Czerna (powiat żagański)
Czerna – wieś w Polsce położona w województwie lubuskim, w powiecie żagańskim, w gminie Iłowa.
| wieś | |
 Ruiny spalonego pałacu | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2022) |
389[2] |
| Strefa numeracyjna |
68 |
| Kod pocztowy |
68-120[3] |
| Tablice rejestracyjne |
FZG |
| SIMC |
0909696 |
Położenie na mapie gminy Iłowa  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa lubuskiego  | |
Położenie na mapie powiatu żagańskiego  | |
 51°31′56″N 15°14′16″E/51,532222 15,237778[1]
| |
Miejscowość leży nad Czerną, w północnej części Borów Dolnośląskich przy drodze wojewódzkiej nr 296 stanowiącej w pobliżu wsi zachodnią granicę największego w Polsce poligonu wojskowego – OSP Żagań-Świętoszów.
W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa zielonogórskiego.
Historia edytuj
Na współczesną Czerną złożyły się trzy przedwojenne wsie: Tschirndorf, Hammer i Seltenhain[4]. Największą była pierwsza z wymienionych, po raz pierwszy była wymieniana w 1474 jako osada puszczańska o nazwie Zschersdorf. W 1482 działała tutaj kuźnia żelaza. W XV i XVI wieku stanowiła lenno rodów Kittlitz i Kottwitz, a następnie dostała się pod bezpośrednie władanie książąt żagańskich. W 1772 uruchomiono tutaj wielki piec, w 1786 miejscowy ośrodek hutniczy zatrudniał 45 osób, a 30 procent wyprodukowanego żelaza było eksportowane na ziemie polskie[5]. W latach 1937–1945 wieś nosiła hitlerowską nazwę Hammerfeld[6]. Po 1945 hutę zlikwidowano.
Zabytki edytuj
Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisany jest[7]:
- zespół pałacowy, z XIX wieku, w 1905 roku:
- pałac z XX wieku: wybudowany w 1905 roku przez rodzinę lokalnych przedsiębiorców branży metalowej – Gloecknerów. Przebudowywany w 1907 i 1930. Ostatnio należał do warszawskiej fundacji Rozwoju Rynku i Własności im. S. Małachowskiego; spłonął w październiku 2005 roku i od tego czasu popada w coraz większą ruinę[8]
- park - zaniedbany.
Sport edytuj
We wsi funkcjonuje drużyna piłkarska Płomień Czerna[9]. W sezonie 2017/2018 uzyskała awans do klasy A.
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 20074
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-04].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 180 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ mapire.eu
- ↑ Waldemar Bena opis do mapy "Bory Dolnośląskie, Przemkowski Park Krajobrazowy" Wydawnictwo Turystyczne Plan, Jelenia Góra 2004 ISBN 83-88049-83-6
- ↑ genealogy.net
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. lubuskiego - stan na 31.12.2012 r.. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 116. [dostęp 2013-03-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-09-22)].
- ↑ Gazeta Lubuska
- ↑ PZPN