David Vinckboons (ochrz. 13 sierpnia 1576 w Mechelen, zm. ok. 1632 w Amsterdamie)[1][2]holenderski malarz, rysownik i rytownik pochodzenia flamandzkiego; kontynuator stylu Pietera Bruegla starszego.

David Vinckboons
ilustracja
Data i miejsce urodzenia

przed 13 sierpnia 1576
Mechelen

Data i miejsce śmierci

ok. 1632
Amsterdam

Narodowość

flamandzka

Dziedzina sztuki

malarstwo, rysunek, rytownictwo

Epoka

barok

Ślizgawka na kanale (ok. 1615)
Pejzaż parkowy z grupą myśliwych prezentujących damom trofea (ok. 1610)
Pejzaż parkowy z grupą myśliwych prezentujących damom trofea (detal)
Dorpsscène met blinde draailierspeler (ok. 1607)

Życiorys edytuj

Malarstwa uczył go ojciec, specjalizujący się w sztuce waterschilderijen[a][2][3][4]. W 1586 wraz z rodziną przeniósł się na północ Niderlandów, najpierw do Antwerpii, potem Middelburga, a w 1591 osiedlił się w Amsterdamie[1][2][4]. W 1602 Vinckboons ożenił się z Agnetą van Loon (zm. 1668), z którą miał co najmniej dziesięcioro dzieci[1][2][4]. Jego synowie Justus i Philips byli architektami, Johannes został kartografem i rytownikiem[1][4], a Pieter był żołnierzem i inżynierem, zmarł na Cejlonie.

Wśród wielu uczniów Vinckboonsa byli m.in. Gillis Claesz. de Hondecoeter, Hendrick Avercamp, Joost Cornelisz. Droochsloot i prawdopodobnie Esaias van de Velde[1][2].

Twórczość edytuj

Najwcześniejsze datowane dzieło artysty pochodzi z 1602, najpóźniejsze z 1629[3]. Malował pełne życia sceny rodzajowe – historyczne, biblijne, dworskie, chłopskie oraz pejzaże[2][3] i zwierzęta. Uważany jest za kontynuatora stylu Pietera Bruegla i Hansa Bola[2]. Projektował witraże, tapiserie, dekoracje marginesów map oraz liczne ilustracje książkowe[2][3], także do Biblii. Twórczość Vinckboonsa została spopularyzowana przez ryciny wykonane na podstawie jego rysunków, których łączną liczbę szacuje się obecnie na około dziewięćdziesiąt[2][3].

W Muzeum Narodowym w Warszawie znajdują się trzy obrazy artysty: Ślizgawka na kanale (ok. 1615)[5], Pejzaż parkowy z grupą myśliwych prezentujących damom trofea (ok. 1610)[6] i Rozdawanie chleba (XVII w.)[7]. W Muzeum Narodowym w Szczecinie jest obraz z kręgu Davida Vinckboonsa Wielki jarmark (1610)[8]. Muzeum Ziemi Prudnickiej w Prudniku również posiada obraz Vinckboonsa.

Wybrane prace edytuj

(wg źródeł[2][3])

  • Myśliwi w lesie, 1602, kolekcja prywatna
  • Kiermasz, 1610, Bruksela
  • Wesołe kompanie na świeżym powietrzu, 1610, Wiedeń
  • Wesołe towarzystwo, 1610, Amsterdam
  • Droga na Golgotę, 1611, Monachium
  • Ukrzyżowanie, 1611, Monachium
  • Herkules, Nexus i Dejanira, 1612, Wiedeń
  • Sprzedawca drumli, 1614, Bruksela
  • Kiermasz, 1629, Haga
  • Odwet chłopski, Amsterdam
  • Pejzaż leśny z polowaniem na jelenia, Drezno
  • cykl Smutki chłopskie, Amsterdam

Uwagi edytuj

  1. Waterschilderijen to rodzaj malarstwa akwarelowego lub temperowego na płótnie, służącego jako dekoracje ścienne, będące substytutem drogiej tapiserii. Taka forma sztuki była szczególnie popularna w XVI i na początku XVII wieku; specjalizowali się w niej artyści z Mechelen[9].

Przypisy edytuj

  1. a b c d e David Vinckboons (I) [online], RKD – Netherlands Institute for Art History [dostęp 2024-05-01] (ang. • niderl.).
  2. a b c d e f g h i j Robert Genaille, Maciej Monkiewicz, Vinckboons lub Vinckeboons, David, [w:] Robert Genaille, Encyklopedia malarstwa flamandzkiego i holenderskiego, Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe; Wydawnictwo Naukowe PWN, 2001, s. 383, ISBN 83-221-0686-6 (pol.).
  3. a b c d e f Marijn Schapelhouman, Vinckboons, David, Oxford Art Online. Grove Art Online, 2003, DOI10.1093/oao/9781884446054.013.90000371099 [dostęp 2024-05-01] (ang.).
  4. a b c d Marijn Schapelhouman, Vinckboons family [Vingboons], Oxford Art Online. Grove Art Online, 2003, DOI10.1093/gao/9781884446054.article.T089741 [dostęp 2024-05-01] (ang.).
  5. David Vinckboons, Ślizgawka na kanale [online], Cyfrowe Muzeum Narodowe w Warszawie [dostęp 2024-05-01].
  6. David Vinckboons, Pejzaż parkowy z grupą myśliwych prezentujących damom trofea [online], Cyfrowe Muzeum Narodowe w Warszawie [dostęp 2024-05-01].
  7. David Vinckboons, Rozdawanie chleba [online], Cyfrowe Muzeum Narodowe w Warszawie [dostęp 2024-05-01].
  8. Big Kermess, dated 1610 [online], RKD – Netherlands Institute for Art History [dostęp 2024-05-01] (ang. • niderl.).
  9. Maarten Bassens, Between Bosch and Bruegel, „Master Drawings” (Vol. 59, No. 2), Master Drawings Association, 2021, s. 189 [dostęp 2024-05-01] (ang.).

Bibliografia edytuj

  • Robert Genaille (red.), Słownik malarstwa holenderskiego i flamandzkiego, Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, 1975, s. 212–213.

Linki zewnętrzne edytuj