Cykoria endywia

gatunek rośliny

Cykoria endywia, endywia (Cichorium endivia L.) – gatunek rośliny jednorocznej lub dwuletniej, należący do rodziny astrowatych. Endywia pochodzi z wybrzeży Morza Śródziemnego i Azji Zachodniej. Znana była już w starożytności. W Europie uprawiana od XVI wieku.

Cykoria endywia
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

astrowce

Rodzina

astrowate

Podrodzina

Cichorioideae

Rodzaj

cykoria

Gatunek

cykoria endywia

Nazwa systematyczna
Cichorium endivia L.
Sp. pl. 2:813. 1753

Morfologia edytuj

Łodyga
Ma wysokość 0,5 – 1,5 m, zwykle naga. Roślina zawiera sok mleczny.
Liście
Dolne liście podłużne i pierzaste, górne jajowate, siedzące.
Kwiaty
Koszyczki kwiatowe umieszczone w kątach górnych liści i na szczytach łodyg.

Zastosowanie edytuj

 
Uprawa endywii

Sztuka kulinarna – należy do warzyw i jej liście odziomkowe używane są w charakterze sałaty. Ma pikantny, gorzkawy smak. Dobrze komponuje się z ostrymi serami i z dodatkiem orzechów. Zawiera więcej związków mineralnych i witamin niż sałata. Pobudza apetyt dzięki zawartości inuliny oraz substancji gorzkiej – intybiny. Z jej liści przyrządza się sałatki.

Zobacz też: cykoria podróżnik.

Uprawa edytuj

Udaje się na glebach średnio zwięzłych bądź lekkich. Jej rozwojowi sprzyja łagodna jesień i wysoka wilgotność powietrza. Siew na przełomie lutego i marca pod osłonami lub w czerwcu – lipcu na rozsadniku. Zbiór w maju – czerwcu lub we wrześniu – październiku. Endywię bieli się, aby pozbawić ją gorzkiego smaku.

Zmienność edytuj

Odmiany:

  • endywia eskariola (Cichorium endivia L. var. latifolium Lam.) – o liściach gładkich.
  • endywia kędzierzawa (Cichorium endivia L. var. crispum Lam.) – o karbowanych, postrzępionych liściach.

Przypisy edytuj

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-15] (ang.).