Wikipedia

Dżabhat an-Nusra

islamistyczna organizacja terrorystyczna

Dżabhat an-Nusra (Front Obrony Ludności Lewantu, arab. ‏جبهة النصرة لأهل الشام‎), od 29 lipca 2016 także Dżabhat Fath asz-Szam[5] (Front Podboju Lewantu, arab. ‏جبهة فتح الشام‎[6]) – islamistyczna organizacja terrorystyczna[7][8] walcząca w wojnie w Syrii przeciwko rządom prezydenta Baszszara al-Asada, do 2016 będąca odgałęzieniem Al-Ka’idy.

Dżabhat an-Nusra,
Dżabhat Fath asz-Szam
Ilustracja
Flaga używana przez Dżabhat an-Nusra od 2013 do 2016
Data założenia

2012-01-23 23 stycznia 2012(dts)

Lata aktywności

2012–

Terytorium

Syria

Liczba członków

15 000 (2017)[1]

Działalność przestępcza

terroryzm islamski

Sprzymierzeńcy

Al-Ka’ida[2],
Wolna Armia Syrii[3]

Wrogowie

Syria,
Rosja[4]

Ważne osoby

Abu Muhammad al-Dżaulani

Multimedia w Wikimedia Commons

Ugrupowanie przeprowadziło wiele zamachów terrorystycznych, ściągało zagranicznych sunnickich „mudżahedinów” do Syrii jak i uczestniczyło w bitwach z armią syryjską. Twórcą i przywódcą Dżabhat an-Nusra jest Abu Muhammad al-Dżaulani. Według danych z 2016 roku, 70% członków grupy stanowili bojownicy z Syrii i Iraku, zaś 30% cudzoziemcy z różnych państw[9].

28 stycznia 2017 terroryści powołali nową organizację Hajat Tahrir asz-Szam (HTS). W jej skład weszły oddziały Dżabhat an-Nusra, Dżabhat Ansar ad-Din, Dżajsz as-Sunna, Liwa al-Hakk i Ruch az-Zenki[10].

Działalność edytuj

Pozycja dżihadystów w Syrii wzrosła, kiedy w grudniu 2011 amerykańscy żołnierze po ośmiu latach wycofali się z sąsiedniego Iraku. Wówczas do Syrii przez wschodnią granicę zaczęli masowo przenikać islamiści powiązani z Al-Ka’idą, którzy wykorzystali chaos w kraju i poparli sunnicką opozycję, dążąc do ustanowienia w Syrii swojego kalifatu.

Już pod koniec lipca 2012 zagraniczne media donosiły, że grupy rebelianckie w Syrii radykalizowały się wraz z wydłużaniem się wojny domowej. Do walk przystąpili konserwatywni sunnici zamieszkujący głównie centralną część kraju. Ponadto do radykałów trafiało wsparcie zaopatrzeniowe i finansowe z Arabii Saudyjskiej i Kataru. Rebelianci zaczęli też rekrutować zagranicznych dżihadystów do walki z „niewiernymi” alawitami[11].

Brytyjski fotoreporter Jeroen Oerlemans, który przez tydzień był przetrzymywany przez rebeliantów, twierdził, że wśród rebeliantów było dużo ochotników z odległych regionów takich jak Pakistan, Bangladesz i Czeczenia. Dodał, że żaden z przetrzymujących go bojowników nie był Syryjczykiem, a połowa z nich znała angielski. W związku z tym podejrzewano, iż po ewentualnym obaleniu prezydenta al-Asada, fundamentaliści dążyliby do zaprowadzenia prawa szariatu, bądź wybuchłaby kolejna wojna domowa, która mogłaby zakończyć się przejęciem władzy przez radykałów islamskich, tak jak miało to miejsce w czerwcu 2012 w samozwańczym afrykańskim Azawadzie[12].

W sierpniu 2012 roku Front Obrony Ludności Lewantu ogłosił, iż działa w Damaszku i jego okolicach we współpracy z Batalionem As-Sahaba z Wolnej Armii Syrii[13]. W marcu 2013 dowódca FSA nazwał dżihadystów „braćmi w wierze”[3].

Francuski chirurg Jacques Beres, współzałożyciel organizacji Lekarze bez Granic, które powrócił 7 września 2012 ze szpitala w Aleppo, kontrolowanego przez rebeliantów w którym pracował przez dwa tygodnie powiedział, że połowa bojowników którym udzielał pomocy stanowili cudzoziemcy. Lekarz twierdził, że opatrywał po 40 rannych dziennie i powiedział, że dżihadyści nie walczyli dla samego upadku Partii Baas, ale dla przejęcia władzy i ustanowieniem państwa islamskiego z szariatem, mającego stać się częścią „światowego emiratu”[14].

Stany Zjednoczone nałożyły 11 grudnia 2012 na dwóch liderów ugrupowania Majsara Alego Musy Abd Allaha al-Dżuburiego i Anasa Hasana Chataba sankcje finansowe. Wpisanie ich na czarna listę oznaczało zamrożenie ich aktywów oraz zakazano amerykańskim obywatelom robienia z nimi interesów[15].

14 islamistycznych grup z Frontem Obrony na czele odrzuciło 18 listopada 2012 wejście w skład szerokiej Syryjskiej Koalicji Narodowej na rzecz Opozycji i Sił Rewolucyjnych. Islamiści opowiedzieli się za utworzeniem państwa islamskiego i domagali się wprowadzenia koranu jako konstytucji [sic][16].

Pod koniec grudnia 2012 kiedy w Aleppo rozpoczęły się walki o lotniska i bazy wojsk syryjskich, islamiści ogłosili „strefę zakazu lotów”, gdyż byli zdolni do strącania maszyn wykorzystywanych do nalotów przez Siły Zbrojne Syrii[17]. 7 stycznia 2013 członkowie Dżabhat an-Nusra zamordowali trzech żołnierzy porwanych dwa dni wcześniej w Dajr az-Zaur[18].

Zamachy terrorystyczne edytuj

Pierwszy duży zamach podczas konfliktu w Syrii miał miejsce 23 grudnia 2011. W wyniku wybuchu samochodu-pułapki w Damaszku zginęły 44 osoby, a 166 zostało rannych. Za zamachem stali sunniccy islamiści powiązani z Al-Ka’idą. Drugi taki zamach miał również miejsce w stolicy, 6 stycznia 2012. Celem ataku w którym zginęło 25 osób, a 46 odniosło rany, był autobus przewożący milicjantów[19].

23 stycznia 2012 islamiści wydali oświadczenie za pośrednictwem serwisu YouTube w którym poinformowali o ustanowieniu ugrupowania Dżabhat an-Nusra oraz przyznali się do przeprowadzenia wcześniejszych zamachów bombowych. Grupa ogłosiła włączenie się do wojny „w celu obrony mieszkańców Syrii, uciskanych przez siły reżimowe i milicje prorządowe oraz walki w imieniu Allaha”[20].

10 lutego 2012 doszło do potężnej podwójnej eksplozji samochodu-pułapki w Aleppo. Zginęło 28 osób, a 175 odniosło obrażenia – zarówno cywile, jak i funkcjonariusze sił bezpieczeństwa. Do zamachu doszło w pobliżu budynku wojskowego i siedziby sił bezpieczeństwa[21]. Trzeci zamach w Damaszku terroryści przeprowadzili 17 marca 2012. W wyniku podwójnej eksplozji samochodów-pułapek w pobliżu siedziby wywiadu oraz głównej siedziby policji zginęło 27 osób, a 140 odniosło rany. Do tego czasu wyniku zamachów dżihadystów zginęło ponad 120 osób[22].

27 kwietnia 2012 w Damaszku doszło do zamachu samobójczego, w wyniku którego zginęło 11 osób. Eksplozja nastąpiła w pobliżu jednego z meczetów w centrum miasta, gdy wierni opuszczali świątynię po piątkowych modłach. 30 kwietnia 2012 do zamachów bombowych doszło w Idlibie i Damaszku. W pierwszych z tych miast atak wymierzony był w pobliżu kwatery głównej służb wywiadowczych sił powietrznych w wyniku czego zginęło ponad 20 osób. Z kolei w stolicy eksplodowały ładunki wybuchowe, umieszczone w samochodzie, jednak nie było informacji o ofiarach[23].

Do kolejnego zamachu w wykonaniu Dżabhat an-Nusra doszło 10 maja 2012. Atak miał miejsce w Damaszku, gdzie eksplodowały dwa samochody-pułapki. Potężna eksplozja, która wydarzyła się w godzinach porannego szczytu spowodowała 55 ofiar, natomiast 372 ludzi zostało rannych. Terroryści ogłosili w oświadczeniu, że dokonali zamachu w odwecie za ofensywę sił rządowych w Himsie[24].

29 maja 2012 w czasie walk w Dajr az-Zaur terroryści Nusry rozstrzelali 13 pracowników firmy elektrycznej[25][26].

27 czerwca 2012 bojownicy Dżabhat an-Nusra zaatakowali w okolicach Damaszku siedzibę prorządowej stacji Al-Ichbarijja TV. W wyniku wybuchu ładunków wybuchowych zginęło siedem osób, a studio nagrań zostało zniszczone[27]. 3 sierpnia 2012 terroryści ogłosili, iż zabili Muhammada as-Sa’ida, prezentera telewizyjnego porwanego 19 lipca 2012[28].

3 października 2012 na Placu Sad Allaha al-Dżabiriego w Aleppo doszło do czterech eksplozji samochodów-pułapek, a piąta nastąpiła kilkaset metrów dalej, w pobliżu bramy do starego miasta. W tych zamachach zginęło 40 osób, a 90 zostało rannych. W następstwie wybuchów zniszczona została część fasady hotelu. Zawaliły się również dwie kondygnacje kawiarni. Po tym wydarzeniu mieście zamknięto wszystkie budynki administracji rządowej[29]. Do przeprowadzenia zamachu przyznały się Rada Rewolucyjna Aleppo i Dżabhat an-Nusra. Strona rządowa dodała, iż udaremniła kolejne zamachy, zabijając dwóch terrorystów mających na sobie pasy z ładunkami wybuchowymi[30].

8 października 2012 w siedzibie wywiadu wojsk lotniczych na przedmieściu Damaszku doszło do podwójnego zamachu samobójczego do którego przyznał się Dżabhat an-Nusra. W zamachach terrorystycznych w którym wykorzystano pojazdy wyładowane ładunkami wybuchowymi zginęło kilkadziesiąt osób. W raporcie dżihadystów był to atak na „cytadelę tyranii” jak nazwano siedzibę wywiadu wojsk lotniczych, w której na początku wojny domowej przetrzymywano i torturowano rebeliantów[31].

5 listopada 2012 w Az-Zijara w muhafazie Hamy terrorysta z Dżabhat an-Nusra przeprowadził w pobliżu punktu wojskowego zamach samobójczy za pomocą samochodu-pułapki w którym śmierć poniosło 50 żołnierzy i bojowników prorządowych[32].

Rozłam z Państwem Islamskim edytuj

10 kwietnia 2013 Abu Muhammad al-Dżaulani, przyrzekł lojalność Ajmanowi az-Zawahiriemu, liderowi Al-Kaidy. Al-Dżaulani przyznał się do przeprowadzenia wielu zamachów w Syrii. Dzień wcześniej bojownicy Nusry oficjalnie ogłosili, iż są odgałęzieniem Islamskiego Państwa w Iraku (ISI), także filii Al-Kaidy[2]. Ponadto al-Dżaulani i lider ISI Abu Bakr al-Baghdadi ogłosili fuzję ugrupowań, ogłaszając powstanie Islamskiego Państwa w Iraku i Lewancie (ISIL). Jednakże w liście otwartym z 9 czerwca 2013 Ajman az-Zawahiri nazwał tę decyzję błędem i ją anulował[33]. Al-Baghdadi nie podporządkował się decyzji az-Zawahiriego i 15 czerwca 2013 ogłosił, iż oba podmioty będą działać jako jedna organizacja pod nazwą Islamskie Państwo w Iraku i Lewancie (ISIL, ISIS)[34]. Na początku listopada az-Zawahiri po raz kolejny nakazał rozwiązanie ISIL i powrót bojowników al-Baghdadiego do Iraku, z kolei armią Al-Kaidy w Syrii obwołał ugrupowanie Dżabhat an-Nusra. Wówczas ISIL porzuciło sojusz z Dżabhat an-Nusra, wdając się z nimi w bratobójczą walkę[35].

W styczniu 2014 Dżabhat an-Nusra zostało wyparte przez ISIS m.in. z głównego bastionu jakim była Ar-Rakka, zajęta po bitwie z siłami rządowymi w marcu 2013. W lutym i marcu 2014 Dżabhat an-Nusra i Front Islamski przeprowadziły drugą ofensywę wymierzoną w ISIS, w efekcie której dżihadysci zostali zmuszeni do ucieczki ze swoich pozycji w muhafazie Dajr az-Zaur. Jednak zmiana sytuacji nastąpiła po bitwie o Markadę w dniach 21–29 marca 2014, kiedy to ISIS pokonało Dżabhat an-Nusra i zaczęło ich powoli wypierać ze wschodniej części kraju[36]. Po bitwie o przejście graniczne Abu Kamal z 11 kwietnia 2014, ISIS przegrupowało się i podjęło szeroko zakrojoną ofensywę, która doprowadziła do klęski Dżabhat an-Nusra w muhafazie Dajr az-Zaur[37].

Mimo porażki na wschodzie Syrii w walce z Państwem Islamskim, ugrupowanie Dżabhat an-Nusra w 2014 stało się najsilniejszym (pomijając Państwo Islamskie) ugrupowaniem syryjskiej opozycji zbrojnej, które brało udział w kampaniach wojennych wymierzonych w siły rządowe. Islamiści Dżabhat an-Nusra walczyli w Aleppo, pod Damaszkiem, w Himsie, pod Chan Szajchun, brali udział w kampanii w Górach Kalamun, szturmowali bastion syryjskich wojsk w muhafazie Latakia, czy też walczyli na froncie południowym. Współpracowali głównie z Frontem Islamskim i Armią Mudżahedinów w ramach luźnego sojuszu Ahl asz-Szam.

Ideologia edytuj

Grupa wyznaje radykalne doktryny islamizmu, zwłaszcza salafizm i wahhabizm. Jej przywódca Abu Muhammad al-Dżaulani otwarcie wzywał do ataków na alawitów[38]. Ugrupowanie poparło zamachy w Paryżu w 2015[39].

  •  
    Flaga używana przez Dżabhat an-Nusra od 2012 do 2013
  •  
    Flaga używana przez Dżabhat an-Nusra od 2013 do 2016
  •  
    Flaga używana przez Dżabhat Fath asz-Szam od 2016

Przypisy edytuj

  1. ↑ Названо количество террористов воюющих в Сирии, „Izwiestija”, 25 sierpnia 2017 (ros.).
  2. ↑ a b Front al-Nusra przyrzeka wierność głównemu szefowi Al-Ka’idy [online], Wirtualna Polska, 10 kwietnia 2013 [dostęp 2013-04-12] [zarchiwizowane z adresu 2013-06-19] (pol.).
  3. ↑ a b Bill Roggio, Free Syrian Army commander praises Al Nusrah Front as 'brothers' [online], Long War Journal, 30 marca 2013 (ang.).
  4. ↑ Thomas Joscelyn, 2 Damascus-based jihadist groups swear allegiance to Al Nusrah Front [online], Long War Journal, 22 lutego 2016, Cytat: The spokesman says the fighters (…) will fight the Russians, the Rafidhi (or rejectionists, a derogatory term used for Shiites) and the Nusayris (ang.).
  5. ↑ Jacek Raubo, Rebranding Frontu an-Nusra. Propagandowe zerwanie więzów z Al-Ka’idą? [online], defence24.pl, 1 sierpnia 2016 [zarchiwizowane z adresu 2016-08-04].
  6. ↑ Al-Nusra leader Jolani announces split from al-Qaeda. Al Jazeera English, 2016-07-29.
  7. ↑ Michael Gordon, Anne Barnard, US places militant Syrian rebel group on List of Terrorist Organizations, „The New York Times”, 10 grudnia 2012, ISSN 0362-4331 (ang.).
  8. ↑ Turkey lists al-Nusra Front as terrorist organization [online], Hürriyet Daily News, 3 czerwca 2014 (ang.).
  9. ↑ Everything you need to know about the new Nusra Front, „Time”, 26 lipca 2016 (ang.).
  10. ↑ Al-Qaeda and allies announce new entity in Syria [online], Long War Journal, 28 stycznia 2017 (ang.).
  11. ↑ Wśród powstańców w Syrii rosną wpływy dżihadystów. wp.pl, 2012-07-30. [dostęp 2012-07-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-08-21)]. (pol.).
  12. ↑ Brytyjscy dżihadyści walczą przeciwko wojskom Baszara al-Asada. wp.pl, 2012-07-30. [dostęp 2012-07-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-08-21)]. (pol.).
  13. ↑ Al-Ka’ida w Syrii – niebezpieczny sojusz z islamskimi ekstremistami [online], Wirtualna Polska, 16 sierpnia 2012 [dostęp 2012-08-16] [zarchiwizowane z adresu 2012-08-23] (pol.).
  14. ↑ Ofensywa rządowa w rejonie Damaszku – wiele ofiar. wp.pl, 2012-09-08. [dostęp 2012-09-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-04-14)]. (pol.).
  15. ↑ USA: sankcje wobec szefów ugrupowania dżihadystycznego w Syrii. wp.pl, 2012-12-11. [dostęp 2012-12-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-01-05)]. (pol.).
  16. ↑ Aleppo Rebels Denounce Syrian Opposition National Coalition & Declar Islamic State. Reuters, 2012-11-18. [dostęp 2012-11-19]. (ang.).
  17. ↑ Syrian rebel fighters declare ‘No Fly Zone’ in Aleppo. Al Dżazira, 2012-12-22. [dostęp 2012-12-25].
  18. ↑ The jihadist al-Nusra front executed 3 regular soldiers detained earlier in 5/1/2012 [online], SOHR, 7 stycznia 2013 [dostęp 2013-01-08] [zarchiwizowane z adresu 2013-02-07].
  19. ↑ Syrian troops 'wipe out village'. Reuters, 2011-12-21. [dostęp 2012-10-01]. (ang.).
  20. ↑ Al Nusrah Front claims suicide attack in Syria. longwarjournal.org, 2012-01-23. [dostęp 2012-10-01]. (ang.).
  21. ↑ Syria unrest: Explosions in Aleppo 'kill 25'. BBC News, 2012-02-10. [dostęp 2012-10-01]. (ang.).
  22. ↑ W Syrii znów gorąco. Krwawe eksplozje w centrum stolicy. tvn24.pl, 2012-03-17. [dostęp 2012-03-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-03-20)]. (pol.).
  23. ↑ Zamachy na służby specjalne Syrii – są ofiary śmiertelne. wp.pl, 2012-04-30. [dostęp 2012-04-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-05-03)]. (pol.).
  24. ↑ Front Zwycięstwa przyznał się do zamachu w stolicy. tvn24.pl, 2012-05-12. [dostęp 2012-05-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-05-15)]. (pol.).
  25. ↑ W Syrii znaleziono ciała 13 zastrzelonych mężczyzn. wp.pl, 2012-05-30. [dostęp 2012-06-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-07-25)]. (pol.).
  26. ↑ Militant group claims killing of 13 in Syria. Reuters, 2012-06-05. [dostęp 2012-10-01]. (ang.).
  27. ↑ Seven killed in attack on Syrian TV station. Reuters, 2012-06-27. [dostęp 2012-10-01]. (ang.).
  28. ↑ Syrian TV presenter Mohammad al Saeed has been executed by Islamist armed group Al-Nusra, says rights groupn. Reuters, 2012-08-03. [dostęp 2012-10-01]. (ang.).
  29. ↑ Seria eksplozji w Aleppo. wp.pl, 2012-10-03. [dostęp 2012-10-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-10-06)]. (pol.).
  30. ↑ Syria suicide bombers kill 34 and injure 120 in Aleppo, „The Guardian”, 3 października 2012, ISSN 0261-3077 (ang.).
  31. ↑ Syria: dziesiątki zabitych w zamachu w Damaszku. wp.pl, 2012-10-09. [dostęp 2012-10-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-10-30)]. (pol.).
  32. ↑ Syria: co najmniej 50 żołnierzy zginęło w zamachu w Hamie. wp.pl, 2012-11-05. [dostęp 2012-11-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-11-10)]. (pol.).
  33. ↑ Qaeda chief annuls Syrian-Iraqi jihad merger. Al Dżazira, 2013-06-10. [dostęp 2013-07-12]. (pol.).
  34. ↑ Iraqi al-Qaeda chief rejects Zawahiri orders. Al Dżazira, 2013-06-15. [dostęp 2013-08-06]. (pol.).
  35. ↑ Top Syrian rebel commander denies reports of fleeing haaretz.com.
  36. ↑ Syrian army retakes key post in regime bastion Latakia. yourmiddleeast.com, 2014-03-31. [dostęp 2014-04-19]. (ang.).
  37. ↑ ISIS kills 35 fighters from Jabhat Al-Nusra and Islamic battalions [online], SOHR, 29 marca 2014 [dostęp 2014-04-19] [zarchiwizowane z adresu 2014-04-07] (ang.).
  38. ↑ Syria's Nusra Front leader urges wider attacks on Assad's Alawite areas to avenge Russian bombing [online], The Telegraph (ang.).
  39. ↑ Syria's Nusra Front backs Paris attacks, despite opposition to Islamic State [online], Middle East Eye (ang.).
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Dżabhat_an-Nusra&oldid=66622382”