Cyprina islandzka (Arctica islandica) – gatunek głębinowego małża z rodziny Arcticidae. Jest szeroko rozprzestrzeniony w Północnym Atlantyku i morzach przylegających[2]. W Bałtyku występuje na mulistym dnie w głębszych częściach Basenu Arkońskiego, gdzie osiąga długość do 50 mm[3]. W większych akwenach spotykane są osobniki o długości do 12 cm[4]. Muszla o ogólnym zarysie zbliżonym do kolistego, masywna, ciężka, rozdęta z grubą, brunatną, połyskującą warstwą koncholinową. Powierzchnia zamka szeroka z trzema dużymi, listewkowatymi ząbkami na każdej połówce muszli oraz długim, ciemnobrunatnym wiązadełkiem, rozciągającym się od samego wierzchołka muszli do połowy odległości dzielącej go od tylnego końca (tj. wybiegającej znacznie poza wklęśnięcie grzbietowe)[3]. Gatunek jadalny, poławiany na skalę handlową.

Cyprina islandzka
Arctica islandica[1]
(Linnaeus, 1767)
Ilustracja
Oddzielone połówki muszli cypriny islandzkiej
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

mięczaki

Gromada

małże

Podgromada

Heterodonta

Rząd

Veneroida

Rodzina

Arcticidae

Rodzaj

Arctica

Gatunek

cyprina islandzka

Synonimy
  • Venus islandica Linnaeus, 1767[2]
  • Cyprina islandica (Linnaeus, 1767)[1]
  • Pectunculus crassus da Costa, 1778[2]
  • Venus buccardium Born, 1778[2]
  • Venus ferröensis Röding, 1798[2]
  • Venus pitar Röding, 1798[2]
  • Arctica vulgaris Schumacher, 1817[2]

Cyprina islandzka jest znana jako najbardziej długowieczne zwierzę niekolonijne[5]. Osobniki cypriny dożywają kilkuset lat i nie stwierdzono, aby następował u nich proces starzenia się. Dlatego podawane są jako przykład organizmu o zaniedbywalnym starzeniu się. Jeszcze w 2010 roku uważano[6], że najstarszy osobnik z tego gatunku żył 374 lata[7]. Wyłowiony w 2006 małż należący do tego gatunku, a nazwany Mingiem, żył 507 lat i był najdłużej żyjącym znanym zwierzęciem[8][9].

Przypisy edytuj

  1. a b Arctica islandica, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. a b c d e f g S. Gofas: Arctica islandica (Linnaeus, 1767). World Register of Marine Species. [dostęp 2011-09-25]. (ang.).
  3. a b Ludwik Żmudziński: Świat zwierzęcy Bałtyku. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1990, s. 130-131. ISBN 83-02-02374-4.
  4. Research into molluscan phylogeny reveals deep animal relationship of snails and mussels. Physorg.com. [dostęp 2011-09-28]. (ang.).
  5. Z. Ungvari, I. Ridgway, EE. Philipp, CM. Campbell i inni. Extreme longevity is associated with increased resistance to oxidative stress in Arctica islandica, the longest-living non-colonial animal.. „J Gerontol A Biol Sci Med Sci”. 66 (7), s. 741-50, Jul 2011. DOI: 10.1093/gerona/glr044. PMID: 21486920. 
  6. EE. Philipp, D. Abele. Masters of longevity: lessons from long-lived bivalves--a mini-review.. „Gerontology”. 56 (1), s. 55-65, 2010. DOI: 10.1159/000221004. PMID: 19468199. 
  7. BR. Schöne, J. Fiebig, M. Pfeiffer, R. Gless, J. Hickson, ALA. Johnson, W. Dreyer, W. Oschmann. Climate records from a bivalved Methuselah (Arctica islandica, Mollusca; Iceland). „Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology”. 228 (1-2), s. 130-148, 2005-11-22. DOI: 10.1016/j.palaeo.2005.03.049. 
  8. Claire Duffin: World's oldest creature was 507...but scientists killed it. telegraph.co.uk, 2013-11-13. [dostęp 2013-11-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-11-17)]. (ang.).
  9. Lise Brix: New record: World’s oldest animal is 507 years old. sciencenordic.com, 2013-11-06. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).