Czaar Peterhuisje
Czaar Peterhuisje (Dom cara Piotra Wielkiego w Zaandamie[1]) – drewniany dom kowala Gerrita Kista mieszczący pamiątki z pobytu Piotra I w Holandii. Obecnie muzeum zlokalizowane przy ulicy De Krimp 23 w Zaandamie.
Historia edytuj
Piotr I Wielki przebywając w sierpniu 1697[2] przez tydzień w Zaandamie koło Amsterdamu, chcąc poznać tamtejsze tajniki budowy statków zatrudnił się incognito (podawszy się za podoficera Piotra Michajłowa) w miejscowej stoczni, gdzie pracował razem ze stoczniowcami przez kilka dni[3]. Holandia słynęła wówczas z budowy różnych typów i różnych rozmiarów statków, i była zaliczana do grupy wysoko rozwiniętych krajów, podczas gdy Rosja była wtedy krajem słabo rozwiniętym[3]. Młody car przewodniczył poselstwu liczącemu 250 osób, które przybyło do Europy Zachodniej w latach 1697/1698 z misją zdobycia wiedzy[3]. Rosja nie była jedynym krajem, który w ten sposób starał się nadgonić zaległości w rozwoju[3]. Do Holandii przybywały misje również z innych krajów[3].
Gościny udzielił mu wówczas miejscowy kowal, Gerrit Kist, znający cara stąd, że sam pracował właśnie u Piotra I w stoczni w Moskwie[3]. Jako jedyny znał prawdziwą tożsamość praktykanta z obcego kraju[3]. Miejscowa ludność szybko zorientowała się, że chodziło o rosyjskiego cara[3]. Młodemu władcy towarzyszyła zawsze grupa sześciu Rosjan ubranych w typowe rosyjskie szaty, dodatkowo pracujący w Moskwie stolarz z Zaandamu napisał w liście do ojca o planowanej wizycie cara i jego zamiarze odwiedzenia właśnie Zaandamu[3]. Podał także opis wyglądu Piotra Wielkiego[3]. Mierzący 2 metry i 4 centymetry wzrostu młody car wyróżniał się wśród holenderskich mężczyzn, którzy mieli przeciętnie 165 cm wzrostu[3]. Miejscowi Holendrzy specjalnie przychodzili, aby przypatrzeć się carowi, wskazywali na niego palcami, wołali do niego, uniemożliwiając mu swoim prostackim zachowaniem dalszy pobyt w Zaandamie[3]. Tym niemniej władca odwiedził to miejsce jeszcze trzy razy – jeden raz w roku 1698 i 1717, kiedy to miały miejsce dwie kolejne jego wizyty. W 1895 staraniem cara Mikołaja II, w celu ochrony domu i pamiątek po odwiedzinach Piotra Wielkiego, wzniesiono ceglany barak, w którym obecnie stoi dom Gerrita Kista. Wnętrze charakteryzuje się prostotą[3]. Na parterze znajdują się jedynie dwa małe pokoiki[3]. Dom został zbudowany z drewna w 1632 i jest jednocześnie jednym z najstarszych drewnianych domów, które zachowały się do czasów współczesnych w Holandii[3][4]. Czaar Peterhuisje odwiedziło wiele koronowanych głów i prezydentów, m.in. Michaił Gorbaczow[3][4] czy Władimir Putin[2]. Był tu też Napoleon Bonaparte[3].
Muzeum Czaar Peterhuisje znajduje się przy ulicy De Krimp 23 w Zaandamie, dokładnie w tym samym miejscu, w którym dom został wybudowany[3]. Miejsce jest często odwiedzane przez turystów, szczególnie przez Rosjan.
W centrum miasta na środku Dam można też zobaczyć pomnik Piotra Wielkiego[5]. Pomnik według projektu Leopolda Bernstamma wybudowano w latach 1909–1911[5]. Pomnik został ufundowany przez cara Mikołaja II Romanowa w celu upamiętnienia pobytu swojego przodka Piotra I Wielkiego i stanowi dar dla Zaandamu[5]. Został wykonany w Paryżu i stanowi replikę pomnika z Sankt Petersburga[5]. Na blisko trzymetrowym cokole z szarego granitu umieszczona została dwumetrowa rzeźba z brązu, przedstawiająca Piotra I Wielkiego jako budowniczego statku, ciosającego siekierą drewno[5].
Przypisy edytuj
- ↑ Bilet wstępu do Domu Cara Piotra Wielkiego w Zaandam – Czaar Peterhuisje. Muzeum Historii Żydów Polskich. Pamiątki Historyczne [dostęp 2016-02-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-02-15)]. (pol.).
- ↑ a b Владимир Путин посетил музей «Домик Петра», в котором Петр I провел неделю в августе 1697 года под именем урядника Преображенского полка Петра Михайлова. kremlin.ru, 2005-11-01. [dostęp 2016-01-16]. (ros.).
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r Martin Deinum: Het kleine huisje voor de grote tsaar. geschiedenisbeleven.nl. [dostęp 2016-01-16]. (niderl.).
- ↑ a b Willem van der Kooij: Het Czaar Peterhuisje in Zaandam. cultuurwijs.nl. [dostęp 2016-01-16]. (niderl.).
- ↑ a b c d e Czaar Peter Monument in Zaandam. rijksmonumenten.nl. [dostęp 2016-01-16]. (niderl.).
Bibliografia edytuj
Holandia – przewodnik ilustrowany. Warszawa: Langenscheidt Polska Sp. z o.o. (Berlitz), 2008, s. 45. ISBN 978-83-7476-501-5.