Wikipedia

Danexit

Danexit[1] (lub Dexit)[2][3] to neologizm określający hipotetyczne wystąpienie Danii z Unii Europejskiej (UE) zgodnie z propozycją duńskich prawicowych populistów na wzór wyjścia Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej Brexit. Słowo to jest analogiczne do terminu Brexit, który oznacza wyjście Wielkiej Brytanii z UE, a zatem jest słowem walizkowym słów „Dan” (dla Danii) i „exit” (po angielsku „wyjazd”).

Położenie Danii w Unii Europejskiej

Historia edytuj

Dania jest członkiem UE od 1973 roku. Duńczycy głosowali przeciwko Traktatowi z Maastricht w 1992 r., który musiał zostać renegocjowany po głosowaniu na „nie” w Kopenhadze. W 2000 r. zdecydowano nie wprowadzać euro jako nowej waluty. Z sondaży wynika, że większość respondentów chciałaby pozostać w UE. Komisja Europejska co roku przeprowadza badania opinii publicznej, z których wynika, że od połowy do trzech czwartych respondentów opowiada się za pozostaniem w UE.[4] Tylko w sondażu przeprowadzonym w 2016 r. przez prywatny instytut opinii A4V, na którego czele stoi poseł Dansk Folkeparti (DF) Erik Høgh-Sørensen, jedna trzecia respondentów przy podejmowaniu decyzji o opuszczeniu Wielkiej Brytanii woli omawiać stosunki z własnym krajem. Ponownie 27% respondentów opowiada się za natychmiastowym wyjściem z UE, 30% za pozostaniem w UE, a 43% nie chce się angażować lub nie ma zdania w tej sprawie.[5]

Ewentualne wyjście Danii z UE popiera część polityków prawicowego populisty Dansk Folkeparti. Liberalna partia Venstre, podobnie jak inne partie, jest przeciwna wyjściu z UE. Przedstawiciele prawicowych populistów w Danii zwołali już referendum w sprawie opuszczenia UE przed głosowaniem w Wielkiej Brytanii 23 czerwca 2016 r. Duński poseł Kenneth Kristensen Berth powiedział w wywiadzie z 2016 r.: „Obecnie czekamy na wyniki brytyjskich negocjacji z UE; na temat tego, jakie stosunki Wielka Brytania wejdzie z UE. Jestem całkowicie pewien, że wynik będzie taki, że głosowanie w tej sprawie może być interesujące także dla duńskich wyborców.[6] Morten Messerschmidt, również członek Dansk Folkeparti, na początku 2020 roku przewidywał, że jego kraj opuści Unię Europejską w ciągu dziesięciu lat. Wyraził przekonanie, że brexit będzie wielkim sukcesem.[7]

Opinie polityczne edytuj

Na stronie Facebook jest około 11 000 Duńczyków, którzy chcą opuścić Unia Europejska. Ta grupa na Facebooku została utworzona 14 lipca 2019 roku i składa się z 5 administratorów i moderatorów.[8]

Ankiety edytuj

Przeprowadzono w Wykonane przez Zostać Na wyjście Niezdecydowany
Marzec 2023 YouGov/Eurotrack[9] 68% 16% 16%
Luty 2021 YouGov/Eurotrack[10] 62% 23% 12%
Kwiecień 2020 Sentio[11] 39% 39% 22%
Listopad 2019 Eurobarometr[12] 63% 26% 11%
Kwiecień 2019 Sentio[13] 41% 43% Cooperazione nordica 2%
Listopad 2018 Eurobarometr[14] 60% 31% 9%
Listopad 2017 Eurobarometr[15] 52% 37% 11%
Listopad 2016 Eurobarometr[16] 57% 39% 4%
Marzec 2016 Analyseenheden 4V[17] 30% 27% 34% Poczekaj i zobacz, a decyzję podejmij później
9% Nie wiem
Listopad 2015 Eurobarometr[18] 65% 30% 5%
Listopad 2014 Eurobarometr[19] 73% 25% 2%
Listopad 2013 Eurobarometr[20] 75% 22% 3%

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. ↑ Danexit könnte dem Brexit folgen. s. 2016-04-13.
  2. ↑ Den våde drøm om Dexit bliver et mareridt: »Det er på tide, at vi danskere anerkender nogle fundamentale sandheder om vores lille, hyggelige land«. s. 2020-06-23.
  3. ↑ JV mener: Tak for klar DF-udmelding. s. 2020-06-07.
  4. ↑ Helmut Steuer, Martina Meister, Boris Kálnoky, Jörg Winterbauer, Hans-Jörg Schmidt, Sarah Maria Brech: Diese Länder könnten die nächsten Exit-Kandidaten sein. WELT. 25 juni 2016
  5. ↑ Danexit after Brexit? Summary a4v vom 11.–12. April 2016
  6. ↑ Miriam Arndts: Wie wahrscheinlich ist ein dänisches EU-Referendum?. Deutschlandfunk Kultur. 1. August 2016:
  7. ↑ Andreas Karker: Morten Messerschmidt: Vi er meldt ud af EU inden 2030 B.T. 12 januari 2020
  8. ↑ {{Cytuj stronę|url=https://www.facebook.com/groups/709143369557268%7Cwebsite=Facebook.EU%7Ctytuł=Danexi Facebook|strony= 13 Kwiecień 2019}
  9. ↑ YouGov / Eurotrack Survey Results Maart 2023. s. 2023-03.
  10. ↑ YouGov / Eurotrack Survey Results February 2021. s. 2021-02.
  11. ↑ https://www.folkebevaegelsen.dk/folkebevaegelsen-mod-eu-repraesentativ-maaling-viser-danskerne-delte-i-spoergsmaalet-om-eu-medlemskab/ People's Movement against the EU: A representative poll shows Danes divided in the question of EU membership, People's Movement against the EU, 8 April 2020 (in Danish)
    The poll question was: If a Nordic cooperation could be established, consisting of Denmark, Finland, Iceland, Norway and Sweden with common policies within a great number of issues, e.g. environment, judicial and foreign policy, as well as trade agreements with the EU and other countries – and you had the choice between Denmark participating in the Nordic cooperation or be a member of the EU. Then what would you vote for?
  12. ↑ Eurobarometer 2019.
  13. ↑ Most Danes want Nordic cooperation before EU membership 26 April 2019 (in Danish)
  14. ↑ Eurobarometer 2018.
  15. ↑ Eurobarometer 2017.
  16. ↑ Eurobarometer 2016.
  17. ↑ a4v (12 April 2016). Danexit after Brexit? Summary
  18. ↑ Eurobarometer 2015.
  19. ↑ Eurobarometer 2014.
  20. ↑ Eurobarometer 2013.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Danexit&oldid=73773020”