Czarnocin (województwo zachodniopomorskie)
Czarnocin (do 1945 niem. Zartenthin) – osada sołecka położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie goleniowskim, w gminie Stepnica. Miejscowość o charakterze turystycznym, nad Zalewem Szczecińskim na Równinie Goleniowskiej (tereny łąkowo-leśne, podmokłe), ostatnia wieś przy drodze prowadzącej ze Stepnicy przez Gąsierzyno i Kopice.
| osada | |
.jpg) Plaża nad Zalewem Szczecińskim | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2022) |
264[2] |
| Strefa numeracyjna |
91 |
| Kod pocztowy |
72-112[3] |
| Tablice rejestracyjne |
ZGL |
| SIMC |
0783781 |
Położenie na mapie gminy Stepnica  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego  | |
Położenie na mapie powiatu goleniowskiego  | |
 53°43′15″N 14°33′28″E/53,720833 14,557778[1] | |
Według danych z 31 grudnia 2009 r. osadę zamieszkiwało 318 osób[4].
Na północ od wsi do Zalewu Szczecińskiego uchodzi Kanał Czarnociński.
Nazwa edytuj
Miejscowość ma metrykę średniowieczną. Notowana jest w różnych formach w historycznych dokumentach od XIV wieku: Ceretin (1318), Zartenthin (1784), Zartenthin (1829), Czarnocin (1945). Językoznawcy identyfikują pierwszy zapis Ceretin z nazwą Czarcin, od nazwy czart czyli diabeł z dodanym sufiksem -in[5].
Historia edytuj
Wieś została założona w średniowieczu, po raz pierwszy wzmiankowana w źródłach w roku 1318 jako Ceretin[5]. W XVIII wieku znajdowała się tutaj należąca do Stepnicy leśniczówka. W połowie XIX wieku własność barona Theodora G. von Puttkamera. Założono wtedy tutaj folwark. Osada była położona pomiędzy dwiema drogami i składała się z kolonii mieszkalnej oraz folwarku z dworem. Znajdował się tutaj park i cmentarz, na północ od kolonii (układ rzędówki) wydobywano torf. W 1870 roku Czarnocin liczył sobie ok. 200 mieszkańców. Do 1905 folwark był użytkowany przez Paula Holtza, zajmowano się tutaj głównie hodowlą, od 1920 własność przemysłowca z Berlina Urlicha Patza, zaś od 1929 fundacji państwowej Staatlische Forschungsstifund der Insel Riems, zajmującej się dzielnością naukową (administracja dóbr Rudolf Lohmann). W latach 40. budowano tutaj duży obiekt przeznaczony na szkołę dla żołnierzy Wehrmachtu lub oficerów SS. Po 1945 powstało tutaj duże Państwowe Gospodarstwo Rolne oraz kilka bloków mieszkalnych dla pracowników kombinatu.[potrzebny przypis]
Obecnie zespół folwarczny został w części zniszczony, a pozostałe budynki, dawniej użytkowane przez PGR, dzisiaj stoją puste i sprawiają bardzo negatywne wrażenie. Przebudowano dwór z przełomu XIX i XX wieku, który nie stanowi wartości zabytkowej. Z budynków folwarcznych warto zwrócić uwagę jedynie na suszarnię. Większość domów we wsi to PGR-owskie bloki, zachowało się jednak kilka murowanych budynków mieszkalnych sprzed II wojny światowej (lata 30. XX wieku). Zaniedbany jest już prawie niewidoczny cmentarz ewangelicki w południowej części wsi. Do najciekawszych obiektów należy niewątpliwie park leśny z aleją centralną, łączącą dawny dwór z plażą nad zalewem, rośnie tam wiele ciekawych gatunków drzew. Obok parku znajduje się jeszcze budynek dawnej szkoły, jeden z większych w gminie, murowany, z elementami ryglowymi, o nieznacznej wartości zabytkowej.
Park w typie założenia leśnego z centralną aleją, wytyczoną w osi dworu, prowadzącą do Zalewu. Na północnym skraju parku, bezpośrednio przy szosie, ulokowany jest kompleks budynków dawnej szkoły Wehrmachtu lub SS; budynek główny o wielkokubaturowej formie, murowano-ryglowy, stanowi element zabudowy o wartościach kulturowych, a nawet zabytkowych.
Miejscowość posiada dużą bazę noclegową złożoną z dwóch obiektów. Pierwszy z nich to Ośrodek Rekreacyjno-Sportowy „Gumiś”, założony przez znanego na Pomorzu Zachodnim trenera piłki nożnej Zbigniewa Gumiennego, posiadający 70 miejsc noclegowych, boiska do gry w piłkę nożną, siatkówkę, koszykówkę oraz fragment plaży. Jest to ośrodek sezonowy. W przeciwieństwie do niego Szkoła Aktywnego Wypoczynku „Frajda”, oferująca 90 miejsc noclegowych, położona tuż obok, jest czynna cały rok. Szkoła posiada przestronne podwórko z boiskami i miejscem na ognisko, jest oddalona ok. 0,3 km od plaży. Oferuje obozy winsurfingowe, językowe, wypoczynkowe, konne, taneczne, żeglarskie, cyrkowe, ofertę dla dzieci najmłodszych oraz krótkie pobyty w ramach wycieczek szkolnych.
Atutem Czarnocina jest czysta plaża oraz płytkie wody Zalewu Szczecińskiego przyciągają amatorów pływania, windsurfingu, zaś kanały i rowy wędkarzy. Okoliczne tereny łąkowe przyciągają turystów pieszych i rowerowych, spragnionych dzikiej przyrody. Rolnicy z Czarnocina posiadają również stada ciekawych zwierząt: holenderskich krów, pomorskich owiec oraz koników polskich.
Na wschód i północny wschód od wsi rezerwat przyrody "Czarnocin", torfowiskowy, o powierzchni 419,38 ha, założony w 1974. Przez rezerwat i wieś prowadzi znakowany 
zielony turystyczny Szlak Stepnicki (Stepnica → Wolin) oraz zielony 
Międzynarodowy szlak rowerowy wokół Zalewu Szczecińskiego R-66[6].
Przynależność polityczno-administracyjna edytuj
.svg){kind=small}
Zobacz też edytuj
- Czarnocin
- Czarnocinek
- Okoliczne miejscowości:
Przypisy edytuj
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 19253
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-07].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 175 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Maciej Herman: Plan Odnowy Miejscowości Czarnocin na lata 2010-2017, s. 5. (Załącznik nr 3 do Uchwały Nr XXX/304/2010 Rady Gminy Stepnica z dnia 23 lipca 2010 r. ws. zatwierdzenia POM)
- ↑ a b Rymut 1997 ↓, s. 187.
- ↑ Okolice Szczecina: 1:75 000. Warszawa: ExpressMap Polska, 2007, s. 1-2. ISBN 978-83-601-2096-5. (pol.).
- ↑ Provinz Pommern 1845, s.1 (de); Provinz Pommern 1849, Neuster Zeitungs Atlas, J. Meyer, 1855, s. 1. (de); Preussische Provinz Pommern 1:600000, Geographisches Institut, Heinrich Kiepert, Weimar 1856 s. 1 (de); Karte der historischen preussischen Provinz Pommern 1905 1:600000, Deutsches Verlaghaus Bong & Co, Berlin 1905, s.1 (de)
- ↑ Atlas historyczny Polski. Wyd. 12 1993. Warszawa / Wrocław: Wydawnictw Kartograficznych im. Eugeniusza Romera, 1993. ISBN 83-7000-016-9. (pol.).
- ↑ Wielki atlas historyczny. Wyd. 3. Warszawa: Demart, 2003. ISBN 83-89239-57-4. (pol.).
Bibliografia edytuj
- Kazimierz Rymut: Nazwy miejscowe Polski, t. II, C-D, hasło "Czarnocin". Kraków: Instytut Języka Polskiego PAN, 1997, s. 187. ISBN 978-83-64007-04-0.