Chudobczyce
Chudobczyce (pol. hist. Chudopsice, niem. Dürrhund[4]) – wieś sołecka w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie międzychodzkim, w gminie Kwilcz. Miejscowość położona jest około 8,5 km na północny wschód od Kwilcza nieopodal południowego krańca jezioro Lubosz Wielki.
| wieś | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2022) |
202[2] |
| Strefa numeracyjna |
61 |
| Kod pocztowy |
64-423[3] |
| Tablice rejestracyjne |
PMI |
| SIMC |
0587732 |
Położenie na mapie gminy Kwilcz  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu międzychodzkiego  | |
 52°29′52″N 16°09′56″E/52,497778 16,165556[1]
| |
Historia edytuj
Wieś historycznie należała do Wielkopolski. Ma metrykę średniowieczną i jest notowana od XV wieku. Po raz pierwszy wymieniona została w łacińskojęzycznym dokumencie z 1417 pod nazwą Chudopsicze, 1427 Chudopszicze, 1435 Chudopschycze, 1465 Chudopczicze, 1471 Chudopsice[5].
Miejscowość była wsią szlachecką w dobrach czarnkowskich należącą do lokalnej szlachty wielkopolskiej – Grodziskich, Polickich, Konińskich, Strzeleckich. W 1471 w powiecie poznańskim Korony Królestwa Polskiego. W 1508 należała do parafii Lubosz[5].
Wieś odnotowana została w archiwalnych, historycznych dokumentach. Po raz pierwszy w 1417 w sporze sądowym Niemierzy z Lubosza z Janem z Pniew o 5 kóp wołów, owiec i świń, które zostały zajęte na wypasie na żołędziach w lasach przynależnych do Chudobczyc oraz Zamorza. W 1435 bracia Niemierza oraz Sędziwój z Grodziska Wielkopolskiego zapisali swojej matce Annie 200 grzywien groszy posagu i wiana na wsi Lubosz wraz z przynależnościami, w tym m.in. z jeziorem Dobrzyczno, rezerwując dla wsi Chudobczyce w jeziorze Dobrzyczno Wielkim tonie Zgon, Postrzalna, Sitna i Sosnka. W 1465 Sędziwój Grodziski zapisał na Chudobczycach dla nowo fundowanej altarii w Grodzisku Wielkopolskim 8 grzywien czynszu rocznego za 96 grzywien z zastrzeżeniem prawa wykupu[5].
Miejscowość odnotowana została także w dokumentach podatkowych. W 1499 Chudobczyce figurują w wykazie zaległości podatkowych. W 1508 we wsi miał miejsce pobór z 7 półłanków, a w 1509 z 6 półłanków, 3 grosze z karczmy. W 1510 pobrano podatki z 5 półłanków. Wieś miała wówczas dwóch panów, 16 łanów, z tego 6 łanów osiadłych, 10 łanów opustoszałych, trzy łany opuszczone należące do sołectwa oraz karczmę. W 1520 Łukasz Chraplewski, zwany także Polickim, sprzedał Marcinowi Konińskiemu za 100 grzywien z zastrzeżeniem prawa wykupu jezioro Przegrodzanki we wsi Linie oraz połowę wsi Chudobczyce, które nabył od Burnety żony Jana Rosnowskiego. W 1538 Urszula wdowa po Marcinie Lwowskim oraz jej syn Stanisław dokonali podziału dóbr, w którym otrzymali także m.in. Chudobczyce. W 1545 syn Dobrogosta Stanisław Starszy Lwowski w podziale dóbr otrzymał 1/3 miasta Lwówek oraz m.in. Chudobczyce. W 1563 wieś liczyła 4 łany osiadłe, 4 1/4 łanów opustoszałych uprawianych przez kmieci. Karczma z powodu pożaru została zwolniona z płacenia podatków. W 1577 płatnikiem poboru ze wsi była kasztelanowa międzyrzecka Zofia z Tęczyńskich Ostrorogowa. W 1580 płatnikiem poboru był Jan Strzelecki. Zapłacił on podatek od 4 łanów, 2,5 łana opuszczonego, 10 owiec, pasterza oraz jednego zagrodnika[5].
W 1580 wieś szlachecka Chudopsice położona była w powiecie poznańskim województwa poznańskiego w Rzeczypospolitej Obojga Narodów[6].
W wyniku II rozbioru Rzeczypospolitej w 1793, miejscowość przeszła w posiadanie Prus i jak cała Wielkopolska znalazła się w zaborze pruskim. W okresie Wielkiego Księstwa Poznańskiego (1815-1848) miejscowość wzmiankowana jako Chudopsice należała do wsi większych w ówczesnym powiecie bukowskim, który dzielił się na cztery okręgi (bukowski, grodziski, lutomyślski oraz lwowkowski)[4]. Chudopsice należały do okręgu lwowkowskiego i stanowiły (wraz z osadą Rudna) majątek należący do Szlichtinga[4]. Według spisu urzędowego z 1837 roku Chudopsice liczyły 214 mieszkańców, którzy zamieszkiwali 18 dymów (domostw)[4].
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa poznańskiego.
Od 1997 r. w Chudobczycach istnieje Regionalny Ośrodek Socjalno-Edukacyjny należący do Fundacji Pomocy Wzajemnej „Barka”. We wschodniej części wsi znajduje się zespół dworsko-folwarczny. Park krajobrazowy o powierzchni 6,0 ha powstał na przełomie XIX i XX w. Na skraju parku stoi ładny eklektyczny dwór, zbudowany na początku XX w. według projektu architekta poznańskiego Rogera Sławskiego. Z Chudobczyc na północ od jeziora Lubosz Wielki prowadzi aleja starych ok. 200-letnich dębów. Przy zachodnim brzegu jeziora znajduje się niestrzeżone kąpielisko i Ośrodek Edukacyjno – Wypoczynkowy.
Przypisy edytuj
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 16849
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-06].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 160 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ a b c d Leon Plater: Opisanie historyczno-statystyczne Wielkiego Ksie̜stwa Poznańskiego. Lipsk: Ksie̜garnia Zagraniczna (Librairie Étrangère), 1846, s. 202.
- ↑ a b c d Chmielewski 1982 ↓, s. 231–232.
- ↑ Adolf Pawiński, Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym, t. I, Wielkopolska, Warszawa 1883, s. 21.
Bibliografia edytuj
- Stefan Chmielewski: Słownik historyczno-geograficzny województwa poznańskiego w średniowieczu, cz. I (A – H), zeszyt 2, hasło „Chudopsice”. Wrocław: Ossolineum, 1982, s. 231–232.