Cumulonimbus
Cumulonimbus (Cb, Charlie bravo[a]), chmura kłębiasta deszczowa – gęsta chmura rozbudowana pionowo na wysokość kilku lub kilkunastu kilometrów, niekiedy w kształcie wieży, o górnej powierzchni gładkiej, zakończonej kopulasto lub kalafiorowato (Cumulonimbus calvus, Cb cal) (calvus z łac. „łysy”), bądź w postaci bardziej rozbudowanej w piętrze wysokim (Cumulonimbus capillatus, Cb cap), przypominająca olbrzymie kowadło lub grzyb (incus – Cb cap inc). Podstawa chmur tego rodzaju znajduje się na wysokości 2–3 km, natomiast górny ich pułap w strefie międzyzwrotnikowej może przekraczać 20 km. Złożone w dolnej części z kropel wody, a w górnej z kryształków lodu (chmura mieszana) – są to chmury najbardziej rozbudowane w kierunku pionowym, dlatego zjawiska fizyczne w nich występujące są bardzo gwałtowne. Chmury tego rodzaju mogą być źródłem gwałtownych opadów deszczu, śniegu lub gradu, którym często towarzyszą wyładowania elektryczne (burze).
 Pośrodku, najwyższa – chmura kłębiasta deszczowa burzowa (Cumulonimbus capillatus), sąsiadujące z nią po prawej – chmura kłębiasta deszczowa (Cumulonimbus calvus), po lewej – chmury kłębiaste gatunku 'wypiętrzone' (Cumulus congestus), na prawo od tych wszystkich – chmury kłębiaste średnio wypiętrzone i pięknej pogody. Daleko po lewej widoczne następne kowadło | |
| Skrót nazwy |
Cb |
|---|---|
| Symbol |
|
| Piętro |
chmury o budowie pionowej |
| Gatunki | |
| Wysokość podstawy |
od kilkuset m do 2–3 km |
| Wygląd |
gruba, wypiętrzona chmura kłębiasta |
| Chmura opadowa |
tak (chmura burzowa) |
| Grubość |
do 18 km |
| Skład |
mieszany |
| Zjawiska towarzyszące |
praecipitatio, virga, pannus, incus, mamma, pileus, velum, arcus, murus, cauda, flumen, tuba |
Cechą charakterystyczną tego rodzaju chmury jest występowanie silnego wiatru tuż przed rozpoczęciem opadu. Wiatr ten nosi nazwę szkwału i występuje w „przedniej części chmury”.
W chmurach tego typu występują bardzo silne prądy wznoszące (jak i zstępujące). Ich prędkość może dochodzić nawet do kilkudziesięciu metrów na sekundę. Spotykane prędkości prądów wznoszących dochodzą do 10–15 m/s, a nawet do 25 m/s (w przypadku, gdy chmura jest dobrze rozwinięta). Z tego powodu mogą się wydawać interesujące dla szybowników. Ze względu jednak na swój często burzowy, turbulentny charakter, wykorzystanie ich w lotach szybowcowych jest bardzo niebezpieczne. Dzięki swoim niezwykłym właściwościom, w przeszłości chmury te były wykorzystywane przez szybowników do zdobywania dużych wysokości, jednak w chwili obecnej loty szybowcowe w chmurach Cumulonimbus są w Polsce zakazane.
-
Chmura burzowa (Cumulonimbus capillatus), z kowadłem (incus) rozbudowanym poziomo -
Chmury kłębiaste deszczowe (Cumulonimbus calvus) oraz chmury kłębiaste warstwowe soczewkowate (Stratocumulus lenticularis) -
Cumulonimbus widziany z przestrzeni kosmicznej
.jpg)
Gatunki edytuj
Szczególne formy chmur kłębiastych deszczowych oraz zjawiska towarzyszące tym chmurom edytuj
- praecipitatio (pra) – opad atmosferyczny,
- virga – (vir) smuga opadu niedocierająca do powierzchni Ziemi,
- pannus (pan) – strzępy u podstawy chmury dającej opad,
- incus (inc) – kowadło burzowe (atrybut widocznej z daleka chmury burzowej),
- mamma (mam) – regularne drobne wybrzuszenia u podstawy chmury przypominające wymiona,
- pileus (pil) – soczewkowata chmura nad kopulastą powierzchnią chmury konwekcyjnej przypominająca czapeczkę,
- velum (vel) – zasłona,
- arcus (arc) – wał szkwałowy (pot. chmura szelfowa), chmurowy wał u podstawy zbliżającej się chmury kłębiastej deszczowej; jego przejściu towarzyszy szkwał,
- murus (mur) – chmura stropowa, obniżenie podstawy cumulonimbusa w strefie prądu wznoszącego,
- cauda (cau) – „ogon” chmury stropowej,
- flumen (flm) – pasmo chmur napływające do superkomórki,
- tuba (tub) – trąba powietrzna (lej kondensacyjny) lub wodna; zobacz tornado.
Uwagi edytuj
- ↑ Rozwinięcie skrótu Cb stosowane w lotniczej komunikacji radiowej.
