Derek Ager

brytyjski geolog i paleontolog

Derek Victor Ager (ur. 21 kwietnia 1923, zm. 8 lutego 1993) – brytyjski geolog i paleontolog, badacz systemu jurajskiego i ramienionogów, pionier nowoczesnego ujęcia katastrofizmu w geologii.

Życiorys edytuj

Po odbyciu służby wojskowej uzyskał licencjat z geologii na Politechnice w Chelsea(inne języki). Następnie przeniósł się do Imperial College w Londynie, gdzie w 1954 r. uzyskał doktorat, a w 1968 r. – habilitację. W 1969 r. otrzymał katedrę oraz stanowisko szefa wydziału na University College w Swansea, które zajmował do 1985. W 1979 r. otrzymał Medal Lyella(inne języki)[1]. W r. 1993 miał być honorowym przewodniczącym I Europejskiego Kongresu Paleontologicznego w Lyonie, ale nie dożył jego obrad; kongres poświęcono jego pamięci[2].

Osiągnięcia naukowe edytuj

Znaczenie w historii nauki edytuj

Był autorem wielu prac z dziedziny systematyki ramienionogów[3][4], wprowadził pewną liczbę taksonów w obrębie rzędu Rhynchonellida, na przykład rodzinę Norellidae Ager, 1959 (pierwotnie jako podrodzinę) i rodzaj Austrirhynchia Ager, 1959[5]. Był autorem pierwszego angielskojęzycznego[6] podręcznika paleoekologii[7]. Zajmował się też ogólnymi zagadnieniami nauk o Ziemi, jak stosunkiem uniformitarianizmu do katastrofizmu[8], będąc pionierem ponownego odkrycia tego ostatniego po wielu dziesięcioleciach zapomnienia[6].

Wybrane publikacje edytuj

  • A monograph of the British Liassic Rhynchonellidæ (1956–1967)[4]
  • Principles of Paleoecology(1963)[7]
  • The nature of the stratigraphical record (1973, 1993)[8]
  • Geology of Europe (1980)[9]

Upamiętnienie edytuj

W 1993 r. poświęcono mu[6] specjalny tom czasopisma Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology[10], którego przez 25 lat był redaktorem[1].

Na jego cześć nazwano trzy rodzaje zwierząt kopalnych: jurajskiego ramienionoga z rzędu Thecideida Agerinella Pajaud & Patrulius, 1964[11], kredowego ślimaka Ageria Abbass, 1973[12] oraz jurajską otwornicę Agerella Turvey, 2003 (= Agerina Farinacci, 1991 non Tjernvik, 1956)[13]; a ponadto pewną liczbę gatunków, na przykład liasowego ramienionoga Tetrarhynchia ageri Rousselle & Bisch, 1967[14] (obecna nazwa Gibbirhynchia ageri)[15].

Przypisy edytuj

  1. a b Mary Pugh, Obituary notices: Derek Victor Ager, „Proceedings of the Geologists' Association”, 104 (4), 1993, s. 313–315, ISSN 0016-7878.
  2. Mireille Gayet, Avant-propos, [w:] Mireille Gayet, Bernard Courtinat (red.), First European Palaeontological Congress, Lyon, July 7–9, 1993, „Geobios”, Mémoire spécial 18, Lyon, maj 1995, s. 7, ISSN 0293-843X.
  3. D.V. Ager, The true Rhynchonella, „Palaeontology”, 1, 1957, s. 1––15 [dostęp 2024-05-10].
  4. a b D.V. Ager, A Monograph of the British Liassic Rhynchonellidæ, „Monographs of the Palaeontographical Society”, 121 (519), 1967, s. 137–169, DOI10.1080/25761900.2022.12131706, ISSN 0269-3445 [dostęp 2024-05-10] (ang.).
  5. D.V. Ager, The Classification of the Mesozoic Rhynchonelloidea, „Journal of Paleontology”, 33 (2), 1959, s. 324–332, ISSN 0022-3360, JSTOR1300761.
  6. a b c C.D. Walley, M.O. Manceñido, Dedication, „Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology”, 100 (1–2), 1993, s. 5–6, ISSN 0031-0182.
  7. a b Derek V. Ager, Principles of Paleoecology: An Introduction to the study of how and where animals and plants lived in the past, New York–San Francisco–Toronto–London: McGraw-Hill, 1963, s. 371, LCCN 62-21239.
  8. a b Derek V. Ager, The Nature of the Stratigraphical Record, New York: Halsted (Wiley), 1973, s. 114.
  9. D.V. Ager, The geology of Europe: a regional approach, New York: Halsted Press, 1980, ISBN 978-0-470-26990-9 [dostęp 2024-05-10].
  10. Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology | Brachiopod and Molluscan Biogeography, Palaeoecology and Stratigraphy | ScienceDirect.com by Elsevier [online], www.sciencedirect.com [dostęp 2024-05-10] (ang.).
  11. D. Pajaud, D. Patrulius, Sur la présence de trois espèces de Thecideidae (Brachiopodes) en Roumanie, „Bulletin de la Société géologique de France”, 6 (4), 7e série, 1964, s. 579–585.
  12. Houssein Loutfy Abbass, Some British cretaceous gastropods belonging to the families Procerithiidae, Cerithiidae and Cerithiopsidae (Cerithiacea), „Bulletin of the British Museum (Natural History) – Geology”, 23 (2), 1973, s. 103–175.
  13. Samuel T. Turvey, A replacement name for Agerina Farinacci, 1991 (Foraminifera) non Tjernvik, 1956, „Journal of Micropalaeontology”, 22 (2), 2003, s. 139, DOI10.1144/jm.22.2.139, ISSN 0262-821X [dostęp 2024-05-11] (ang.).
  14. Lucienne Rousselle, Jean-Philippe Bisch, Deux nouvelles espèces de Tetrarhynchiinae (Rhynchonelles) dans le Lias moyen du Causse moyen-atlasique (Maroc), „Bulletin de la Société géologique de France”, 9 (5), 7e série, 1967, s. 777–783.
  15. Yves Alméras, Serge Elmi, Philippe Fauré, Les brachiopodes liasiques d’Algérie occidentale, „Travaux et Documents des Laboratoires de Géologie de Lyon”, 163 (1), 2007, s. 3–241 [dostęp 2024-05-11].