Czatyrköl
Czatyrköl (kirg. Чатыркөл; ros. Чатыр-Кёль, Czatyr-Kiol; dosł. „niebiańskie jezioro”) – słonawe jezioro bezodpływowe położone w południowym Kirgistanie, w Azji Centralnej. Jezioro znajduje się w środkowej części gór Tienszan, między górami Torugart i Atbaszy[1], w pobliżu przełęczy Torugart, która jest przejściem granicznym z Kirgistanu do Chin. Jezioro i dwukilometrowa strefa buforowa dookoła niego jest częścią rezerwatu Karatał-Dżapyryk. Jezioro jest wpisane na listę konwencji ramsarskiej[2][3].
| |
| Położenie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Wysokość lustra |
3530 m n.p.m. |
| Morfometria | |
| Powierzchnia |
161,1 km² |
| Wymiary • max długość • max szerokość |
|
| Głębokość • maksymalna |
|
| Objętość |
0,61 km³ |
| Hydrologia | |
| Rodzaj jeziora |
bezodpływowe, stałe, słonawe |
Położenie na mapie Kirgistanu  | |
 40°38′N 75°16′E/40,633333 75,266667
| |
Klimat edytuj
średnia roczna temperatura w basenie jeziora wynosi -5,6 °C, średnia temperatura stycznia -22 °C, czerwca 7,1 °C. Maksymalna temperatura w lecie wynosi 24 °C, a minimum zimowe to -50 °C. 88–90% opadów w basenie jeziora, wynoszących 208–269 mm, spada latem. Od października do końca kwietnia powierzchnia jeziora zamarza, a lód osiąga grubość od 0,25 do 1,5 m[1][3].
Hydrologia edytuj
Woda jeziora Czatyrköl jest żółto–zielona z przejrzystością do 4 m. Zawartość minerałów wynosi od 0,5 do 1 mg/l (chlorki, wodorowęglany sodu i magnezu). Zasolenie jeziora to 2 ppt. Źródła mineralne znajdujące się w południowej części jeziora mają zawartość minerałów 5–7 g/l i wartość pH=5,8–6,0. Wielkość dopływających wód wynosi zimą 1866 m³, a latem 3629 m³. Wody jeziora zasilane są potokami, wypływającymi z gór Torugart[4] i Atbaszy[3].
Ujemny bilans wodny jeziora w ostatnich dziesięcioleciach powoduje spadek poziomu wody[3].
Galeria edytuj
-
Jezioro Czatyrköl i góry Torugart -
Mapa regionu z jeziorem Czatyrköl (Army Map Service, 1948) -
Mapa regionu z jeziorem Czatyrköl (Defense Mapping Agency, 1985)
_-_panoramio.jpg)
Przypisy edytuj
- ↑ a b Чатыркёль. [dostęp 2020-10-19]. (ros.).
- ↑ Chatyr Kul. [dostęp 2020-10-19]. (ang.).
- ↑ a b c d Information Sheet on Ramsar Wetlands. [dostęp 2020-10-19]. (ang.).
- ↑ Первовосхождения. [dostęp 2020-10-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-10-21)]. (ros.).