Czajka płatkolica

Czajka płatkolica
	Vanellus miles
	(Boddaert, 1783)
	; Podgatunek V. m. miles
	; Podgatunek V. m. novaehollandiae
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	siewkowe
Podrząd	siewkowce
Rodzina	sieweczkowate
Podrodzina	sieweczki
Rodzaj	Vanellus
Gatunek	czajka płatkolica
Synonimy
	Tringa miles Boddaert, 1783; Lobibyx miles (Boddaert, 1783); Hoplopterus miles (Boddaert, 1783); Vanellus novaehollandiae Stephens, 1819;
	Tringa miles Boddaert, 1783; Lobibyx miles (Boddaert, 1783); Hoplopterus miles (Boddaert, 1783); Vanellus novaehollandiae Stephens, 1819;
Podgatunki
	V. m. miles (Boddaert, 1783); V. m. novaehollandiae Stephens, 1819;
	V. m. miles (Boddaert, 1783); V. m. novaehollandiae Stephens, 1819;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Czajka płatkolica^[5] (Vanellus miles) – gatunek średniej wielkości ptaka, należący do rodziny sieweczkowatych (Charadriidae), zamieszkujący Australię, Nową Gwineę, Wyspy Aru i Nową Zelandię. Nie jest zagrożony.

Systematyka edytuj

Wyróżniono dwa podgatunki V. miles^[6]^[5]:

czajka płatkolica (Vanellus miles miles) – wybrzeża Nowej Gwinei, Wyspy Aru, północna Australia.
czajka czarnokarkowa (Vanellus miles novaehollandiae) – południowa Australia, Nowa Zelandia.

Autorzy Handbook of the Birds of the World Alive (a tym samym IUCN) uznają czajkę czarnokarkową za osobny gatunek^[2]^[7]^[4].

Wygląd zewnętrzny edytuj

Gatunek ten jest największym ptakiem należącym do rodziny sieweczkowatych. Ma średnio 35 cm długości i waży około 370 g. Podgatunek Vanellus miles miles ma białą szyję i duże, żółte przydatki głowowe znacznie większe u samców. Podgatunek Vanellus miles novaehollandiae ma białą szyję z czarnymi paskami po bokach i mniejsze przydatki głowowe.

Występowanie edytuj

Czajka płatkolica jest najczęściej spotykana na obrzeżach terenów podmokłych i wilgotnych, na otwartych przestrzeniach. Może adaptować się do innych środowisk, przez co jest czasami dostrzegana na jałowych i suchych terenach. Może także występować na plażach i wybrzeżach. Podgatunek Vanellus miles novaehollandiae w latach 30. XX wieku naturalnie zasiedlił Nową Zelandię i rozprzestrzenił się na należących do niej wyspach^[8].

Zachowanie edytuj

Ptaki należące do tego gatunku są nieśmiałe i nieszkodliwe latem i jesienią. W trakcie okresu lęgowego mogą gniazdować na każdym skrawku odkrytej przestrzeni, nawet w miejscach takich jak miejskie parki, ogrody, parkingi czy płaskie dachy budynków. Mogą stwarzać zagrożenie dla lądujących samolotów, gdyż budują gniazda także na lotniskach. Najczęściej okres lęgowy wypada w czerwcu, czasami nieco wcześniej. Gniazdująca para broni swojego terytorium i odstrasza intruzów głośnymi odgłosami i machaniem skrzydłami, może także zaatakować niepożądanego osobnika.

Czasami, w obronie gniazda przed drapieżnikami ptak oddala się od niego, skacząc na jednej nodze – w ten sposób przyciąga uwagę do siebie. Czajka płatkolica ma dobrze rozwiniętą komunikację głosową ze swoimi pisklętami. Długie odgłosy nakazują pisklętom zbliżyć się do nawołującego ptaka, natomiast krótkie – oddalić się od niego. W obronie potomstwa atakuje głównie inne ptaki, takie jak kruki, ale także psy, koty i inne drapieżniki. Ataki na ludzi zdarzają się rzadko. Czasami podczas obrony gniazda ptak może uszkodzić sobie skrzydła, lecz jest w stanie przeżyć jako nielot aż do ich wyleczenia.

W miastach rzadko udaje mu się wychować potomstwo z racji obecności dużej ilości zwierząt domowych, ludzi i samochodów. Młode osiągają dojrzałość 4–5 miesięcy po wykluciu i zazwyczaj zostają przy rodzicach przez rok do dwóch lat. Gniazdują wtedy w grupach rodzinnych składających się z 3 do 5 osobników. Zazwyczaj jednak żyją w parach. Żerują na ziemi, żywiąc się głównie robakami i owadami.

Status edytuj

IUCN uznaje czajkę płatkolicą i czajkę czarnokarkową za gatunki najmniejszej troski (LC – Least Concern). Trend liczebności populacji obu tych taksonów uznawany jest za wzrostowy^[4]^[9].

Przypisy edytuj

↑ Vanellus miles, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b Wiersma, P.: Masked Lapwing (Vanellus miles). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.) (2014). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. Lynx Edicions, Barcelona, 1996. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-01-24)].
↑ ^a ^b Czajka płatkolica (Vanellus miles) (Boddaert, 1783). Avibase. [dostęp 2012-11-23].
↑ ^a ^b ^c Vanellus miles, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ ^a ^b Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek, M. Kuziemko: Rodzina: Charadriidae Leach, 1820 - sieweczkowate - Plovers & lapwings (Wersja: 2020-01-11). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-12-12].
↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v11.2). [dostęp 2021-12-12]. (ang.).
↑ del Hoyo, J. & Collar, N.: Black-shouldered Lapwing (Vanellus novaehollandiae). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.) (2014). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. Lynx Edicions, Barcelona, 2014. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-12-07)].
↑ Woodley, K.: Spur-winged plover. [w:] Miskelly, C.M. (ed.) New Zealand Birds Online [on-line]. 2013. [dostęp 2021-12-12]. (ang.).
↑ BirdLife International, Vanellus novaehollandiae, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2020-04-29] (ang.).

Linki zewnętrzne edytuj

Zdjęcia, nagrania głosów i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).

[itis-1] Vanellus miles, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[hbwa-2] Wiersma, P.: Masked Lapwing (Vanellus miles). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.) (2014). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. Lynx Edicions, Barcelona, 1996. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-01-24)].

[avibase-3] Czajka płatkolica (Vanellus miles) (Boddaert, 1783). Avibase. [dostęp 2012-11-23].

[iucn-4] Vanellus miles, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[mk-5] Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek, M. Kuziemko: Rodzina: Charadriidae Leach, 1820 - sieweczkowate - Plovers & lapwings (Wersja: 2020-01-11). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-12-12].

[ioc-6] F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v11.2). [dostęp 2021-12-12]. (ang.).

[hbwa2-7] Hoyo, J. & Collar, N.: Black-shouldered Lapwing (Vanellus novaehollandiae). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.) (2014). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. Lynx Edicions, Barcelona, 2014. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-12-07)].

[nz-8] Woodley, K.: Spur-winged plover. [w:] Miskelly, C.M. (ed.) New Zealand Birds Online [on-line]. 2013. [dostęp 2021-12-12]. (ang.).

[iucn1-9] BirdLife International, Vanellus novaehollandiae, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2020-04-29] (ang.).

[5]

[1]

[2]

[3]

[4]

[6]

[7]

[8]

[9]