Cypryśnik meksykański

Cypryśnik meksykański
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	nagonasienne
Klasa	iglaste
Rząd	cyprysowce
Rodzina	cyprysowate
Rodzaj	cypryśnik
Gatunek	cypryśnik meksykański
	Nazwa systematyczna
	Taxodium mucronatum Tenroe.; Ann. Sci. Nat., Bot. sér. 3, 19: 355. 1854
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Zasięg
	Multimedia w Wikimedia Commons

Cypryśnik meksykański, Drzewo Montezumy (Taxodium mucronatum) – gatunek drzew należących do rodziny cyprysowatych^[4]. Występuje w stanie dzikim w chłodniejszych rejonach Meksyku, w Gwatemali i na południu Stanów Zjednoczonych w Teksasie, w dolinie rzeki Rio Grande. Gatunek znajduje się na czerwonej liście gatunków zagrożonych^[5].

Morfologia edytuj

Pokrój: Drzewo długowieczne, zwykle osiąga około 30 m wysokości^[6], choć w ojczyźnie nawet 50 m.
Pień: Kora ma barwę szarobrązową o włóknistej fakturze. Pień jest często rozszerzony u nasady, czasem składa się z wielu pni, zwykle ma 1–3 metrów średnicy, choć zdarza się też znacznie więcej. W miejscowości Santa Maria del Tule, w stanie Oaxaca, w Meksyku rośnie drzewo tego gatunku (tzw. drzewo z Tule) o najgrubszym pniu na świecie, według niektórych opinii także drzewo o największej objętości^[7]^[8]. Średnica pnia tego okazu wynosi 14,05 m, wysokość drzewa 41,85 m, objętość korony 816,8 m³, a szacunkowa masa 637 ton. Według opisu znajdującego się pod drzewem ma ono ponad 2000 lat, lecz szacunki naukowe wskazują na wiek pomiędzy 1433 a 1600 lat^[9].

Korzeń: W przeciwieństwie do cypryśnika błotnego nie wytwarza korzeni oddechowych (pneumatoforów).

Liście: Igły mają trwałość od 1–3 lat, osiągają długość 1–2 cm i szerokość 1–2 mm. Ułożone są spiralnie, zakrzywione u podstawy układają się w dwa poziome rzędy.

Kwiaty: Męskie zebrane w długie wiechy, żeńskie są pojedyncze, siedzące. Szyszki są owalne 1,5–2 cm długości i 1–2 cm szerokości. Kwitnie od marca do kwietnia.

Zastosowanie edytuj

Ze względu na wytrzymałość na długotrwałe okresy suszy sadzi się je w krajach o ciepłym i suchym kimacie, np. na południu Europy. Z powodu wrażliwości na niskie temperatury nie rośnie w Polsce (strefy mrozoodporności 8-10).

Pień słynnego cypryśnika meksykańskiego rosnącego w Santa María del Tule w stanie Oaxaca w Meksyku

Przypisy edytuj

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).
↑ M.J.M.M.J.M. Christenhusz M.J.M.M.J.M. i inni, A new classification and linear sequence of extant gymnosperms, „Phytotaxa”, 19 (1), 2011, s. 55–70, DOI: 10.11646/phytotaxa.19.1.3 (ang.).
↑ Taxodium mucronatum, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ Drzewa.net: <[/http://drzewa.net/]
↑ A.A. Farjon A.A., Taxodium mucronatum, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2021-02-13] (ang.).
↑ Ernie Wasson (Chef Consultant). The Complete Encyclopedia of Trees (2003). Thunder Bay Press, San Diego. ISBN 1-59223-055-5
↑ Gymnosperm Database: Taxodium mucronatum (archiwum)
↑ Pakenham, T. (2002). Remarkable trees of the world. Weidenfeld & Nicolson.
↑ Conzatti, C. (1921). Monograph on the Tree of Santa Maria del Tule, tr. Ralph Summers. Mexico: Imprenta Mundial (cited by Debreczy & Racz 1998).

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).

[christenhusz2011-2] M.J.M.M.J.M. Christenhusz M.J.M.M.J.M. i inni, A new classification and linear sequence of extant gymnosperms, „Phytotaxa”, 19 (1), 2011, s. 55–70, DOI: 10.11646/phytotaxa.19.1.3 (ang.).

[iucn-3] Taxodium mucronatum, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[dn-4] Drzewa.net: <[/http://drzewa.net/]

[CLGZ-5] A.A. Farjon A.A., Taxodium mucronatum, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2021-02-13] (ang.).

[ceot-6] Ernie Wasson (Chef Consultant). The Complete Encyclopedia of Trees (2003). Thunder Bay Press, San Diego. ISBN 1-59223-055-5

[gd-7] Gymnosperm Database: Taxodium mucronatum (archiwum)

[pakenham-8] Pakenham, T. (2002). Remarkable trees of the world. Weidenfeld & Nicolson.

[conzatti-9] Conzatti, C. (1921). Monograph on the Tree of Santa Maria del Tule, tr. Ralph Summers. Mexico: Imprenta Mundial (cited by Debreczy & Racz 1998).

[4]

[5]

[1]

[2]

[3]

[6]

[7]

[8]

[9]