Cyprys wielkoszyszkowy

Cyprys wielkoszyszkowy (Cupressus macrocarpa) – drzewo iglaste z rodziny cyprysowatych (Cupressaceae). Pochodzi z rejonu zatoki Monterey w Kalifornii.

Cyprys wielkoszyszkowy
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

nagonasienne

Klasa

iglaste

Rząd

cyprysowce

Rodzina

cyprysowate

Rodzaj

cyprys

Gatunek

cyprys wielkoszyszkowy

Nazwa systematyczna
Cupressus macrocarpa Hartw.
J. Hort. Soc. London 2: 187 1847.[3]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4]

Zasięg
Mapa zasięgu
Zasięg naturalny, wybrzeże Kalifornii

Morfologia edytuj

Pokrój
Młode drzewa stożkowate, z wiekiem korona staje się bardziej rozłożysta i nieregularna. Po 10 latach osiąga 15 metrów wysokości i 3 metry szerokości.[5] Dorosłe osobniki osiągają 25 m wysokości.
Pień
W młodości rośnie prosto, u starszych drzew jest bardziej krzywy. Kora białawoszara do jasnobrązowej, lekko bruzdkowana.
Liście
Małe, zielone, trójkątne, łuskowate.
Kwiaty
Męskie - małe, żółte rosną na końcach pędów. Żeńskie - kuliste, zielone rosną na końcu pędów bocznych.
Szyszki
Kuliste, brązowe.

Biologia i ekologia edytuj

Występuje na wybrzeżach o łagodnym klimacie z suchymi i ciepłymi latami.

Zmienność edytuj

Cyprys wielkoszyszkowy po skrzyżowaniu z cyprysikiem nutkajskim daje mieszańca międzyrodzajowego – cyprysowiec Leylanda.

Zagrożenia i ochrona edytuj

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) przyznała temu gatunkowi kategorię zagrożenia VU (vulnerable), co oznacza, że jest on gatunkiem narażonym na wyginięcie[4].

Zastosowanie edytuj

Sprowadzony do Europy w XIX wieku, gdzie w miejscach o ciepłym klimacie jest sadzony jako drzewo ozdobne.

Przypisy edytuj

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).
  2. M.J.M. Christenhusz i inni, A new classification and linear sequence of extant gymnosperms, „Phytotaxa”, 19 (1), 2011, s. 55–70, DOI10.11646/phytotaxa.19.1.3 (ang.).
  3. Cupressus macrocarpa. [w:] The Plant List [on-line]. [dostęp 2017-08-20]. (ang.).
  4. a b A. Farjon, Cupressus macrocarpa, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species, DOI10.2305/IUCN.UK.2013-1.RLTS.T30375A2793139.en [dostęp 2017-08-20] (ang.).
  5. Ilustrowana encyklopedia roślin, część 2 ISBN 978-83-7552-270-9

Bibliografia edytuj

  • Enrico Banfi,Francesca Consolino. Drzewa. Podręczny leksykon przyrodniczy. Warszawa. Świat książki. 2004 ISBN 83-7391-097-2.