Cudowronki

rodzina ptaków z rzędu wróblowych

Cudowronki[10], cudowronkowate[11], ptaki rajskie[12] (Paradisaeidae) – rodzina ptaków z rzędu wróblowych (Passeriformes). Występują na Molukach, Nowej Gwinei i w północno-wschodniej Australii[13]. Zamieszkują lasy tropikalne, nieliczne żyją na otwartej przestrzeni.

Cudowronki
Paradisaeidae
Vigors, 1825[1]
Ilustracja
Przedstawiciel rodziny – cudowronka czerwona (Paradisaea rubra)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

wróblowe

Podrząd

śpiewające

Rodzina

cudowronki

Typ nomenklatoryczny

Paradisaea Linnaeus, 1758

Rodzaje

14 rodzajów – zobacz opis w tekście

Ptaki te charakteryzują się zwykle bardzo barwnym upierzeniem i obecnością niezwykle ozdobnych piór, czasem na głowie, czasem w ogonie. Występuje u nich silnie zaznaczony dymorfizm płciowy – samice są znacznie mniej kolorowe. U części gatunków występują – dla kontrastu – niezwykle czarne pióra, które są uważane za najciemniejszy występujący w naturze materiał: dzięki swej mikrostrukturze pochłania nawet 99,95% światła[14].

Systematyka edytuj

Do rodziny zaliczane są następujące rodzaje[10]:

We wcześniejszych klasyfikacjach do tej rodziny zaliczano również podrodzinę Cnemophilinae – płatkonosy, obecnie klasyfikowane w randze rodziny Cnemophilidae.

Uwagi edytuj

  1. Typ nomenklatoryczny: Phonygama Lesson, 1828 (= Phonygammus Lesson & Garnot, 1826).
  2. Typ nomenklatoryczny: Manucodia Boddaert, 1783.
  3. Typ nomenklatoryczny: Epimachus Cuvier, 1816

Przypisy edytuj

  1. N.A. Vigors. Observations on the Natural Affinities that connect the Orders and Families of Birds. „Transactions of the Linnean Society of London”. 14, s. 465, 1825. (ang.). 
  2. L.J.P. Vieillot: Analyse d’une nouvelle ornithologie élémentaire. Paris: Deteville, libraire, rue Hautefeuille, 1816, s. 35. (fr.).
  3. F. Boie. Generalübersicht der ornithologischen Ordnungen, Familien und Gattungen. „Isis von Oken”. Jahrgang 1826, s. 976, 1826. (niem.). 
  4. G.R. Gray: A list of the genera of birds: with their synonyma an indication of the typical species of each genus. London: R. and J.E. Taylor, 1840, s. 39. (ang.).
  5. G.R. Gray: A list of the genera of birds: with their synonyma an indication of the typical species of each genus. Wyd. 2. London: R. and J.E. Taylor, 1841, s. 50. (ang.).
  6. G.R. Gray: The genera of birds, comprising their generic characters, a notice of the habits of each genus, and an extensive list of species referred to their several genera. Cz. 1: 1844–1849. London: Longman, Brown, Green, and Longmans, 1849, s. 93. (ang.).
  7. Ch.L. Bonaparte: Conspectus generum avium. T. 1. Lugduni Batavorum: Apud E.J. Brill, 1850, s. 411. (łac.).
  8. a b C.J. Sundevall: Methodi naturalis avium disponendarum tentamen. Försök till fogelklassens naturenliga uppställnung. Stockholm: Samson & Wallin, 1872, s. 45. (szw. • łac.).
  9. a b L.H. Stejneger: Order XVIII. Passeres. W: J.S. Kinglsy (red): The standard natural history. Cz. 4: Birds. Boston: S.E. Cassino and company, 1885, s. 519. (ang.).
  10. a b Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Paradisaeidae Vigors, 1825 - cudowronki - Birds of paradise (wersja: 2024-01-02). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2024-02-22].
  11. cudowronkowate, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2015-11-11].
  12. P. Busse (red.), Z. Czarnecki, A. Dyrcz, M. Gromadzki, R. Hołyński, A. Kowalska-Dyrcz, J. Machalska, S. Manikowski, B. Olech: Ptaki. T. II. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1991, s. 141, seria: Mały słownik zoologiczny. ISBN 83-214-0563-0.
  13. F. Gill, D. Donsker & P. Rassmusen (redaktorzy): Crows, mudnesters & birds-of-paradise. IOC World Bird List: Version 13.1. [dostęp 2023-05-17]. (ang.).
  14. Margit Kossobudzka: Najczarniejsza czerń w przyrodzie? Pióra rajskich ptaków!. Agora, 14 stycznia 2018. s. Gazeta Wyborcza. [dostęp 2018-01-14]. (pol.).