Deoksycukry

monosacharyd, w którym grupa hydroksylowa została zastąpiona atomem wodoru

Deoksycukry, daw. dezoksycukry – klasa organicznych związków chemicznych, węglowodanów, w cząsteczkach których grupa hydroksylowa została zastąpiona atomem wodoru, tj. z ugrupowania COH usunięty został atom tlenu O („oksy”), w efekcie czego pozostało ugrupowanie CH[1]. Podobnie jak cukry, dzielą się na deoksyketozy i deoksyaldozy oraz wykazują czynność optyczną.

Porównanie struktur chemicznych (w projekcji Fischera) galaktozy i fukozy. Galaktoza ma w pozycji C6 grupę hydroksylową, natomiast w fukozie grupa ta została zastąpiona atomem wodoru

Nazwy deoksycukrów tworzy się przez dodanie do nazwy cukru przedrostka „deoksy” wraz z lokantem określającym pozycję usuniętego atomu tlenu, np. 2-deoksyryboza. IUPAC uznaje za akceptowane trzy nazwy własne deoksycukrów[1]:

Przypisy

edytuj
  1. a b Deoksycukry, [w:] Henri A. Favre, Warren H. Powell, Nomenklatura związków organicznych. Rekomendacje IUPAC i nazwy preferowane 2013, Komisja Terminologii Chemicznej Polskiego Towarzystwa Chemicznego (tłum.), wyd. 5, Narodowy Komitet Międzynarodowej Unii Chemii Czystej i Stosowanej, [2023], s. 1282–1285.