Cmentarz Górczyński w Poznaniu

cmentarz w Poznaniu

Cmentarz Górczyński w Poznaniucmentarz przy ul. Piotra Ściegiennego w dzielnicy Górczyn w Poznaniu.

Cmentarz Górczyński
Obiekt zabytkowy nr rej. 238 z 9 lutego 1984
Ilustracja
Mauzoleum Suwalskich i Krynickich, ok. 1916
Państwo

 Polska

Miejscowość

Poznań

Adres

ul. Ściegiennego / Kordeckiego

Data otwarcia

1910

Mapa cmentarza
Mapa cmentarza
Położenie na mapie Poznania
Mapa konturowa Poznania, w centrum znajduje się punkt z opisem „Cmentarz Górczyński”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po lewej znajduje się punkt z opisem „Cmentarz Górczyński”
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego
Mapa konturowa województwa wielkopolskiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Cmentarz Górczyński”
Ziemia52°23′12,27″N 16°52′40,49″E/52,386742 16,877914
Nagrobek Damazego Pobóg-Trzcińskiego, ok. 1907
Nagrobek Franciszka Kopczyńskiego, 1924
Nagrobek Bohnów, ok. 1933
Zbiorowa mogiła ofiar II wojny światowej

Historia edytuj

Nekropolia założona została w 1910 r. na gruntach należących do parafii św. Marcina, a od 1913 r. znajduje się pod administracją powstałej wówczas parafii Matki Boskiej Bolesnej, zaspokajając przede wszystkim potrzeby mieszkańców dzielnic Łazarz i Górczyn. Zajmuje powierzchnię 5,1 ha (według innych danych 8 ha). Projektantem cmentarza był Bolesław Ziółkowski, modernistyczną kaplicę o reminiscencjach neogotyckich zaprojektował Kazimierz Ruciński w 1914 r., a ażurową żeliwną bramę wejściową wykonał zakład S. Żuromskiego. Cmentarz porośnięty jest starodrzewiem o zróżnicowanym składzie (m.in. jodła szlachetna, brzoza brodawkowata, żywotnikowiec japoński.

Założenie na rzucie zbliżonym do prostokąta cechuje daleko posunięta symetria z regularnym układem kwater i ze środkową podłużną aleją, przeciętą 4 alejami poprzecznymi. W jej ciągu ustawiono kaplicę, poprzedzoną placem przewidzianym na groby duchowieństwa, a dalej w połowie długości zlokalizowano okrągły placyk z krzyżem i dalszymi grobami księży. Liczba pochówków w całym okresie istnienia nekropolii przekracza 50 tysięcy, co spowodowało konieczność znacznego zagęszczenia mogił w stosunku do stanu pierwotnego.

W miejscu spoczynku powstańców wielkopolskich, m.in. Franciszka Ratajczaka, wzniesiono w 1924 r. pomnik dłuta Stanisława Jagmina, zburzony przez hitlerowców w 1939 r. Monument obecny pochodzi z roku 1968 (proj. Ryszard Skupin). Obok znajduje się skromny pomnik ku czci ofiar II wojny światowej. Na cmentarzu złożono bezimienne prochy więźniów pomordowanych przez hitlerowców, których ciała poddano kremacji w miejskiej spalarni śmieci (m.in. ofiar Fortu VII, więźniów niedalekiego obozu przejściowego i jeńców radzieckich). W zbiorowej mogile pochowane są ofiary walk o Poznań w 1945.

Pochowani edytuj

Z tym tematem związana jest kategoria: Pochowani na cmentarzu Górczyńskim w Poznaniu.

Nagrobki edytuj

Z najstarszych nagrobków formą wyróżnia się pomnik powstańca styczniowego Damazego Pobóg-Trzcińskiego (zm. 1907) (zapewne przeniesiony wraz z prochami zmarłego ze Szwajcarii w 1929 r.) i mauzoleum rodzin Suwalskich i Krynickich – właścicieli nieruchomości w Poznaniu i cegielni w Żabikowie – (ok. 1916, proj. Stefan Suwalski), zachował się szereg pomników z okresu międzywojennego.

Bibliografia edytuj

Linki zewnętrzne edytuj