Choconsaurus
Choconsaurus – rodzaj wymarłego dinozaura, zauropoda z kladu Titanosauria[1].
| Choconsaurus | |||
| Simón, Salgado & Calvo, 2018 | |||
| Okres istnienia: cenoman | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Nadrząd | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Infrarząd | |||
| (bez rangi) | Titanosauria | ||
| Rodzaj |
Choconsaurus | ||
| Gatunki | |||
| |||
W argentyńskiej prowincji Neuquén, w okolicy Villa El Chocón, w miejscu zwanych La Antena (39° 15’ 24’’ S; 68° 46’ 49’’ W) znaleziono skamieniałości olbrzymiego dinozaura. Odkrycia dokonano w Patagonii, wśród skał tworzących formację Huincul (podgrupa Río Limay, grupa Neuquén), zbudowaną ze zlepieńców i sublitarenitów, którą datuje się na późny cenoman w kredzie późnej. Należały do nich w szczególności prawie wszystkie kręgi grzbietowe zwierzęcia (brakuje piątego), ponadto prawa obręcz kończyny górnej, prawy nadgarstek. W nowo odkrytym okazie dostrzeżono cechy niespotykane wcześniej. Autorzy relacjonują wiele autapomorfii, do których należą[1]:
- niewielki karb na brzegu grzbietowym tylnej powierzchni stawowej trzonu kręgu
- dodatkowe stawy umiejscowione bocznie w stosunku do hyposphene, lepiej rozwinięte w proksymalnych kręgach odcinka grzbietowego
- dodatkowa blaszka pomiędzy blaszką tylną centro-diapofyzalną (posterior centrodiapophyseal) i dodatkową blaszką tylną centro-diapofyzalną (accessory posterior centrodiapophyseal)
- wyrostki hyposphene na przednich kręgach ogonowych.
Cechy te pozwoliły na opisanie nowego rodzaju dinozaura, któremu Edith Simón, Leonardo Salgado i Jorge Orlando Calvo nadali nazwę Choconsaurus. Autorzy ci wywodzą nazwę rodzajową od miejscowości Villa El Chocón, gdzie znaleziono holotypowy okaz. Do nazwy tej dołączyli wyraz saurus pochodzący z greki i oznaczający jaszczura. W rodzaju umieścili gatunek Choconsaurus baileywillis, którego epitet gatunkowy upamiętnia północnoamerykańskiego geologa nazwiskiem Bailey Willis, który eksplorował Patagonię na początku XX wieku. Wspomniane znalezisko z Villa El Chocón obrano za holotyp nowego taksonu, ustanowiono również paratypy[1].
Przeprowadzona analiza filogenetyczna pozwoliła umiejscowić zwierzę na drzewie rodowym zauropodów[1]. Ta grupa wielkich dinozaurów poza grupami bazalnymi dzieli się na dwie główne linie: diplodokokształtne i Macronaria. Ta ostatnia obejmuje grupę Titanosauriformes[2], który to klad, zawierający Choconsaurus[1], obejmuje zgodnie z definicją brachiozaura i Titanosauria[3], co oznacza, że zaliczają się do niego brachiozaury, euhelop i Titanosauria. Te dwa ostatnie tworzą razem klad Somphospondyli[2]. Do niego zalicza się też Choconsaurus[1]. Titanosauria definiuje się jako Titanosauriformes bliższe saltazaurowi niż brachiozaurowi czy euhelopowi[3]. Grupa ta łączy Saltasauridae, Nemegtosauridae i Malawisaurus[2]. Również do niej należy Choconsaurus. W obrębie Titanosauria nowy rodzaj zajął pozycję bardziej zaawansowaną ewolucyjnie od Andesaurus, Mendozasaurus i argentynozaura, stanowiąc grupę siostrzaną kladu złożonego z Malarquesaurus i Eutitanosauria, cechującego się pionowymi wyrostkami kolczystymi kręgów ogonowych[1].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e f g Edith Simón, Leonardo Salgado i Jorge Orlando Calvo. A new titanosaur sauropod from the Upper Cretaceous of Patagonia, Neuquén Province, Argentina. „Ameghiniana”. 55 (1), s. 1–29, 2018. DOI: 10.5710/AMGH.01.08.2017.3051. (ang.).
- ↑ a b c Jeffrey A. Wilson, Sauropod dinosaur phylogeny: critique and cladistic analysis, „Zoological Journal of the Linnean Society”, 136 (2), 2002, s. 215-275, DOI: 10.1046/j.1096-3642.2002.00029.x (ang.).
- ↑ a b Jeffrey A. Wilson, Paul C. Sereno, Early evolution and higher-level phylogeny of sauropod dinosaurs, „Journal of Vertebrate Paleontology”, 18 (S2), 1998, s. 1-79, JSTOR: 3889325 (ang.).