Wikipedia

Cmentarz katolicki św. Mikołaja w Bydgoszczy

Cmentarz św. Mikołaja w Bydgoszczy – cmentarz katolicki w Bydgoszczy.

Cmentarz św. Mikołaja w Bydgoszczy
Obiekt zabytkowy nr rej. A/359/1-2 z 29 kwietnia 1993
Ilustracja
Państwo

 Polska

Miejscowość

Bydgoszcz

Adres

ul. Piastowa - Kasztelańska
85-790 Bydgoszcz

Typ cmentarza

wyznaniowy

Wyznanie

Katolicki

Data otwarcia

1926

Zarządca

Parafia św. Mikołaja w Bydgoszczy-Fordonie

Położenie na mapie Bydgoszczy
Mapa konturowa Bydgoszczy, po prawej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Cmentarz św. Mikołaja w Bydgoszczy”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Cmentarz św. Mikołaja w Bydgoszczy”
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego
Mapa konturowa województwa kujawsko-pomorskiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Cmentarz św. Mikołaja w Bydgoszczy”
Ziemia53°09′12″N 18°09′54″E/53,153333 18,165000
Multimedia w Wikimedia Commons
Kaplica zbudowana w okresie międzywojennym
Krzyż pamiątkowy
Nowe pochówki

Lokalizacja edytuj

Cmentarz znajduje się na osiedlu Kasztelanka w dzielnicy Fordon. Teren cmentarza sąsiaduje od południowego zachodu z ul. Kasztelańską, a od południowego wschodu z ul. Piastową.

Historia edytuj

Cmentarz powstał w 1929 r. jako trzeci w kolejności należący do parafii św. Mikołaja w Fordonie. Pierwszy cmentarz przykościelny, datujący się na I połowę XVI wieku istniał do końca XVIII wieku. Drugi cmentarz założony w latach 80. XVIII w. przy ul. Cechowej, w 1990 r. został przejęty przez nowo erygowaną parafię św. Jana Ewangelisty w Fordonie, której świątynia parafialną został dawny kościół ewangelicki[1].

Cmentarz wyszogrodzki edytuj

Najstarszy cmentarz należący do poprzednika parafii fordońskiej – parafii św. Marii Magdaleny w Wyszogrodzie założono prawdopodobnie w XII wieku na terenie przykościelnym. Jednak pierwsze wzmianki w źródłach pisanych pochodzą dopiero z końca XVI wieku. W 1584 r. cmentarz wraz ze świątynią został odnowiony i wyposażony w kostnicę. Pochówków dokonywano na nim do lat 60. XVIII w. i prawdopodobnie jeszcze w XIX wieku[1].

Dawny cmentarz przykościelny edytuj

Pierwsza wzmianka w źródłach pisanych o cmentarzu fordońskim pochodzi z 1555 r.[1] Na początku XVII wieku posiadał kostnicę i ogrodzenie. W XVIII wieku cmentarz posiadał dużą bramę, 3 furtki w ogrodzeniu i wypełniał cały plac kościelny – teren wokół świątyni i obecny teren rynku w Starym Fordonie. W 1745 r. ustawiono kolumnę z postacią św. Jana Nepomucena. Cmentarz ten istniał do początku XIX wieku, po czym zaniechano na nim pochówków, zgodnie z zarządzeniem władz pruskich, które nakazały tworzenie cmentarzy poza miastem[1].

Nagrobki wewnątrz kościoła parafialnego edytuj

W okresie od połowy XVI wieku do końca wieku XVIII, zgodnie z powszechnym zwyczajem, wewnątrz świątyni parafialnej chowano zasłużonych obywateli. W 1646 r. w pobliżu ołtarza Zwiastowania Maryi Panny pogrzebano mieszczanina fordońskiego Tomasza Tarkowskiego, a w XVIII wieku złożono w kościele kilka osób, m.in. Reginę Kotyńską. Do dzisiaj zachował się jedynie nagrobek Łukasza Wybranowskiego herbu Poraj (zm. 1639), uczestnika wojen ze Szwecją i Rosją, którego brat Wawrzyniec był rotmistrzem króla Stefana Batorego[1].

Dawny cmentarz parafialny edytuj

Osobny artykuł: Cmentarz katolicki św. Jana w Bydgoszczy.

Nowy cmentarz (przy ul. Cechowej) założono po 1780 r., w związku z pochodzącym z zachodu Europy zwyczajem tworzenia cmentarzy za miastem ze względów zdrowotnych oraz z uwagi na skąpość miejsca na cmentarzach przykościelnych. Do końca lat 20. XX w. był to główny katolicki cmentarz dla mieszkańców Fordonu i okolic, zaś w 1990 r. został przekazany w użytkowanie nowo utworzonej parafii katolickiej św. Jana w Starym Fordonie[1].

Obecny cmentarz parafialny edytuj

Obecny cmentarz parafialny św. Mikołaja zlokalizowano na północny zachód od ówczesnego miasta Fordonu. Przyczyną jego założenia było zapełnienie cmentarza przy ul. Cechowej. Pierwsze pochówki na nowym cmentarzu miały miejsce w 1929 r. W 1935 r. wzniesiono kaplicę cmentarną fundacji Anny Szrejmowskiej i Jadwigi Proch. Przy ogrodzeniu po stronie wschodniej znajduje się zabytkowy krzyż na postumencie z inskrypcją „Pamiątka od Walentego Rogalskiego i jego żony Katarzyny Klofeińskiej w roku 1867”. Cmentarz ozdobiono trzema kamiennymi płaskorzeźbami i grotą z figurą Matki Boskiej[1]. Najstarsze groby znajdują się przy alei prowadzącej od bramy głównej do kaplicy[1].

W 1993 r. cmentarz wraz z kaplicą zostały wpisane do rejestru zabytków.

Charakterystyka edytuj

Cmentarz posiada wymiary 140 x 140 m i powierzchnię 1,9 ha. W 1996 r. na jego terenie było pochowanych 3,6 tys. osób[2].

Zasłużeni edytuj

Niektóre osoby pochowane na cmentarzu[1]:

Galeria edytuj

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. ↑ a b c d e f g h i Gąsiorowski Bogdan Paweł, Zyglewski Zbigniew: Cmentarze fordońskie [w.] Dzieje Fordonu i okolic. Praca zbiorowa pod red. Zdzisława Biegańskiego. Kujawsko-Pomorskie Towarzystwo Kulturalne. Bydgoszcz 1997. ISBN 83-86970-02-2
  2. ↑ Woźniak Zbigniew: Bydgoskie cmentarze. [w.] Bydgoska Gospodarka Komunalna. Bydgoszcz 1996. ISBN 83-85860-37-1

Bibliografia edytuj

  • Gąsiorowski Bogdan Paweł, Zyglewski Zbigniew: Cmentarze fordońskie [w.] Dzieje Fordonu i okolic. Praca zbiorowa pod red. Zdzisława Biegańskiego. Kujawsko-Pomorskie Towarzystwo Kulturalne. Bydgoszcz 1997. ISBN 83-86970-02-2
  • Woźniak Zbigniew: Bydgoskie cmentarze. [w.] Bydgoska Gospodarka Komunalna. Bydgoszcz 1996. ISBN 83-85860-37-1
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Cmentarz_katolicki_św._Mikołaja_w_Bydgoszczy&oldid=69396663”