Chráněná krajinná oblast Lužické hory

obszar chronionego krajobrazu w Czechach

Chráněná krajinná oblast Lužické hory (CHKO Lužické hory; pol. Obszar Chronionego Krajobrazu Góry Łużyckie[2]) – ustanowiony 12 kwietnia 1976 roku[1] obszar chronionego krajobrazu znajdujący się w północnych Czechach, w należącej do tego państwa części Gór Łużyckich, w granicach administracyjnych krajów usteckiego i libereckiego[3].

Chráněná krajinná oblast Lužické hory
Ilustracja
Widok ze szczytu Konopáča na górę Jedlová
Państwo

 Czechy

Położenie

kraj ustecki, kraj liberecki

Siedziba

Školní 12, 471 25 Jablonné v Podještědí

Mezoregion

Góry Łużyckie

Data utworzenia

12 kwietnia 1976[1]

Powierzchnia

270,72 km²[1]

Położenie na mapie kraju usteckiego
Mapa konturowa kraju usteckiego, blisko prawej krawędzi u góry znajduje się punkt z opisem „Chráněná krajinná oblast Lužické hory”
Położenie na mapie kraju libereckiego
Mapa konturowa kraju libereckiego, po lewej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Chráněná krajinná oblast Lužické hory”
Położenie na mapie Czech
Mapa konturowa Czech, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Chráněná krajinná oblast Lužické hory”
Ziemia50°50′17,9″N 14°36′19,1″E/50,838306 14,605306
Strona internetowa

Położenie edytuj

Obszar Chronionego Krajobrazu Góry Łużyckie zajmuje powierzchnię 270,72 km²[1], Położony jest między workiem šluknovskim a workiem frydlanckim(inne języki) w północnych Czechach, przy granicy z Niemcami[3]. Zachodnia część CHKO leży w granicach administracyjnych kraju usteckiego, wschodnia zaś – libereckiego[3]. Teren CHKO Lužické hory graniczy z innymi czeskimi obszarami chronionymi: Parkiem Narodowym Czeska Szwajcaria, CHKO České středohoří(inne języki) oraz CHKO Labské pískovce[3].

Charakterystyka edytuj

 
Jedna z formacji z piaskowca (2018)

Pasmo Gór Łużyckich rozciąga się między Górami Połabskimi na zachodzie a Ještědsko-kozákovským hřbetem na wschodzie. Od północy ogranicza je Obniżenie Żytawsko-Zgorzeleckie oraz Pogórze Łużyckie, zaś od południa – Ralská pahorkatina i Średniogórze Czeskie[4]. Na terenie CHKO Lužické hory znajdują się najwyższe szczyty tego pasma – Luž (793 m n.p.m.), Pěnkavčí vrch (792 m n.p.m.), Jedlová (774 m n.p.m.) z wieżą widokowa oraz Hvozd (749 m n.p.m.)[2][4].

Główny grzbiet Gór Łużyckich zbudowany jest ze skał magmowychtrachitów, fonolitów i bazaltów, zaś wzdłuż południowych i północnych stoków ciągną się formacje piaskowcowe, miejscami tworzące miasta skalne[4]. Sporadycznie występują tu również inne skały osadowezlepieńce i wapienie jurajskie – a na północnych krańcach CHKO – granit rumburski[4][3]. W wielu miejscach warstwy skał osadowych poprzebijane są skałami wulkanicznymi[3]. Na wschodnim krańcu Obszaru zachowały się natomiast żwiry i piaski naniesione przez lądolód[5].

W piargu na zboczu góry Suchý vrch(inne języki) znajduje się Naděje(inne języki) – jedyna w Czechach jaskinia lodowa o długości 30 m i głębokości 6 m[2][6].

 
Wejście do jaskini Naděje(inne języki) (2022)

Góry Łużyckie są w większości (66% powierzchni[7]) pokryte są lasami[2]. Współcześnie dominuje świerk, zaś na szczytach gór i w trudno dostępnych i oddalonych miejscach zachowały się pozostałości pierwotnych drzewostanów złożonych z buka, jodły, klonu i wiązu. Na szczycie góry Klíč(inne języki) zachował się unikalny las dębowy, natomiast we wsi Krompach rosną wielowiekowe cisy[3]. Na obszarach wylesionych krajobraz współtworzą łąki oraz pastwiska poprzetykane siecią zagajników, wzdłuż potoków występują zaś szuwary i łęgi[3].

Walory krajobrazowe CHKO Lužické hory podkreśla również tradycyjna łużycka architektura z malowniczymi domami zrębowymi z dwuspadowymi dachami[8][2]. Na całym obszarze liczne są szlaki turystyczne, ścieżki dydaktyczne i trasy rowerowe, zimą natomiast jest to popularny teren do wędrówek na nartach biegowych[2].

Przypisy edytuj

  1. a b c d Velkoplošná zvláště chráněná území – Lužické hory [online], drusop.nature.cz [dostęp 2023-05-22].
  2. a b c d e f Obszar Chronionego Krajobrazu Góry Łużyckie · #VisitCzechRepublic [online], CzechTourism, 26 czerwca 2022 [dostęp 2023-05-22] (pol.).
  3. a b c d e f g h Poznejte CHKO – Lužické hory – AOPK ČR [online], Lužické hory [dostęp 2023-05-22] (cz.).
  4. a b c d Reliéf a horniny – Lužické hory – AOPK ČR [online], Lužické hory [dostęp 2023-05-22] (cz.).
  5. Skály, sutě a jeskyně – Lužické hory – AOPK ČR [online], Lužické hory [dostęp 2023-05-22] (cz.).
  6. Rostliny – Lužické hory – AOPK ČR [online], Lužické hory [dostęp 2023-05-22] (cz.).
  7. Lesy – Lužické hory – AOPK ČR [online], Lužické hory [dostęp 2023-05-22] (cz.).
  8. Charakteristika oblasti – Lužické hory – AOPK ČR [online], Lužické hory [dostęp 2023-05-22] (cz.).