Czernina
Czernina, czarnina, czarna polewka[1] (czarna zalewajka, mała czarna)[potrzebny przypis] – polska zupa o charakterze polewki, której podstawowymi składnikami są rosół i krew kaczki, gęsi lub królika, rzadziej prosięcia[1].
W jadłospisie staropolskim była to zawiesista zupa przyrządzana na wywarze drobiowym (z kości i podrobów kaczki albo gęsi) i dodatkiem ich świeżej krwi, podprawiona mąką i zakwaszana (utrwalona) octem, zaprawiana (na słodko bądź ostro) pikantnymi przyprawami korzennymi (cynamon, goździki, pieprzem) oraz suszonymi śliwkami i jabłkami. Podawano ją z krajanymi podrobami, gruszkami, gotowanymi łazankami albo kluseczkami[2][3].
Charakterystyczny słodko-kwaśny smak nadają czerninie cukier i ocet (zmieszane z krwią, żeby zapobiec jej skrzepnięciu). Oprócz podstawowych składników smak nadają zupie dodatki: syrop ze śliwek lub gruszek w occie, gotowane w niej świeże lub suszone owoce (gruszki, śliwki, jabłka, rodzynki lub wiśnie), ocet winny lub jabłkowy, miód lub inne składniki. Czarninę podaje się z kluskami lanymi, domowym makaronem lub z gotowanymi ziemniakami[4].
Czerninę (w gwarze kujawskiej czorninę) można utożsamiać z czarną polewką (w Małopolsce nazywano ją też szarą polewką), dawniej podawaną kawalerowi, któremu odmówiono ręki panny. Adam Mickiewicz w Panu Tadeuszu wspomina o takiej czarnej polewce, którą na zamku Horeszków miano podać Jackowi Soplicy w symbolicznej odmowie oddania mu córki za żonę[3][2].
Na Kaszubach zupę tę z kluseczkami podaje się tradycyjnie w dzień Bożego Narodzenia[2]. Obecnie została ona wpisana na listę polskich produktów tradycyjnych, jako czernina kaszubska (czôrnina lub czarwina) oraz czarnina kujawska[potrzebny przypis].
W styczniu 2023 roku czernina została uznana za najgorszą zupę na świecie według portalu TasteAtlas[5][6].
Przypisy edytuj
- ↑ a b Czernina-vel-czarnina [online], Szlak Kulinarny "Smaki Powiatu Poznańskiego" [dostęp 2023-11-22].
- ↑ a b c Małgorzata Szubert: Leksykon rzeczy minionych i przemijających. Warszawa: Wydawnictwo Muza, 2004, s. 53-54.
- ↑ a b Maciej Halbański: Leksykon sztuki kulinarnej. Warszawa: Wydawnictwo Watra, 1987, s. 39-40.
- ↑ Martyna Sobiejewska, Słynna czernina gospodyń z Fabianowa, „Życie Pleszewa” (48), 2017, s. 3.
- ↑ Polska zupa oceniona jako najmniej smaczna zupa świata [online], Noizz, 4 lutego 2023 [dostęp 2023-02-06] (pol.).
- ↑ Worst Rated Soups in the World [online], www.tasteatlas.com [dostęp 2023-02-06].