Chrząstawa Wielka

wieś w województwie dolnośląskim

Chrząstawa Wielka (niem. Klarenkranst, 1937–1945 Klarenwald)[5]wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie wrocławskim, w gminie Czernica[6].

Chrząstawa Wielka
wieś
Ilustracja
Państwo

 Polska

Województwo

 dolnośląskie

Powiat

wrocławski

Gmina

Czernica

Liczba ludności (2022)

1782[2]

Strefa numeracyjna

71

Kod pocztowy

55-003[3]

Tablice rejestracyjne

DWR

SIMC

0873509[4]

Położenie na mapie gminy Czernica
Mapa konturowa gminy Czernica, u góry nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Chrząstawa Wielka”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum po lewej na dole znajduje się punkt z opisem „Chrząstawa Wielka”
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego
Mapa konturowa województwa dolnośląskiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Chrząstawa Wielka”
Położenie na mapie powiatu wrocławskiego
Mapa konturowa powiatu wrocławskiego, blisko prawej krawiędzi nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Chrząstawa Wielka”
Ziemia51°05′44″N 17°18′08″E/51,095556 17,302222[1]
Strona internetowa

Podział administracyjny edytuj

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa wrocławskiego.

Nazwa edytuj

Rok wzmianki w dokumentach[7] Nazwa
1327 Chrastnow
1353 Krastnow sante Clare
1540 agri circa Vidavia
1666 Clarenkranz
1845 Klarenkranst
1937 Klarenwald
1947[8] Chrząstawa Wielka

Historia edytuj

Wieś istniała już w XIV wieku (pierwsza wzmianka z 1327 roku o lesie Chrastnow natomiast w 1336 już o wsi Crastow)[7] i była własnością Henryka IV Probusa, a następnie Henryka V Grubego.

Na początku XIV wieku osiadły tu klaryski z Wrocławia, do których wieś należała, aż do sekularyzacji dóbr zakonnych w roku 1810[9].

Jeszcze w XVI wieku okolice te zamieszkiwała przede wszystkim ludność pochodzenia polskiego, natomiast w XVIII wieku stanowiła już zdecydowaną mniejszość. Po ogłoszeniu, w roku 1765 przez Fryderyka II Wielkiego, ustawy szkolnej[a] doszło do szybkiego zniemczenia miejscowej ludności[7].

Koleje edytuj

W 1908 roku rozpoczęto budowę linii kolejowej łączącej Opole z Wrocławiem-Sołtysowicami, natomiast pierwszy pociąg dotarł do Chrząstawy Wielkiej w 1 maja 1912.

Zabytki edytuj

 
Kościół Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisany jest[10]

Według wojewódzkiego rejestru zabytków na listę zabytków wpisane są[11]:

  • zespół plebanii (ul. Wrocławska 9)
  • cmentarz poewangelicki na południowo-wschodnim krańcu wsi
  • klasztor ss. Józefitek (ul. Wrocławska 14)
  • szkoła podstawowa, dawniej szkoła parafialna (ul. Wrocławska)
  • budynki mieszkalne (ul. Polna 1, ul. Wrocławska: 5, 7, 12, 15, 16, 22, 46, 49, 53, 55, 65, 74, 80, 82, 89, 100, 129)
  • budynki gospodarcze (ul. Wrocławska 7, 12, 51)
  • dom mieszkalno-przemysłowy (ul. Wrocławska 26/28)
  • budynek mieszkalno-gospodarczy (ul. Wrocławska 78)
  • zabytek archeologiczny - ślad osadnictwa, kultura łużycka, okres halsztacki (1/3/80-31 AZP)
  • zabytek archeologiczny - osada, XV-XVI wiek, 22 skorupy bez lokalizacji (2/4/80-31 AZP)

Instytucje gminne edytuj

  • Zespół Szkół (Szkoła Podstawowa im. Piastów Śląskich i Publiczne Gimnazjum Nr 3), ul. Wrocławska 19[12]
  • Gminna Biblioteka Publiczna w Czernicy - filia nr 2 w Chrząstawie Wielkiej, ul. Wrocławska 19[13]

Kościoły edytuj

Zgromadzenia zakonne edytuj

Szlaki turystyczne edytuj

Komunikacja edytuj

Uwagi edytuj

Przypisy edytuj

  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 16753
  2. NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-03].
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 160 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  4. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 23 grudnia 2010 r. w sprawie ustalenia, zmiany i zniesienia urzędowych nazw niektórych miejscowości oraz ustalenia nazw obiektów fizjograficznych (Dz.U. z 2010 r. nr 257, poz. 1741)
  5. Jerzy Maciejewski: Na spacerowym szlaku dookoła Wrocławia. Wrocław: Wydawnictwo Agencji Turystycznej „Akros”, 1991, s. 35.
  6. Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 264, 2013-02-13. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2013-05-26]. 
  7. a b c Krzysztof Garbaczewski (red.): Żółty szlak turystyczny dookoła Wrocławia im. dr. Bronisława Turonia: rowerowe trasy dojazdowe: przewodnik. Wrocław: Spółka Autorska Z.K. Garbaczewscy, 1995, s. 99-101. ISBN 83-913457-6-9.
  8. Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262)
  9. a b Kościoły i kaplice archidiecezji wrocławskiej. ks. prof. Józef Pater (red.). Wrocław: Kuria Metropolitalna Wrocławska, 2002, s. 644-645. ISBN 83-85598-22-X.
  10. Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 227. [dostęp 2013-05-26].
  11. Studium uwarunkowań, Rada Gminy Czernica, 20 listopada 2012, s. 21-22 [dostęp 2013-05-26].
  12. Gmina Czernica - Szkoły, przedszkole. [dostęp 2013-05-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-05-21)].
  13. Gmina Czernica - Biblioteki. [dostęp 2013-05-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-06-14)].
  14. Strona Archidiecezji Wrocławskiej opis parafii Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny [online] [dostęp 2013-05-26].
  15. Wokół Wrocławia. Grzegorz Zwoliński (red.). T. M-33-33/34. Wrocław: Studio PLAN, 2012. ISBN 978-83-62645-47-3.
  16. Strona firmy Sevibus [online] [dostęp 2013-05-26] [zarchiwizowane z adresu 2013-05-25].

Linki zewnętrzne edytuj