Dąbrówka żółtokwiatowa

Dąbrówka żółtokwiatowa
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	astropodobne
Rząd	jasnotowce
Rodzina	jasnotowate
Rodzaj	dąbrówka
Gatunek	dąbrówka żółtokwiatowa
	Nazwa systematyczna
	Ajuga chamaepitys (L.) Schreb.; Pl. verticill. unilab. gen. sp. 24. 1774
Synonimy
	Teucrium chamaepitys L.;
	Teucrium chamaepitys L.;
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Dąbrówka żółtokwiatowa (Ajuga chamaepitys (L.) Schreb.) – gatunek rośliny z rodziny jasnotowatych. Występuje w północnej Afryce, zachodniej i środkowej Azji, w Europie^[3]. W Polsce spotykana na południu kraju.

Morfologia edytuj

Łodyga: Liczne łodygi, rozesłane lub podnoszące się, pojedyncze lub rozgałęziające się, owłosione dwustronnie.

Liście: Dolne niepodzielone, łopatkowate. Wyższe są trójdzielne, złożone z równowąskich lub równowąskolancetowatych łatek.

Kwiaty: Wyrastają po dwa w kątach każdej pary przysadek. Kielich o trójkątnie lancetowatych i zaostrzonych ząbkach, 2–3 razy krótszy od korony. Korona żółta z purpurowo kropkowaną gardzielą i nie odpadająca po przekwitnieniu. Dolna warga duża, 3-klapowa, górna zaś zredukowana do dwóch niewielkich ząbków. Wewnątrz rurki korony pierścień włosków.

Owoce: Rozłupki o długości 2,6–2,8 mm. Ich powierzchnia pokryta jest siateczkowatymi 5-kątnymi zmarszczkami.

Biologia i ekologia edytuj

Bylina, hemikryptofit. Kwitnie od czerwca do sierpnia. Rośnie na suchych zboczach i polach (chwast). Roślina wapieniolubna.

Zagrożenia edytuj

Gatunek umieszczony został na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski (2006)^[4] i na obszarze Polski uznany za narażony na wyginięcie (kategoria zagrożenia V). W wydaniu z 2016 roku otrzymał kategorię krytycznie zagrożonego CR^[5]. W Polskiej czerwonej księdze roślin także uznany za krytycznie zagrożony (kategoria CR)^[6].

Przypisy edytuj

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-03-31] (ang.).
↑ ^a ^b Ajuga chamaepitys (L.) Schreb. w bazie danych: GRIN (Germplasm Resources Information Network) na http://www.ars-grin.gov (ang.)
↑ Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda, Zbigniew Szeląg (red.). Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk, 2006. ISBN 83-89648-38-5.
↑ Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.
↑ Zarzycki K., Kaźmierczakowa R., Mirek Z.: Polska Czerwona Księga Roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe. Wyd. III. uaktualnione i rozszerzone.. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody PAN, 2014. ISBN 978-83-61191-72-8.

Bibliografia edytuj

Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-03-31] (ang.).

[grin-3] Ajuga chamaepitys (L.) Schreb. w bazie danych: GRIN (Germplasm Resources Information Network) na http://www.ars-grin.gov (ang.)

[4] Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda, Zbigniew Szeląg (red.). Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk, 2006. ISBN 83-89648-38-5.

[5] Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.

[6] Zarzycki K., Kaźmierczakowa R., Mirek Z.: Polska Czerwona Księga Roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe. Wyd. III. uaktualnione i rozszerzone.. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody PAN, 2014. ISBN 978-83-61191-72-8.

[3]

[1]

[2]

[4]

[5]

[6]