Wikipedia

Cuando los combes luchaban

Cuando los combes luchaban (pol. Gdy walczył lud Komba[1]) – powieść autorstwa Leoncia Evity Enoya opublikowana w 1953[2].

Składa się z jedenastu rozdziałów, jest relatywnie krótka, ma 101 stron. Została zilustrowana przez autora[3]. Osnuta jest wokół tradycji ludu Komba będącego częścią grupy etnicznej Ndowé. Jej akcja, osadzona w ostatnich latach XIX stulecia[4], toczy się na terenach wciąż nie w pełni kontrolowanych przez hiszpański rząd kolonialny[5]. Opowiada o losach bohaterów walczącym z tajnym stowarzyszeniem ludzi leopardów, terroryzującym zamieszkiwane przez Fangów wioski Ndyebengo i Bolondo[6].

Wydana nakładem Instytutu Studiów Afrykańskich (Instituto de Estudios Africanos, IDEA), w Madrycie[7], z podtytułem novela de costumbres de la Guinea Ecuatorial[8], jest uznawana za pierwszą powieść w historii literatury gwinejskiej[9]. Powstała w warunkach ostrej cenzury, przekazuje pozytywny obraz panowania hiszpańskiego. Paradoksalnie rzadko przyjmuje perspektywę Afrykańczyków[10], nazywając ich nierozsądnymi, dzikimi czy opornymi w nauce[11]. W momencie swego powstania pozytywnie przyjęta przez krytykę, była ukazywana jako dowód sukcesu kolonialnego systemu edukacji[12]. Później wzbudzała mieszane odczucia, określano ją mianem kolonialnej[13] oraz asymilacjonistycznej[14] czy nawet dziecinnej[15]. Z drugiej strony zwracano też uwagę, że, w warunkach bardzo ograniczonej wolności słowa, jako pierwsza zdołała dać głos i przestrzeń rodzimej, gwinejskiej perspektywie. Niektórzy z kolei dopatrują się w niej zawoalowanej krytyki stosunków kolonialnych[16][17] oraz próby przechowania miejscowej tradycji ustnej[18].

Jej fragment zamieszczony został we wpływowej Antología de la literatura guineana (1984), opracowanej przez Donata Ndongo-Bidyogo[19]. Doczekała się też wznowień, w tym w 1996[20][21] i 2016[22]. Wydania pierwsze i drugie poprzedzone zostały wstępem pióra Carlosa Gonzáleza Echegaraya[23]. Wydanie trzecie zawiera natomiast przedmowę autorstwa Augusto Iyangi Pendiego[24]. Do wydania drugiego i trzeciego dołączone zostały także teksty krytyczne, odpowiednio Donata Ndongo-Bidyogo i José Ramóna Trujillo[25].

Przypisy edytuj

  1. ↑ Afryka Nr 47/2018. ptafr.org.pl. s. 93. [dostęp 2020-09-18]. (pol.).
  2. ↑ La formación de identidad en la novelahispano-africana: 1950-1990. academia.edu. s. 1. [dostęp 2020-09-22]. (hiszp.).
  3. ↑ Recuperación de prácticas tradicionales de Guinea Ecuatorial en Cuando los combés luchabande Leoncio Evita. biblioteca.org.ar. s. 3. [dostęp 2020-09-18]. (hiszp.).
  4. ↑ palabras Revista de la cultura y de las ideas Noviembre 2009. academia.edu. s. 125. [dostęp 2020-09-20]. (hiszp.).
  5. ↑ Cuando los Combes luchaban (1953) de Leoncio Evita Enoy¿Proceso de perversión o de subversión discursiva ?. argus-a.com.ar. s. 5. [dostęp 2020-09-18]. (hiszp.).
  6. ↑ Afryka Nr 47/2018. ptafr.org.pl. s. 94. [dostęp 2020-09-18]. (pol.).
  7. ↑ AUTOETNOGRAFÍA, ESPACIO, IDENTIDAD Y RESISTENCIA EN LA NARRATIVA FUNDACIONAL DE GUINEA ECUATORIAL: CUANDO LOS COMBES LUCHABAN (1953) DE LEONCIO EVITA ENOY. revista-iberoamericana.pitt.edu. s. 777. [dostęp 2020-09-18]. (hiszp.).
  8. ↑ Studia Iberystyczne 17 2018 VARIEDAD DE CULTURAS – VARIEDAD DE INTERPRETACIONES PLURALITY OF CULTURES – PLURALITY OF INTERPRETATIONS WIELOŚĆ KULTUR – WIELOŚĆ ZNACZEŃ . uj.edu.pl. s. 104. [dostęp 2020-09-15]. (hiszp.).
  9. ↑ Biografía. leoncioevita.com. [dostęp 2020-09-18]. (hiszp.).
  10. ↑ La formación de identidad en la novelahispano-africana: 1950-1990. academia.edu. s. 45. [dostęp 2020-09-22]. (hiszp.).
  11. ↑ Afryka Nr 47/2018. ptafr.org.pl. s. 94-5. [dostęp 2020-09-18]. (pol.).
  12. ↑ CUANDO LOS COMBÉS LUCHABAN: NOVELA DE COSTUMBRES DE LA GUINEA ESPAÑOLA. kalamobooks.com. [dostęp 2020-09-18]. (hiszp.).
  13. ↑ Panorama de la literatura en español en Guinea Ecuatorial. cervantes.es. [dostęp 2020-09-18]. (hiszp.).
  14. ↑ Cuando los combés luchaban. Novela de costumbres de la Guinea Española. sialpigmalion.es. [dostęp 2020-09-18]. (hiszp.).
  15. ↑ Conversación con María Nsué Angüe Escritora. birdlikecultura.files.wordpress.com. s. 8. [dostęp 2020-09-18]. (hiszp.).
  16. ↑ GENERACIONES Y CORRIENTES EN LA LITERATURA GUINEANA ACTUAL. birdlikecultura.wordpress.com. [dostęp 2020-09-18]. (hiszp.).
  17. ↑ palabras Revista de la cultura y de las ideas Noviembre 2009. academia.edu. s. 127. [dostęp 2020-09-20]. (hiszp.).
  18. ↑ La formación de identidad en la novelahispano-africana: 1950-1990. academia.edu. s. 40. [dostęp 2020-09-22]. (hiszp.).
  19. ↑ "Antología de la literatura guineana. Edición preparada por Donato Ndongo-Bidyogo. Editora Nacional. 1984". asodegue.org. [dostęp 2020-09-21]. (hiszp.).
  20. ↑ Cuando los Combes luchaban (1953) de Leoncio Evita Enoy¿Proceso de perversión o de subversión discursiva ?. argus-a.com.ar. s. 26. [dostęp 2020-09-18]. (hiszp.).
  21. ↑ Juan Riochí Siafá (red).: Nuevas voces de la literatura de Guinea Ecuatorial : antología (2008-2018). Madryt: Diwan Mayrit, 2019, s. 27. ISBN 978-84-949083-0-9.
  22. ↑ Leoncio Evita, Cuando los combés luchaban. casa-de-africa.blogspot.com. [dostęp 2020-09-18]. (hiszp.).
  23. ↑ PARALELO 3BOLETÍNDE LADDP EDUCATIVOSEN GUINEA ECUATORIAL02/2016. educacionyfp.gob.es. s. 14. [dostęp 2020-09-23]. (hiszp.).
  24. ↑ PARALELO 3BOLETÍNDE LADDP EDUCATIVOSEN GUINEA ECUATORIAL02/2016. educacionyfp.gob.es. s. 15. [dostęp 2020-09-23]. (hiszp.).
  25. ↑ PARALELO 3BOLETÍNDE LADDP EDUCATIVOSEN GUINEA ECUATORIAL02/2016. educacionyfp.gob.es. s. 16. [dostęp 2020-09-23]. (hiszp.).
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Cuando_los_combes_luchaban&oldid=72668481”