Chrzest Chrystusa (obraz Andrei del Verrocchia)

obraz Andrea del Verrocchio

Chrzest Chrystusa (wł. Battesimo di Cristo) – obraz olejny włoskiego rzeźbiarza i malarza renesansowego, przedstawiciela quattrocenta florenckiego Andrei del Verrocchia[1]. Obraz przechowywany jest we florenckiej Galerii Uffizi[2].

Chrzest Chrystusa
Battesimo di Cristo
Ilustracja
Autor

Andrea del Verrocchio i Leonardo da Vinci

Data powstania

ok. 1470–1476

Medium

tempera i olej na desce

Wymiary

177 × 151 cm[1]

Miejsce przechowywania
Miejscowość

Florencja

Lokalizacja

Galeria Uffizi

Autorzy obrazu edytuj

Obraz został wykonany na zlecenie klasztoru San Salvi z Florencji[3]. Głównym autorem dzieła jest Verrocchio, ale w jego wykonaniu pomagali jego ówcześni uczniowie, m.in. Leonardo da Vinci i przypuszczalnie też Sandro Botticelli. Prace nad obrazem mogły rozpocząć się przed 1470 rokiem, a zakończyć około 1476 roku[2]. Mistrz zaprojektował układ kompozycji oraz wykonał główne postacie Chrystusa i św. Jana Chrzciciela[4]. Nieznany malarz (być może Francesco Botticini) namalował dłonie Boga Ojca na górze obrazu, palmę po lewej stronie i skalisty pejzaż po prawej stronie. Botticelli jest autorem twarzy anioła znajdującego się na drugim planie, widzianej frontalnie[5]. Leonardo namalował anioła po lewej stronie oraz przemalował postać Chrystusa i zamglony krajobraz[1][2][3].

Według anegdoty podanej przez Vasariego po tym, jak Verrocchio namalował anioła z prawej strony, uznał wyższość swojego ucznia Leonarda, po czym porzucił całkowicie malarstwo[2].

Na obrazie widoczny jest ślad odciśnięty przez szatę jednego z malarzy oraz ślady palców i dłoni, prawdopodobnie należących do Leonarda[6]. Palcami wygładzano warstwy farby olejnej o niskiej pigmentacji, użyte do namalowania postaci Jezusa i krajobrazu[7].

Tematyka obrazu edytuj

Obraz przedstawia Jezusa stojącego w rzece Jordan, którego chrzci św. Jan. Św. Jan ma wychudłą twarz. Jezus wykazuje pokorę, jego twarz jest niemal brzydka[3]. Obok klęczy dwoje aniołów, trzymając w rękach zdjęte szaty[8]. Anioł po lewej stronie jest skierowany w stronę świętego źródła[2], głowa zwrócona jest w prawo[9]. Nad postaciami znajduje się gołębica symbolizujący Ducha Świętego, a nad nim widoczne są rozpostarte dłonie Boga Ojca[6]. Gołębica przepędza drapieżnika, symbolizującego zło[6]. Po lewej stronie rośnie palma, symbolizująca zbawienie i życie wieczne[8].

Przypisy edytuj

  1. a b c Zöllner 2005 ↓, s. 10.
  2. a b c d e Vezzosi 2019 ↓, s. 133.
  3. a b c Nicholl 2006 ↓, s. 120.
  4. Isaacson 2019 ↓, s. 100.
  5. Karolina Stężalska: Chrzest Chrystusa. isztuka.edu.pl. [dostęp 2024-01-07].
  6. a b c Vezzosi 2019 ↓, s. 135.
  7. Isaacson 2019 ↓, s. 97.
  8. a b Zöllner 2005 ↓, s. 15.
  9. Isaacson 2019 ↓, s. 98.

Bibliografia edytuj

  • Walter Isaacson: Leonardo da Vinci. Kraków: Insignis Media, 2019. ISBN 978-83-66071-41-4.
  • Charles Nicholl: Leonardo Da Vinci. Lot wyobraźni. Warszawa: WAB, 2006.
  • Alessandro Vezzosi: Leonardo da Vinci. Malarstwo: nowe spojrzenie. Kielce: Jedność, 2019. ISBN 978-83-8144-143-8.
  • Frank Zöllner: Leonardo da Vinci 1452–1519. Warszawa: Taschen, Edipresse Polska S. A., 2005. ISBN 83-89571-85-4.