Dżudajda-Makr
Dżudajda-Makr (arab. جديدة-مكر; hebr. ג'דיידה-מכר) – samorząd lokalny położony w Dystrykcie Północnym, w Izraelu.
 Rzeźba przy wjeździe do miasteczka | |
| Państwo | |
|---|---|
| Dystrykt | |
| Poddystrykt | |
| Powierzchnia |
8,974 km² |
| Wysokość |
57 m n.p.m. |
| Populacja (2011) • liczba ludności • gęstość |
|
| Nr kierunkowy |
+972 4 |
Położenie na mapie Dystryktu Północnego  | |
Położenie na mapie Izraela  | |
 32°55′50″N 35°08′27″E/32,930556 35,140833
| |
Położenie edytuj
Miejscowość Dżudajda-Makr jest położona na wysokości 57 metrów n.p.m. na wzgórzach Zachodniej Galilei, górujących nad północną częścią równiny przybrzeżnej Izraela. Ze wzgórz spływają w kierunku zachodnim liczne strumienie. Przez centrum miejscowości przepływa strumień Akka, a na północy są strumienie Icchar i Jasaf. Położone na południowy wschód od miasteczka wzgórza porasta duży kompleks leśny Ja'ar Achihud. Okoliczny teren łagodnie opada w kierunku zachodnim. W jej otoczeniu znajdują się miasta Akka i Kirjat Bialik, miejscowości Kafr Jasif i Julis, kibuce Szamerat, Lochame ha-Geta’ot, Bet ha-Emek, Jasur, Afek, Kefar Masaryk i En ha-Mifrac, moszaw Achihud, wioska komunalna Tal-El, oraz chrześcijańska wioska Nes Ammim.
Podział administracyjny edytuj
Dżudajda-Makr jest położona w Poddystrykcie Akki, w Dystrykcie Północnym.
Demografia edytuj
Zgodnie z danymi Izraelskiego Centrum Danych Statystycznych w 2011 roku w Dżudajda-Makr żyło prawie 19 tys. mieszkańców, z czego 91,9% Arabowie muzułmanie, 8% Arabowie chrześcijanie i 0,1% inne narodowości. Wskaźnik wzrostu populacji w 2011 roku wynosił 2,2%. Zgodnie z danymi Izraelskiego Centrum Danych Statystycznych średnie wynagrodzenie pracowników w Dżudajda-Makr w 2009 roku wynosiło 4319 ILS (średnia krajowa 7070 ILS)[1][2][3].
| Wiek (w latach) | Procent populacji w % |
|---|---|
| 0 – 4 | 9,8 |
| 5 – 9 | 11,8 |
| 10 – 14 | 12,0 |
| 15 – 19 | 10,2 |
| 20 – 29 | 15,2 |
| 30 – 44 | 21,6 |
| 45 – 59 | 13,1 |
| 60 – 64 | 1,7 |
| 65 – | 4,5 |
Źródło danych: Central Bureau of Statistics.
Historia edytuj
Miejscowość Dżudajda-Makr została utworzona w 1990 roku w wyniku połączenia z sobą dwóch oddzielnych samorządów lokalnych Al-Dżudaja i Al-Makr. Wioska Al-Dżudajda powstała w XVI wieku. Założyli ją arabscy imigranci z Syrii. Francuski podróżnik Victor Guérin opisał ją pod koniec XIX wieku jako małą wioskę zamieszkałą przez 350 mieszkańców[4]. Natomiast wioska Makr została założona w XVI wieku przez chrześcijańskich Arabów przybyłych z Libanu. Victor Guérin opisał ją pod koniec XIX wieku jako małą wioskę zamieszkałą przez 350 mieszkańców[5]. W wyniku I wojny światowej w 1918 roku cała Palestyna przeszła pod panowanie Brytyjczyków. Przyjęta 29 listopada 1947 roku Rezolucja Zgromadzenia Ogólnego ONZ nr 181 w sprawie podziału Palestyny przyznawała ten rejon państwu arabskiemu[6]. Podczas wojny domowej w Mandacie Palestyny na początku 1948 roku do obu wiosek wkroczyły siły Arabskiej Armii Wyzwoleńczej, które paraliżowały żydowską komunikację w całym obszarze Galilei. Podczas I wojny izraelsko-arabskiej Izraelczycy przeprowadzili w tym rejonie operację Dekel, i w lipcu 1948 roku zajęli obie wioski. W przeciwieństwie do wielu arabskich wiosek w Galilei, Izraelczycy nie wysiedlili ich mieszkańców. Dzięki temu zachowały one swój pierwotny charakter[7]. Wraz ze wzrostem populacji, obie wioski awansowały do statusu samorządów lokalnych - Makr w 1968 roku, a Dżudajda w 1989 roku. W 1990 roku zostały one połączone w jeden samorząd lokalny pod nazwą Dżudajda-Makr.
Polityka edytuj
Siedziba władz samorządowych znajduje się w samym centrum miejscowości.
Architektura edytuj
Miasteczko posiada nietypową zabudowę, której układ przestrzenny wynika bezpośrednio z faktu, że powstało ono z połączenia dwóch oddzielnych osad. Po stronie zachodniej jest położona dzielnica Al-Makr, natomiast w odległości niecałego kilometra na wschód znajduje się dzielnica Al-Dżudajda. Dążąc do ich połączenia w jeden organizm miejski, po ich środku wybudowano kompleks obiektów szkolnych i administracji publicznej. Miasteczko posiada typową arabską architekturę, charakteryzującą się ciasną zabudową i wąskimi, krętymi uliczkami. Zabudowa powstawała bardzo chaotycznie, bez zachowania jakiegokolwiek wspólnego stylu architektonicznego.
Kultura edytuj
W miejscowości jest ośrodek kultury i biblioteka publiczna.
Edukacja i nauka edytuj
W miejscowości znajduje się 9 szkół, w tym 6 szkół podstawowych. W 2010 roku uczyło się w nich ogółem prawie 4,8 tys. uczniów, w tym ponad 2,8 tys. w szkołach podstawowych. Średnia uczniów w klasie wynosiła 28.
Sport i rekreacja edytuj
W centralnej części miasteczka znajduje się boisko do piłki nożnej. Mniejsze boiska oraz sale sportowe są zlokalizowane przy szkołach.
Gospodarka edytuj
Lokalna gospodarka opiera się na rolnictwie i handlu. Wielu mieszkańców pracuje w okolicznych strefach przemysłowych.
Transport edytuj
Wzdłuż wschodniej granicy miejscowości przebiega droga nr 70, którą jadąc na północ dojeżdża się do miejscowości Kafr Jasif i Julis, lub jadąc na południe dojeżdża się do skrzyżowania z drogą nr 85. Jadąc drogą nr 70 na wschód dojeżdża się do moszawu Achihud, lub na zachód do miasta Akka.
Przypisy edytuj
- ↑ Dane statystyczne Dżudajda-Makr. [w:] Israel Central Bureau of Statistics [on-line]. [dostęp 2013-03-17]. (hebr.).
- ↑ Welcome To Makr. [w:] Palestine Remembered [on-line]. [dostęp 2013-03-17]. (ang.).
- ↑ Welcome To al-Jadeida. [w:] Palestine Remembered [on-line]. [dostęp 2013-03-17]. (ang.).
- ↑ Dżudeidi. [w:] Bet Alon [on-line]. [dostęp 2013-03-17]. (hebr.).
- ↑ Dżudajda-Makr. [w:] Bet Alon [on-line]. [dostęp 2013-03-17]. (hebr.).
- ↑ Oficjalna mapa podziału Palestyny opracowana przez UNSCOP. [w:] United Nations [on-line]. 1948. [dostęp 2013-03-17]. (ang.).
- ↑ Chaim Herzog, Shlomo Gazit: The Arab-Israeli Wars. Vintage books, 2005, s. 89-91.
Linki zewnętrzne edytuj
- Archiwalna strona miasta
- Zdjęcie satelitarne Dżudajda-Makr. [w:] Google Maps [on-line]. [dostęp 2013-03-17]. (ang.).
- Mapa Dżudajda-Makr. [w:] Amudanan [on-line]. [dostęp 2013-03-17]. (hebr.).