Dekoder należy do klasy układów kombinacyjnych. Jest to układ posiadający n wejść oraz k=2n wyjść. Jego działanie polega na zamianie naturalnego kodu binarnego (o długości n), lub każdego innego kodu, na kod „1 z k” (o długości k). Działa odwrotnie do kodera, tzn. zamienia kod binarny na jego reprezentację w postaci tylko jednego wybranego wyjścia. W zależności od ilości wyjść nazywa się go dekoderem 1 z N.

Niektóre źródła podają, że dekoderem jest także układ, który zamienia dowolny kod cyfrowy na kod wyświetlacza siedmiosegmentowego – poprawnie taki układ powinien być nazywany transkoderem.

Dekoder z 2-bitowego kodu dwójkowego na kod 1 z 4
Dekoder z 2-bitowego kodu dwójkowego na kod 1 z 4
Tablica prawdy dekodera z 2-bitowego kodu dwójkowego na kod 1 z 4
Wejścia Wyjścia
A1 A0 D3 D2 D1 D0
0 0 0 0 0 1
0 1 0 0 1 0
1 0 0 1 0 0
1 1 1 0 0 0

Elektroniczne układy cyfrowe edytuj

Dekodery różnych kodów na kod 1 z n są produkowane w formie układów scalonych w technologiach TTL oraz CMOS. W układach TTL serii 7400 są to m.in.:

  • 7442 – dekoder z 4-bitowego kodu BCD na kod 1 z 10
  • 7443 – dekoder z 4-bitowego kodu Excess-3 na kod 1 z 10
  • 7444 – dekoder z 4-bitowego kodu Graya na kod 1 z 10

W układach CMOS serii 4000 jest to:

  • 4028 – dekoder z 4-bitowego kodu BCD na kod 1 z 10

Zobacz też edytuj