Czerwone (od 1973 Kolno) – dawna gmina wiejska istniejąca do 28 września 1954 roku w woj. białostockim i przejściowo w woj. warszawskim (dzisiejsze woj. podlaskie). Siedzibą władz gminy było Czerwone[2].

Czerwone
gmina wiejska
1919–1954[1]
Państwo

 Polska

Województwo

1919–39: białostockie
1939: warszawskie
1945: warszawskie
1945–54: białostockie

Powiat

1919-32: kolneński
1932-47: łomżyński
1948-54: kolneński

Siedziba

Czerwone

Szczegółowy podział administracyjny (1952)
Liczba gromad

21

brak współrzędnych

Na początku okresu międzywojennego gmina Czerwone należała do powiatu kolneńskiego w woj. białostockim, a w związku ze zniesieniem powiatu 1 kwietnia 1932 roku gminę przyłączono do powiatu łomżyńskiego w tymże województwie[3]. 1 kwietnia 1939 roku gminę Czerwone wraz z całym powiatem łomżyńskim przyłączono do woj. warszawskiego[4].

Przez krótki okres po wojnie gmina zachowała przynależność administracyjną, lecz już z dniem 18 sierpnia 1945 roku została wraz z powiatem łomżyńskim wyłączona z woj. warszawskiego i przyłączona z powrotem do woj. białostockiego[5]. 1 stycznia 1948 roku gmina weszła w skład reaktywowanego powiatu kolneńskiego w tymże województwie[6]. Według stanu z 1 lipca 1952 roku gmina była podzielona na 21 gromad: Charubiny, Czernice, Czerwone, Dudy, Gietki, Gromadzyń Stary, Gromadzyń-Wykno, Górszczyzna, Kolimagi, Kozioł, Niksowizna, Pachuczyn, Piasutno Żelażne, Ptaki, Pupki, Rupin, Samule, Tyszki-Łabno, Waszki, Wincenta, Zabiele[7].

Gmina została zniesiona 29 września 1954 roku wraz z reformą wprowadzającą gromady w miejsce gmin[8]. Jednostki nie przywrócono 1 stycznia 1973 roku po reaktywowaniu gmin[9], utworzono natomiast jej terytorialny odpowiednik, gminę Kolno.

Demografia edytuj

Według spisu powszechnego z 1921 roku, gminę w ówczesnych granicach zamieszkiwało 5638 osób, w tym 5616 Polaków, 17 Żydów, 3 Rosjan i 2 Rusinów[10].

Przypisy edytuj

  1. Od 1919 jednostka administracyjna nowo utworzonego polskiego woj. białostockiego; w czasie II wojny światowej przejściowo poza administracją polską.
  2. Główny Urząd Statystyczny w Warszawie: Województwa centralne i wschodnie Rzeczypospolitej Polskiej - podział na gminy według stanu z dnia 1.IV 1933 roku, Książnica-Atlas, Lwów 1933
  3. Dz.U. z 1932 r. nr 3, poz. 18
  4. Dz.U. z 1938 r. nr 27, poz. 240
  5. Dz.U. z 1945 r. nr 27, poz. 167
  6. Dz.U. z 1948 r. nr 21, poz. 148
  7. Wykaz Gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej według stanu z dnia 1.VII 1952 r., PRL, GUS, Warszawa
  8. Dz.U. z 1954 r. nr 43, poz. 191
  9. Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312
  10. Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej: opracowany na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych.. T. 5: Województwo białostockie. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 1924, s. 43. [dostęp 2010-05-21].