
  • Z68
  • B75
  • H77
  • Z77
  • X79
  • H81
  • B85
  • H87
  • Z87
  • H97
  • Z97
  • X99
  • X299
  • Z170
  • H170
  • B150
  • H110
  • Z270
  • B260
  • H270
  • Z390 (Dla Intel Core 7-9 generacji w technologii 14nm, obsługa DDR4)
  • Z370 (Dla Intel Core 7-9 generacji w technologii 14nm, obsługa DDR4)
  • B360 (Dla Intel Core 7-9 generacji w technologii 14nm, obsługa DDR4)
  • H310 (Dla Intel Core 7-9 generacji w technologii 14nm, obsługa DDR4)
  • Z490 (Dla Intel Core 10-11 generacji w technologii 14nm, obsługa DDR4)
  • B460 (Dla Intel Core 10-11 generacji w technologii 14nm, obsługa DDR4)
  • H410 (Dla Intel Core 10-11 generacji w technologii 14nm, obsługa DDR4)
  • Z590 (Dla Intel Core 10-11 generacji w technologii 14nm, obsługa DDR4)
  • B560 (Dla Intel Core 10-11 generacji w technologii 14nm, obsługa DDR4)
  • H510 (Dla Intel Core 10-11 generacji w technologii 14nm, obsługa DDR4)
  • Z690(Dla Intel Core 12-14 generacji w technologii 10nm, obsługa DDR4 i DDR5)
  • B660 (Dla Intel Core 12-14 generacji w technologii 10nm, obsługa DDR4 i DDR5)
  • H610 (Dla Intel Core 12-14 generacji w technologii 10nm, obsługa DDR4 i DDR5)
  • Z790 (Dla Intel Core 12-14 generacji w technologii 10nm, obsługa DDR4 i DDR5)
  • B760 (Dla Intel Core 12-14 generacji w technologii 10nm, obsługa DDR4 i DDR5)
 
VIA K8T800Pro

VIA Technologies edytuj

  • VIA KT133, KT133A
  • VIA KT266A (FSB 200/266 MHz AGPx4)
  • VIA KT333
  • VIA Apollo KT400A
  • VIA KT600 (wersja z i bez kontrolera Serial ATA)
  • VIA KT880
  • VIA P4X400
  • VIA K8T400M
  • VIA K8T800Pro

Silicon Integrated Systems (SiS) edytuj

  • SiS 645 648
  • SiS 650 651 655 672
  • SiS 735 740

Nvidia edytuj

  • nForce 2: Ultra 400Gb, Ultra 400R, Ultra 400
  • nForce 3: Go, Professional
  • nForce 4: SLI Intel, Series AMD, SLI/XE Ultra Intel, Intel x16
  • nForce 5: 520, SLI/570/560/550 AMD, 590SLI AMD, 570 SLI Intel, 590 SLI Intel
  • nForce 6: 610i, 630i, 650i, SLI/650i Ultra, 680a SLI, 680 SLI/680i LT SLI
  • nForce 7: 730i, 750i, 780i, 790i (błędnie nazywany 780i Ultra)
  • nForce 9: 980a SLI

ATI (kupiony przez AMD w lipcu 2006 roku) edytuj

  • Chipsety dla procesorów AMD:
    • AMD 480X CrossFire
    • AMD 580X CrossFire
    • AMD 690G, 690V, AMD M690 (mobilny)
    • AMD 740G
    • AMD 760G
    • AMD 770
    • AMD 780G
    • AMD 785G
    • AMD 790X CrossFire
    • AMD 790FX CrossFire X
    • AMD 790GX CrossFire
    • AMD 870
    • AMD 880G
    • AMD 890FX CrossFire X
    • AMD 890GX CrossFire
    • AMD 970
    • AMD 980G
    • AMD 990X
    • AMD 990FX
    • AMD A75
    • AMD A85
    • AMD A85X
    • AMD A88X
    • ATI Radeon Xpress 1100 (chipset ze zintegrowaną grafiką)
    • ATI Radeon Xpress 1150 (chipset ze zintegrowaną grafiką)
    • ATI Radeon Xpress 200, 200M (mobilny) (chipset ze zintegrowaną grafiką)
    • ATI SB600 (mostek południowy)
    • ATI SB700 (mostek południowy)
    • ATI SB710 (mostek południowy)
    • ATI SB750 (mostek południowy)
    • ATI SB850 (mostek południowy)
  • Chipsety dla procesorów Intel:
    • ATI CrossFire Xpress 3200 (dla procesorów Intel Core 2 Duo)
    • ATI Radeon Xpress 1250 (chipset ze zintegrowaną grafiką)
    • ATI Radeon Xpress 1100 (chipset ze zintegrowaną grafiką)
    • ATI Radeon Xpress 200, 200M (chipset ze zintegrowaną grafiką)
    • ATI SB600 Series (mostek południowy)

Acer Laboratories Incorporated (ALi) edytuj

  • M1217 – chipset dla procesora Intel 80386SX
  • M1429/M1431 – magistrala VESA Local Bus procesor Intel 80486 i kompatybilne
  • M1439/M1445 – magistrala PCI, podstawka Socket 3
  • M1489 – PCI, Socket 3
  • M1531/M1543 «ALADDiN IV» – Socket 7 do 83 MHz FPM, EDO, SDRAM brak obsługi AGP
  • M1531B «ALADDiN IV+» – Socket 7
  • M1541, M1542 «ALADDiN V» – Socket 7 do 100 MHz, AGP (1x i 2x)
  • M1561/M1535D «ALADDiN 7» – Socket 7
  • M1621/M1543 «ALADDiN-Pro II» – Slot 1 i Socket 370
  • M1631 «ALADDiN TNT2» – Slot 1 i Socket 370 zintegrowana Riva TNT2
  • M1632M «CyberBLADE ALADDiN i1» – Slot 1 i Socket 370 zintegrowana Trident Microsystems CyberBlade3D (AGP 2x)
  • M1641B/M1535D «ALADDiN-Pro 4» – Slot 1 i Socket 370, AGP (1x, 2x i 4x)
  • M1644 «CyberALADDiN» – Slot 1 i Socket 370 zint. Trident CyberBlade XP
  • M1644T «CyberALADDiN-T» (Tualatin)
  • M1651T «ALADDiN-Pro 5» – DDR PC2100
  • M1651T/M1535D+ «Aladdin Pro 5T» MaGiK 1 – Pentium III
  • M1671 «ALADDiN-P4» – Socket 478, FSB 100x4
  • M1672 «CyberALADDiN-P4» – Socket 478
  • M1681 – Socket 478
  • M1683 – Socket 478
  • M1646 «CyberMAGiK» – Socket A i Slot A, zint. Trident CyberBlade XP
  • M1647 «MobileMAGiK 1» – Socket A i Slot A
  • M1647/M1535D+ «MAGiK 1» – Socket A i Slot A
  • M1667 «MAGiK 2» – Socket A i Slot A
  • M1668 «MAGiK K8» – Socket 940 i Socket 754
  • M1687/M1565 «Hammer» – Socket 940 i Socket 754, HyperTransport
  • M1688/M1563 «MAGiK K8G» – Socket 940 i Socket 754, zint. Trident Blade XP4 (AGP 8x)
  • M1689/M1565 – AMD Athlon 64, HyperTransport
  • M1691/M1673
  • M1695 – Athlon 64, PCI Express, AGP, HyperTransport
  • M1697 – Athlon 64, PCI Express, AGP, HyperTransport

Przypisy edytuj

  1. Chipset's Basics. [dostęp 2020-11-26]. (ang.).